Đảm bảo chất lượng kế hoạch xạ trị VMAT sử dụng phương pháp 1D, 2D và tái tạo liều 3D cho bệnh nhân ung thư vùng đầu cổ tại Bệnh viện Ung Bướu Tp. HCM

Nghiên cứu này trình bày quy trình và kết quả đảm bảo chất lượng (QA, quality assurance) cho kế hoạch xạ trị điều biến liều thể tích cung tròn (Volumetric Modulated Arc Therapy, VMAT) tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM cho bệnh nhân ung thư vùng đầu cổ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đảm bảo chất lượng kế hoạch xạ trị VMAT sử dụng phương pháp 1D, 2D và tái tạo liều 3D cho bệnh nhân ung thư vùng đầu cổ tại Bệnh viện Ung Bướu Tp. HCM Tạp chí Ung thư học Việt Nam Số 5-2020-Tập 2 Journal of Oncology Viet Nam - Issue N5-2020-Vol 2 XẠ TRỊ - KỸ THUẬT PHÓNG XẠ ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG KẾ HOẠCH XẠ TRỊ VMAT SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP 1D, 2D VÀ TÁI TẠO LIỀU 3D CHO BỆNH NHÂN UNG THƯ VÙNG ĐẦU CỔ TẠI BỆNH VIỆN UNG BƯỚU TP.HCM PHAN QUỐC UY1, NGUYỄN TRUNG HIẾU2, ĐẶNG THỊ MINH TÂM3, VÕ TẤN LINH3,TRƯƠNG HỮU THANH3 TÓM TẮT Đặt vấn đề: Đảm bảo chất lượng cho kế hoạch trước khi xạ là một bước quan trọng không thể thiếu trong một quy trình xạ vị nó ảnh hưởng trực tiếp tới kết quả điều trị cho bệnh nhân. Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu này trình bày quy trình và kết quả đảm bảo chất lượng (QA, quality assurance) cho kế hoạch xạ trị điều biến liều thể tích cung tròn (Volumetric Modulated Arc Therapy, VMAT) tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM cho bệnh nhân ung thư vùng đầu cổ. Đối tượng và phương pháp: Có 30 kế hoạch VMAT của bệnh nhân ung thư vùng đầu cổ được thực hiện trong nghiên cứu này. Mỗi kế hoạch VMAT được lập trên phần mềm lập kế hoạch Eclipse 13.6 với năng lượng 6 MV phát ra từ máy TrueBeam (Varian Medical Systems, Palo Alto, CA). Các kế hoạch này đều được tiến hành kiểm tra độ chính xác về liều lượng giữa lập kế hoạch và thực tế trước khi điều trị. Thiết bị sử dụng trong QA bao gồm buồng ion hóa (1D QA), EPID, ArcCHECK của hãng Sunnuclear (2D QA) và phần mềm 3DVH (3D QA). Chỉ số Gamma tính bởi bằng phần mềm SNC và phần mềm 3DVH được sử dụng để so sánh, đánh giá liều sai khác giữa tính toán và thực nghiệm. Kết quả: Sai khác trung bình giữa liều đo đạc bằng buồng ion hóa và tính toán trên TPS là 0,88% (1D). tỉ lệ phần trăm gamma (3%/3 mm) cho tất cả 30 bệnh nhân sử dụng 2 thiết bị EPID và ArcCHECK đều đạt trên 95% (2D). Chỉ số Gamma 3D bằng phương pháp tái tạo liều trên phần mềm 3DVH đối với PTV (cả 2 tiêu chí D95% và Dmean) và cơ quan lành đều lớn hơn 95% cho tất cả 30 bệnh nhân. Kết luận: Các kết quả của việc kiểm tra trước khi xạ trị buồng ion hóa, EPID, ArcCHECK và phần mềm 3DVH đã khẳng định rằng kế hoạch VMAT cho ung thư vùng đầu cổ tại Bệnh viện ung bướu HCM đảm bảo chất lượng, an toàn trước khi điều trị cho bệnh nhân vì các sai khác liều điểm đều nhỏ hơn 5% và chỉ số gamma đều lớn hơn 90%. Từ khóa: VMAT, ArcCHECK, QA 1D, QA 2D, QA 3D.GIỚI THIỆU phát triển từ kỹ thuật xạ trị (IMRT) cho phép giảm đáng kể thời gian trong quá trình điều trị do sự thay Kỹ thuật xạ trị điều biến liều thể tích cung tròn đổi đồng thời tốc độ quay đầu máy gia tốc. Do(VMAT) hay còn gọi là RapidArc là kỹ thuật tiên tiến những hạn chế về thiết bị và thuật toán sử dụng Địa chỉ liên hệ: Phan Quốc Uy Ngày nhận bài: 12/10/2020 Email: phanquocuy_real@yahoo.com Ngày phản biện: 03/11/2020 Ngày chấp nhận đăng: 05/11/20201 KS. Phó Trưởng Khoa Kỹ thuật Phóng xạ - Bệnh viện Ung Bướu TP. HCM2 KS. Trưởng Khoa Kỹ thuật Phóng xạ - Bệnh viện Ung Bướu TP. HCM3 KS Khoa Kỹ thuật Phóng xạ - Bệnh viện Ung Bướu TP. HCM 233Tạp chí Ung thư học Việt Nam Số 5-2020-Tập 2Journal of Oncology Viet Nam - Issue N5-2020-Vol 2trong tính toán liều nên mặc dù VMAT đã được phát và thực nghiệm sử dụng buồng ion hóa là 0,5% vàtriển từ rất sớm - năm 1995[1], nhưng mãi cho đến chỉ số gamma trung bình với tiêu chí 3%/ 3mm lànăm 2007 VMAT được giới thiệu lần đầu trong lâm 98.53%. Nghiên cứu của Li và công sự[5] sử dụngsàng[2]. VMAT cho phép thay đổi đồng thời 3 thông ArcCHECK để QA cho 10 kế hoạch IMRT và VMAT.số trong quá trình phát tia là: tốc độ quay đầu máy Chỉ số gamma trung bình (3%/3 mm) cho 10 kếgia tốc, hình dạng chùm tia tạo ra nhờ MLC và suất hoạch IMRT và VMAT lần lượt là 95% và 93%.liều. Trong khi đó, kỹ thuật IMRT chỉ cho phép thay Tại Việt Nam, kỹ thuật VMAT chỉ vừa mới đượcđổi 2 thông số đó là hình dạng chùm và suất liều. Kỹ ...