Đánh giá hiệu quả vận hành của hệ thống kiểm soát triều cho thành phố Hồ Chí Minh

Là trung tâm kinh tế lớn nhất của Việt Nam, Thành phố Hồ Chí Minh cũng là một trong những siêu đô thị ven biển đối mặt với nguy cơ ngập lụt cao nhất cả nước. Để đánh giá khả năng làm việc của hệ thống cống kiểm soát triều của Tp. HCM, phân tích tần suất và mô hình thủy lực đã được áp dụng trong nghiên cứu này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá hiệu quả vận hành của hệ thống kiểm soát triều cho thành phố Hồ Chí Minh KHOA HỌC CÔNG NGHỆ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ VẬN HÀNH CỦA HỆ THỐNG KIỂM SOÁT TRIỀU CHO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Đặng Đồng Nguyên, Lê Thị Hòa Bình Đại học Thủy lợi phân hiệu Bình DươngTóm tắt: Là trung tâm kinh tế lớn nhất của Việt Nam, Thành phố Hồ Chí Minh cũng là một trongnhững siêu đô thị ven biển đối mặt với nguy cơ ngập lụt cao nhất cả nước. Để đánh giá khả nănglàm việc của hệ thống cống kiểm soát triều của Tp. HCM, phân tích tần suất và mô hình thủy lựcđã được áp dụng trong nghiên cứu này. Kết quả cho thấy khi hầu hết các thời điểm trong quá trìnhmưa và triều tương ứng với tần xuất 1%, hệ thống kiểm soát thủy triều hoạt động khá hiệu quả.Tuy nhiên, khi đỉnh mưa và triều xảy ra cùng một lúc, khả năng bảo vệ Tp.HCM của hệ thống cốngkiểm soát triều là không đáng kể.Từ khóa: Ngập lụt, Tần suất thiết kế, Kiểm soát triều, Tp. HCM, Mưa thiết kếSummary: Presenting the biggest economic hub of Vietnam, Ho Chi Minh City (HCMC) is alsoone of the emerging coastal megacities which are at the highest risk of flooding and inundation.In order to access the ability of the tidal control systems, frequency analysis and hydraulicmodelling are applied. The results show that the values of rainfall and tidal corresponding tofrequency of 1%, the tidal control system works effectively. However, when the peaks of rainfalland tidal level occur at the same time, the tidal control system may not protect HCMCsignificantly.Key words: Inundation, Return level, Tidal control, HCMC, Design Rainfall1. TỔNG QUAN * biển đang phải đối mặt với tình trạng ngập lụtTrong vài thập kỷ qua, lũ lụt đã làm gia tăng hết sức nghiêm trọng. Năm 2005, Tp. HCMthêm nhiều thiệt hại cho các thành phố ven biển, nằm trong tốp 10 thành phố có đông dân số nhấtảnh hưởng đến đời sống của hàng triệu người bị ảnh hưởng bởi ngập lụt (Lasage et al.,hàng năm (Hallegatte, Green, Nicholls, & 2014; Nicholls et al., 2008; Hallegatte et al.,Corfee-Morlot, 2013; Jongman, Ward, & Aerts, 2013; Storch and Downes, 2011; ADB,2012; Karamouz, Ahmadvand, & Zahmatkesh, 2010; Dasgupta et al., 2011; World Bank,2017; Lasage et al., 2014). Đặc biệt tại các 2010). Và đến năm 2070, Tp. HCM được dựthành phố ven biển của các nước đang phát đoán sẽ nằm trong tốp 5 của thế giới (Hanson ettriển, nơi mà các biện pháp phòng chống lũ lụt al., 2011; Storch and Downes, 2011). Mặc dùchưa thật sự hiệu quả, thiệt hại do lũ lụt gây ra chính quyền thành phố đã dành rất nhiều sựdường như nghiêm trọng hơn (Hallegatte et al., quan tâm, đầu tư vào công cuộc phòng chống2013; Nicholls et al., 2008; Lasage et al., 2014; ngập lụt cho Tp. HCM trong nhiều thập kỷ qua,Adikari et al., 2010). tuy nhiên tình trạng ngập lụt chưa thực sự được giải quyết một cách triệt để.Thành phố Hồ Chí Minh (Tp. HCM), trung tâmkinh tế tài chính lớn nhất cả nước, được xem Nằm ở hạ lưu hệ thống sông Sài Gòn- Đồngnhư là nột ví dụ điển hình về một siêu đô thị ven Nai, kết hợp với địa hình thấp trũng, ngập lụtNgày nhận bài: 11/3/2021 Ngày duyệt đăng: 12/4/2021Ngày thông qua phản biện: 05/4/2021 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 65 - 2021 1 KHOA HỌC CÔNG NGHỆdiễn ra khá thường xuyên tại Tp. HCM. Các QL 50, Nguyễn Văn Linh, Lê Văn Lương, Mainghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng các nguyên Bá Hương, Thanh Niên và hệ thống đê baonhân chủ yếu gây ra tình trạng ngập lụt thường thuộc dự án thủy lợi Hóc Môn – Bắc Bìnhxuyên ở Tp. HCM bao gồm mưa lớn, triều Chánh (Hình 1). Vị trí của các trạm mưa, lưucường, đô thị hóa quá nhanh trên diện rộng, lượng và mực nước được thể hiện trong Hình 2.cùng với lượng nước đổ về từ các hồ thượngnguồn qua hệ thống kênh rạch chằng chịt(ADB, 2010; Lasage et al., 2014; Storch &Downes, 2011; World Bank, 2010). Do cónhiều nguyên nhân gây ra tình trạng ngập úng,để giải quyết dứt điểm, triệt để vấn đề này thựcsự là một bài toán khó đối với chính quyềnthành phố.Năm 2016, sau nhiều nghiên cứu, tư vấn từcác chuyên gia trong và ngoài nước, Tp.HCM chính thức khởi động siêu dự án để giảiquyết ngập lụt cho thành phố bao gồm 6 cốngngăn triều chính đó là Bến Nghé, Cây Khô,Mương Chuối, Phú Xuân, Phú Định và TânThuận kết hợp với hệ thống đê kè và một sốtrạm bơm và âu thuyền. Với dự án này chínhquyền thành phố mong muốn sẽ giảm đượctối đa thiệt hại hàng năm do ngập úng gây racho thành phố. Tuy nhiên, hiệu quả làm việc ...