Đánh giá khả năng xảy ra sai sót trên báo cáo tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Nghiên cứu "Đánh giá khả năng xảy ra sai sót trên báo cáo tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam" thực hiện việc phân tích khả năng xảy ra sai sót trên báo cáo tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2021. Tác giả sử dụng phương pháp phân tích thống kê mô tả để phân tích báo cáo tài chính trước và sau kiểm toán.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá khả năng xảy ra sai sót trên báo cáo tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam 630 ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG XẢY RA SAI SÓT TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁNG VIỆT NAM Ngô Xuân Ban, Phan Thị Hồng Trang, Thiều Phúc An Khang Trường Đại học Nha Trang Tóm tắt Nghiên cứu này thực hiện việc phân tích khả năng xảy ra sai sót trên báo cáo tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2021. Tác giả sử dụng phương pháp phân tích thống kê mô tả để phân tích báo cáo tài chính trước và sau kiểm toán. Kết quả nghiên cứu cho thấy mức độ chênh lệch số liệu giữa báo cáo tài chính trước và sau kiểm toán là cao. Điều này cho thấy một số doanh nghiệp có động cơ gian lận để làm đẹp bức tranh tài chính của công ty mình. Từ khoá: sai sót trọng yếu, báo cáo tài chính. Abstract This study analyzes the possibility of misstatement in the financial statements of companies listed on the Vietnamese stock market in 2021. The author uses descriptive statistical analysis method and analyzing financial statements before and after the audit. Research results show that the level of data difference between the financial statements before and after the audit is quite high. This shows that businesses seem to have fraudulent incentives to beautify their company's financial picture. Keywords: misstatement, financial statements 1. Giới thiệu Trong thời gian qua, nền kinh tế trên Thế giới đã bị khủng hoảng nặng nề bởi dịch bệnh Co- vid. Trong hơn ba năm, dịch bệnh Co-vid đã tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực kinh tế. Nhiều công ty đã chịu ảnh hưởng tiêu cực, trong đó có công ty phải tuyên bố phá sản, một số khác thì hoạt động cầm chừng chờ đại dịch qua đi. Trong đó, hoạt động sản xuất kinh doanh chịu tác động rõ rệt nhất, điều này dẫn đến nhiều công ty đã đưa ra các thông tin sai lệch nhằm che dấu tình hình kinh doanh thực tế làm ảnh hưởng trực tiếp kết quả trên Báo cáo tài chính (BCTC). Việc đưa ra thông tin sai lệch dẫn đến người sử dụng thông tin, đặc biệt là nhà đầu tư đã đưa ra các quyết định và gây thiệt hại. Vì vậy, để đảm bảo tính trung thực và hợp lý của BCTC là một vấn đề được nhiều người quan tâm. Xuất phát từ thực tế trên, nhóm tác giả đã thực hiện đề tài “Đánh giá khả năng xảy ra sai sót trên BCTC của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoản Việt Nam” nhằm phân tích, đánh giá khả năng xảy ra gian lận, nhầm lẫn trên BCTC đồng thời nêu rõ thực trạng, những tồn tại khi lập BCTC của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán tại Việt Nam. 2. Khái quát và phương pháp nghiên cứu 2.1. Khái niệm về sai sót Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 240 (VSA 240), sai sót là sự khác biệt giữa giá trị, cách phân loại, trình bày hoặc thuyết minh của một khoản mục trên báo cáo tài chính với giá trị, @ Trường Đại học Đà Lạt 631 cách phân loại, trình bày hoặc thuyết minh của khoản mục đó theo khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính được áp dụng. Các sai sót trong báo cáo tài chính có thể phát sinh từ gian lận hoặc nhầm lẫn. Để phân biệt giữa gian lận và nhầm lẫn, cần phải xem xét xem hành vi dẫn đến sai sót trong báo cáo tài chính là cố ý hay không cố ý Gian lận là hành vi có chủ ý của một hay nhiều người trong ban quản trị, ban giám đốc, nhân viên hoặc liên kết với bên thứ ba thực hiện các hành vi liên quan đến tham ô, tham nhũng, hoặc xuyên tạc thông tin, che giấu tài sản nhằm mục đích thu lơị bất chính, bất hợp pháp gây ảnh hưởng đến thông tin trình bày trên BCTC. Các biểu hiện của gian lận trên BCTC: Xuyên tạc, làm giả chứng từ, tài liệu liên quan đến báo cáo tài chính. Sửa đổi chứng từ, tài liệu kế toán, ghi chép các nghiệp vụ kinh tế không đúng sự thật làm sai lệch báo cáo tài chính. Che dấu hoặc cố ý bỏ sót các thông tin, tài liệu hoặc nghiệp vụ kinh tế làm sai lệch báo cáo tài chính. Cố ý áp dụng sai các chuẩn mực, nguyên tắc, phương pháp và chế độ kế toán, chính sách tài chính. Cố ý tính toán sai về số học để làm sai chênh lệch BCTC đem lại lợi ích cho cá nhân. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự gian lận trên BCTC: Do sự xúi giục từ phía cá nhân hoặc người khác thực hiện hành vi gian lận. Do có cơ hội thực hiện hành vi gian lận. Do áp lực từ công việc và cuộc sống cá nhân. Đạo đức, lối sống thiếu liêm khiết. 2.2. Nguyên nhân xảy ra sai sót trên báo cáo tài chính Hầu hết các sai sót, chênh lệch về số liệu trước và sau kiểm toán đều được xem là nhầm lẫn và được doanh nghiệp điều chỉnh lại. Nguyên nhân khách quan dẫn đến sự sai sót tại các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán có thể do: Khối lượng, áp lực công việc Trình độ người làm kế toán hạn chế Nhầm lẫn trong tính toán; Bỏ sót các nghiệp vụ kinh tế phát sinh; Hiểu sai và áp dụng nhầm các chuẩn mực kế toán; Không tuân thủ các quy định và chuẩn mực kế toán. Những nguyên nhân này có thể dẫn tới sai sót trong BCTC. Nhưng liệu đây có phải là nguyên nhân chính của những sai sót trên BCTC hay chỉ là lý do bao biện cho những động cơ riêng của các doanh nghiệp. Ranh giới của sự nhầm lẫn và gian lận rất dễ bị phá vỡ. Nhiều công ty muốn có một bức tranh tài chính đẹp, thể hiện tình hình tài chính lành mạnh để thu hút các nhà đầu từ. Tuy nhiên không phải công ty nào cũng có tình hình tài chính @ Trường Đại học Đà Lạt 632 theo ý muốn của họ, chính vì thế nhiều công ty đã ...