Đánh giá đa dạng di truyền và xây dựng bộ tiêu bản ADN của giống lạc chay và lạc chay trắng

Phương pháp ứng dụng chỉ thị phân tử trong chọn tạo giống được sử dụng để rút ngắn thời gian chọn và tạo giống nhằm khắc phục điểm yếu của các phương pháp truyền thống. Bài viết trình bày đánh giá đa dạng di truyền và xây dựng bộ tiêu bản ADN của giống lạc chay và lạc chay trắng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá đa dạng di truyền và xây dựng bộ tiêu bản ADN của giống lạc chay và lạc chay trắng KHOA HỌC CÔNG NGHỆ ĐÁNH GIÁ ĐA DẠNG DI TRUYỀN VÀ XÂY DỰNG BỘ TIÊU BẢN ADN CỦA GIỐNG LẠC CHAY VÀ LẠC CHAY TRẮNG Đồng Thị Kim Cúc1, *, Nguyễn Thị Lý2, Dương Hồng Mai2, Nguyễn Hữu Hải2, Trần Đăng Khánh1 TÓM TẮT Phương pháp ứng dụng chỉ thị phân tử trong chọn tạo giống được sử dụng để rút ngắn thời gian chọn và tạo giống nhằm khắc phục điểm yếu của các phương pháp truyền thống. Việc đánh giá đa dạng di truyền các giống lạc là rất cần thiết trong chọn tạo giống. Vật liệu sử dụng trong nghiên cứu là 10 mẫu giống lạc được cung cấp bởi Trung tâm Tài nguyên Thực vật. Sử dụng một số hóa chất thông dụng dùng trong nghiên cứu sinh học phân tử, các hóa chất cho phản ứng PCR, các mồi SSR dùng trong nghiên cứu của hãng IDT. Số liệu được chuyển sang chương trình NTSYSpc 2.1 để phân tích, tìm ra hệ số tương đồng di truyền (Jaccard) và thành lập cây quan hệ phát sinh. Kết quả thu được 14 chỉ thị cho kết quả đa hình (chiếm 58,33%) và 10 chỉ thị cho kết quả đơn hình (chiếm 41,67%). Bốn chỉ thị RN1A10, PM377, PM436 và TC4E10 có thể phân biệt được 2 mẫu giống lạc Chay và lạc Chay trắng. Hệ số tương đồng di truyền giữa các mẫu giống lạc dao động từ 0,56 đến 0,98. Mẫu giống lạc Chay trắng có mức tương đồng với mẫu giống lạc Chay là 0,66. Ở mức tương đồng di truyền 74% mười mẫu giống lạc nghiên cứu được chia thành 3 nhóm cách biệt di truyền. Từ khóa: Lạc chay, lạc chay trắng, chỉ thị phân tử. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ4 Thực vật thu thập về từ tháng 1 năm 2003 và nhân Hạt lạc là một trong những nguồn thực phẩm giống đánh giá bảo quản cho đến nay. Giống lạcchứa nhiều chất béo và protein cần thiết cho khẩu này có nhiều đặc điểm nông học tốt, như thânphần ăn của con người. Ngoài ra, hạt lạc còn chứa khỏe, sinh trưởng nhanh, có khả năng chịu hạncác vitamin nhóm B và một lượng hydratcacbon khá, cho năng suất trung bình 1,8 - 2,0 tấn/ha.nhất định. Ở Việt Nam, cây lạc đóng vai trò quan Giống lạc Chay trắng có nguồn gốc ở Nghệ An,trọng trong cơ cấu cây nông nghiệp, đặc biệt ở Hòa Bình, là giống lạc địa phương, được Trungnhững nơi khí hậu thường xuyên biến động và tâm Tài nguyên thực vật thu thập về từ năm 1996.điều kiện canh tác còn gặp nhiều khó khăn. Trong Giống lạc này có nhiều đặc điểm nông học tốt,những năm gần đây, việc tổng kết kinh nghiệm như dễ tính, thích ứng rộng, sinh trưởng khỏe, cóthực tiễn và ứng dụng khoa học tiên tiến vào sản khả năng chịu hạn khá, cho năng suất trung bìnhxuất đã góp phần tăng năng suất lạc một cách 1,7 - 2,0 tấn/ha [3].đáng kể [1]. Phương pháp ứng dụng chỉ thị phân Hai giống này trước đây đã được trồng phổtử trong chọn tạo giống được sử dụng để rút ngắn biến tại một số vùng canh tác nhờ nước trời (nướcthời gian chọn và tạo giống nhằm khắc phục điểm mưa) ở phía Bắc, rất có tiềm năng chịu hạn và cóyếu của các phương pháp truyền thống. Việc đánh khả năng phát triển được ở những nơi khác ngoàigiá đa dạng di truyền các giống lạc là rất cần thiết vùng sản xuất truyền thống. Giống lạc Chay đượctrong chọn tạo giống [2]. trồng nhiều ở Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Giống lạc Chay có nguồn gốc ở Bắc Giang, là Thái Nguyên… Giống lạc Chay trắng được trồng giống lạc địa phương, được Trung tâm Tài nguyên nhiều ở Nghệ An, Hòa Bình, Quảng Ninh. Tuy nhiên, do biến đổi của khí hậu, tình trạng hạn hán1 Viện Di truyền Nông nghiệp xảy ra thường xuyên nên một số giống lạc chịu2 Trung tâm Tài nguyên thực vật hạn kém đã không phát triển được và cho năng* Email: dongthikimcuc@gmail.comN«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n - TH¸NG 10/2022 33 KHOA HỌC CÔNG NGHỆsuất thấp, vì vậy các nhà chọn giống cần tạo ra các Vật liệu sử dụng trong nghiên cứu là 1 giốnggiống lạc có khả năng chịu hạn tốt, năng suất cao. lạc Chay, 1 giống lạc Chay trắng và 8 mẫu giốngHai giống lạc Chay và Chay trắng đều có khả năng lạc được cung cấp bởi Trung tâm Tài nguyên thựcchịu hạn tốt các nhà chọn giống sẽ sử dụng làm vật.vật liệu chọn giống để tạo ra các giống lạc mới có Bảng ...