Danh - Giá

Người “danh giá” trước hết phải là người có “danh”, nhưng hình như cái “danh” nào cũng có “giá” của nó cả! Cụ Nguyễn Công Trứ ngay từ khi còn rất trẻ đã viết câu thơ nổi tiếng: Đã mang tiếng đứng trong trời đất Phải có danh gì với núi sông.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Danh - Giá Danh - GiáNgười “danh giá” trước hết phải là người có “danh”, nhưng hình như cái“danh” nào cũng có “giá” của nó cả! Cụ Nguyễn Công Trứ ngay từ khi cònrất trẻ đã viết câu thơ nổi tiếng: Đã mang tiếng đứng trong trời đất Phải códanh gì với núi sông.Ngẫm ra, ý muốn được lưu danh cũng là thói thường của người đời vậy!Thời Xuân Thu, lý tưởng sống của tráng sĩ là “lưu danh thiên cổ”. “Chính,tà” lúc ấy dường như khó có ranh giới rõ ràng. Sang nước Vệ mà vua Vệkhông dùng thì người ta có thể bỏ sang nước Trần, nước Sái, dù các nước ấyđang đánh nhau. Kẻ sĩ chỉ cần lưu danh, và để danh của mình có thể lưuthiên cổ, người ta sẵn sàng trả cái giá cao nhất là mạng sống của mình, cókhi còn là mạng sống của cả gia đình mình nữa. Đọc “Sử ký” hoặc “ĐôngChu liệt quốc”, ta thấy những người lưu danh như thế thật là nhiều.Cũng có người sống không vì danh, mà vì những mục đích cao cả khác củamình. Rất nhiều thiên tài đã lưu danh sử sách nhờ những đóng góp to lớncủa họ cho loài người. Nhưng dù muốn hay không, họ cũng đã phải trả giácho cái danh mà xã hội giành cho họ. Có thiên tài nào được sống như mộtngười thường đâu! Cả cuộc đời họ cống hiến cho sự nghiệp, không còn thờigian cho bản thân mình. Mà có lẽ, hạnh phúc trọn vẹn ở đời chỉ có khi tađược sống cuộc sống bình thường nhất!Xem ra lẽ đời thật công bằng, nếu bạn là người danh giá, nghĩa là được mọingười vinh danh, thì cũng tức là bạn đã trả một cái giá nào đó mà nhiều khikhông tự biết!Đó là nói đến những cái danh thực mà người ta giành để tôn vinh cho nhữngngười đã hy sinh một phần hay cả cuộc sống của mình vì những người khác.Trong xã hội, còn nhiều cái “danh” khác, thường vẫn được gọi là “hư danh”,hoặc là những cái “danh” mà chủ nhân của nó biết rất rõ cái “giá” đã trả. Cái“giá” đó nhiều khi rất cụ thể, bằng tiền, hoặc bằng những thứ khác. Tôikhông muốn nêu lên ví dụ, vì hai lý do. Một phần, cũng không mong chuốclấy sự bực bội của ai đó.Phần nữa, vì chắc chắn ai trong các bạn cũng tìm ngay được quanh mìnhnhững ví dụ điển hình của việc mua danh! Đáng buồn là thế, vì đó là sự thậtkhá phổ biến của xã hội ta, khi mà trong khoa học, giáo dục, thể thao, trongnghệ thuật, trong chính trường... đâu đâu cũng có kẻ bán người mua. Màhàng hóa ở đây lại là cái “danh”, và người nào mua được đều trở thành kẻ“danh giá” trong xã hội. “Danh” nào, “giá” ấy. Giá càng cao thì danh càng“oai”. Danh càng oai thì lợi càng nhiều. Bởi vậy nên nhiều người mới sẵnsàng bỏ giá cao cho cái “danh” của họ.Dù sao, cũng vẫn còn may là “lẽ đời thật công bằng”. Nếu cái danh được trảgiá bằng sự sự hy sinh những quyền lợi của cá nhân mình cho xã hội, thì cáidanh ấy thật sự bền lâu. Còn cái “danh” mua được bằng “giá” nào đó, dù giáđắt hay giá hời, thì người mua được nó có còn là người “danh giá” nữakhông? Không phải chờ đến khi họ hết quyền, hết lợi nhờ cái danh, mà ngaycả khi vừa mua xong danh, thì trong mắt xã hội, chẳng có cái “danh” nàokiểu đó mà người ta không định “giá” được!Thế mới biết, không nghĩ đến danh mà thành danh thì cái danh ấy mới bền.Còn như làm đến “bậc thánh nhân” để “không lưu danh” thì thật khó quá!