Đại cương về bệnh chàm

Đại cương về bệnh chàm.Chàm là một bệnh da phổ biến, có trên khắp thế giới và là bệnh thường thấy nhất. Các bệnh da xếp vào nhóm bệnh “chàm” tại hầu hết các quốc gia được dùng để chỉ một phạm trù riêng biệt lớn nhất trong các chẩn đoán da học.Khoảng 10% dân số trên thế giới mắc bệnh chàm. Ở Việt Nam bệnh chàm chiếm 25% trong tổng số các bệnh ngoài da. Chàm là một loại bệnh có sự phối hợp với những biến đổi về mặt địa lý, về chủng tộc và tính mạn của...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đại cương về bệnh chàm Đại cương về bệnh chàm.Chàm là một bệnh da phổ biến, có trên khắp thế giới và là bệnh thường thấy nhất. Cácbệnh da xếp vào nhóm bệnh “chàm” tại hầu hết các quốc gia được dùng để chỉ mộtphạm trù riêng biệt lớn nhất trong các chẩn đoán da học.Khoảng 10% dân số trên thế giới mắc bệnh chàm. Ở Việt Nam bệnh chàm chiếm 25%trong tổng số các bệnh ngoài da. Chàm là một loại bệnh có sự phối hợp với những biếnđổi về mặt địa lý, về chủng tộc và tính mạn của nó. Tỷ lệ tăng ở những quốc gia, ởvùng nhiệt đới. Tại London 18% chàm được tìm thấy trong các đối tượng đến khámbệnh. Một số điều tra về các bệnh da tại phòng khám tổng quát phát hiện 33% và 23%trong tất cả các trường hợp tại Glasgow và Oxford. Chàm chiếm 17% trong tất cả cácbệnh tại Hylạp.Các từ “viêm da” và “chàm” nói chung được dùng như đồng nghĩa. Tuy nhiên, trong khimọi dạng chàm đều là viêm da, nhưng không phải viêm da đều là chàm, chàm là mộtbệnh da không lây truyền, ngứa, viêm. Nó có thể là cấp, bán hay mạn tính. Biểu hiện vềlâm sàng rất đa dạng nhưng nói chung bao giờ cũng có đặc tính sau:- Về lâm sàng : có ngứa, có mụn nước sắp xếp thành từng mảng giới hạn không rõ,tiến triển thành từng đợt, dai dẳng hay tái phát.- Về giải phẫu bệnh lý có thương tổn thuộc loại xốp bào.- Về sinh bệnh học : người ta cho rằng chàm là một phản ứng của da với những tácnhân trong hoặc ngoài cơ thể. Trong điều kiện có một địa tạng đặc biệt, địa tạng dị ứng.Hai yếu tố cơ bản phát sinh ra chàm là địa tạng dị ứng và tác nhân kích thích ở tronghay ngoài vào địa tạng ấy. Cả hai yếu tố đều thay đổi nhiều ít tùy theo từng trường hợp.Việc phân loại chàm rất khó khăn vì danh pháp không thống nhất và nguyên nhân bệnhlại đa dạng. Do vậy, không có bảng phân loại hoàn toàn vừa ý về bệnh này.Vì vậy, một điều cần chú ý là đứng trước một bệnh chàm cần phải phân tích rõ ràngthuộc về thể nào, khu trú vào đâu, điều tra về tiền sử, làm những thử nghiệm (test), tìmcác tác nhân vật lý, hóa học, vi khuẩn... để đi đến một chẩn đoán chính xác, quyết địnhrõ ràng chàm thuộc thể bệnh nào, tiến triển như thế nào, yếu tố tác nhân nào gây ra làchính.NGUYÊN NHÂN BỆNH CHÀM.Bệnh chàm phát sinh do hai yếu tố : cơ địa và dị ứng nguyên.1. Cơ địa .Có thể có tính chất gia đình, di truyền, tiền sử trong gia đình bệnh nhân có thể có ngườibị chàm, hen suyển. Có nhiều công trình mới đã chứng tỏ cơ địa là những biến đổi sinhvật, chuyển hóa các chất do rối loạn chức năng nội tạng, nội tiết, thần kinh (về cận lâmsàng sẽ thấy CTM : tăng bạch cầu ái toan và đơn nhân).Các tác nhân kích thích bên trong, kèm theo có thể bị viêm xoang, xơ gan, viêm đạitràng, viêm tai xương chũm, các bệnh về thận...Có thuyết cho rằng do rối loạn thần kinh vận mạch, rối loạn chức năng thận, tiêu hóanhưng chưa được chứng minh.2. Dị ứng nguyên : - Các thuốc hay gây phản ứng : lưu huỳnh, thủy ngân, thuốc tê, sunfamid, chlorocit, penicillin, streptomycin. - Hóa chất gây bệnh do nghề nghiệp : xi măng, thuốc nhuộm, nguyên liệu làm cao su, - sơn xe, dầu mỡ, than đá, phân hóa học, thuốc sâu, acit, kiềm,... - Các sản phẩm vi sinh có cơ chế dị ứng : vi khuẩn, nấm, siêu vi. - Yếu tố vật lý : ánh sáng, độ ẩm, sự cọ sát, gãi và các tổn thương khác. - Quần áo, đồ dùng, giày dép cao su, nylon, khăn len, bút máy, phấn sáp, kem bôi mặt, thuốc nhuộm tóc. - Một số cây : sơn, cúc tần, rau đay, tía tô dại, cỏ hoang. - Thức ăn : đặc biệt là các loài tôm, cua, nhộng.Phân tích căn nguyên đi kèm với việc phát sinh ra bệnh chàm thì thấy ngoài một số yếutố ngoại lai ra, nhiều bệnh nhân có tình trạng cấp tính hay mạn tính, xúc cảm mạnh,chấn thương tinh thần, mâu thuẫn trong gia đình hay trong xã hội gây ra những điềukiện thuận tiện dễ sinh ra bệnh chàm.TRIỆU CHỨNG BỆNH CHÀM.1. Thương tổn cơ bản : là mụn nước tập trung thành từng đám trên nền da đỏ. Bệnhthường tiến triển theo 5 giai đoạn, phản ánh tình hình biến chuyển của mụn nước, mỗiđợt có thể kéo dài từ một vài ngày đến một vài tuần. 1.1. Giai đoạn tấy đỏ : bắt đầu ngứa hay là cảm giác nóng rồi trở thành đỏ phù và nóng. Có thể phù ở những vùng da lỏng lẻo như mi mắt, bao quy đầu. Trên bề mặt xuất hiện những hạt nhỏ màu trắng mà sau nầy sẽ tạo thành mụn nước. 1.2. Giai đoạn nổi mụn nước : các mụn nước điển hình của bệnh chàm thường phát sớm trên nền da đỏ, có khi tràn ra vùng da lành. Kích thước nhỏ như đầu đinh ghim, đôi khi to bằng bọng nước. Mụn nước nhỏ rất nông, chứa dịch trong, sắp xếp thành mảng chi chít, dày đặc. Trên một mảng chàm, do có nhiều đợt liên tiếp, mụn nước ở nhiều giai đoạn khác nhau. 1.3. Giai đoạn chảy nước : mụn nước có thể vỡ đi do bệnh nhân gãi hoặc vỡ dập tự nhiên, nước vàng chảy ra, khi thì từng giọt, khi thì dính vào quần áo. Đến giai đoạn này, mảng chàm lổ chổ nhiều vết trợt hình tròn còn gọi là giếng chàm (giai ...