Đảm bảo chất lượng giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học phổ thông theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 - Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp

Bài viết này giới thiệu nội dung giáo dục hướng nghiệp trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, mô tả thực trạng giáo dục hướng nghiệp hiện nay, phân tích nguyên nhân của những tồn tại để từ đó đề xuất các giải pháp đảm bảo chất lượng giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học phổ thông trong bối cảnh thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đảm bảo chất lượng giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học phổ thông theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 - Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp NATIONAL ACADEMY OF EDUCATION MANAGEMENT DOI: 10.53750/jem22.v14.n11.24 Journal of Education Management, 2022, Vol. 14, No. 11, pp. 24-30 This paper is available online at http://jem.naem.edu.vn ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTHEO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018 - THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ GIẢI PHÁP Đặng Văn Hải1 , Lê Thị Quỳnh Nga2∗ Tóm tắt. Công tác giáo dục hướng nghiệp trong giáo dục phổ thông có vai trò quan trọng, là một hoạt động không thể thiếu trong các hoạt động giáo dục ở các nhà trường, nhằm giúp học sinh có được sự hiểu biết đầy đủ hơn về nghề nghiệp, về những định hướng lựa chọn ngành, chọn nghề phù hợp với sở thích, năng lực, điều kiện của bản thân, đồng thời đáp ứng nhu cầu xã hội. Bài viết này giới thiệu nội dung giáo dục hướng nghiệp trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, mô tả thực trạng giáo dục hướng nghiệp hiện nay, phân tích nguyên nhân của những tồn tại để từ đó đề xuất các giải pháp đảm bảo chất lượng giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học phổ thông trong bối cảnh thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Từ khóa: Hướng nghiệp, Giáo dục hướng nghiệp, Học sinh trung học phổ thông, Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.1. Đặt vấn đề Nghề nghiệp là vấn đề vô cùng quan trọng trong đời sống của mỗi con người. Có nghề nghiệp con ngườimới có cuộc sống ổn định. Câu hỏi chọn nghề gì, luôn là vấn đề trăn trở đối với các em khi bước vào ngưỡngcửa của cuộc đời, đặc biệt là với học sinh trung học phổ thông (THPT). Ở bậc THPT, các em học sinh phảiđưa ra được sự lựa chọn hướng đi cho riêng mình sau khi tốt nghiệp THPT. Đây không chỉ là mối quan tâmvà lo lắng của riêng các em mà còn của cả các bậc phụ huynh, của cả nhà trường và xã hội. Lúc này, nhucầu lựa chọn học đại học hay cao đẳng, trung học chuyên nghiệp hay học nghề; học ngành gì, nghề gì lànhững câu hỏi lớn đòi hỏi học sinh phải suy nghĩ cẩn trọng để đưa ra được quyết định đúng đắn, vì đây làquyết định có tính chất hệ trọng đến cả cuộc đời mình, sự thành đạt, cống hiến, sự say mê và ý nghĩa cuộcđời gắn liền với quyết định ấy. Tuy nhiên, đối với học sinh THPT - tuổi đời còn ít ỏi, vốn sống còn hạn chế,thì việc đưa ra được một quyết định đúng đắn là vô cùng khó khăn. Vì vậy, giáo dục hướng nghiệp có vaitrò rất quan trọng giúp cho học sinh nhận thức đúng đắn về nghề nghiệp, chọn được nghề phù hợp với bảnthân đồng thời đáp ứng được nhu cầu của xã hội, góp phần vào việc phân luồng và sử dụng hợp lí nguồn laođộng thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững. giáo dục hướng nghiệp cho học sinh là một trong nhữngnhiệm vụ quan trọng ở nhà trường phổ thông, tuy nhiên, chất lượng và hiệu quả của công tác này hiện nayvẫn còn nhiều hạn chế. Bài viết này chỉ ra những vấn đề tồn tại trong giáo dục hướng nghiệp trong các nhàtrường THPT, nhằm góp phần đảm bảo chất lượng hoạt động giáo dục hướng nghiệp trong bối cảnh thựchiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018.2. Giáo dục hướng nghiệp trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 Giáo dục hướng nghiệp trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được xây dựng trên cơ sở kế thừaưu điểm của chương trình giáo dục hướng nghiệp hiện hành, đồng thời, bám sát nội dung Đề án “giáo dụchướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018-2025”. Theo đó: Bản chất của giáo dục hướng nghiệpNgày nhận bài: 03/10/2022. Ngày nhận đăng: 15/11/2022.1 Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An2 Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam∗ e-mail: ngaltq@vnies.edu.vn24NGHIÊN CỨU JEM., Vol. 14 (2022), No. 11. Giáo dục hướng nghiệp bao gồm toàn bộ các hoạt động của nhà trường phối hợp với gia đình và xã hộinhằm trang bị kiến thức, hình thành năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh, từ đó giúp học sinh lựachọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực, tính cách, sở thích, quan niệm về giá trị của bản thân, phù hợp vớiđiều kiện, hoàn cảnh của gia đình và phù hợp với nhu cầu của xã hội. giáo dục hướng nghiệp có ý nghĩaquan trọng góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện và phân luồng học sinh sau THCS và THPT [1]. Mục tiêu của giáo dục hướng nghiệp Giáo dục hướng nghiệp có mục đích chung là hình thành khả năng tự chủ trong việc lựa chọn nghề củahọc sinh trên cơ sở của sự phù hợp giữa năng lực, hứng thú, sở thích cá nhân, với nhu cầu sử dụng lao độngtrong các lĩnh vực của xã hội. Điều này góp phần nâng cao hiệu quả lao động xã hội và làm tốt công tácphân luồng học sinh sau mỗi bậc học. Riêng đối với cấp THPT, giáo dục hướng nghiệp nhằm mục đích giúp cho học sinh có được ý thức nhưlà chủ thể t ...