[Danh Nhân Việt Nam] Tiểu Sử Phan Đình Phùng phần 9

Hưởng ứng dụ Cần Vương[3] của vua, dù đang cư tang mẹ, Phan Đình Phùng vẫn đứng ra chiêu tập lực lượng từ khắp các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, để chống ngoại xâm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
[Danh Nhân Việt Nam] Tiểu Sử Phan Đình Phùng phần 9 á∂t bÔn l° v∫t ΩÎ Ω≠n cða ta Tˆc thÈi Cao á≠n NguyÕn MÚc Ωi xem xæt nh˘ng ΩŸa th∆ n°o c‹ thà l∫p tr∫n phÚcbinh. L≠i sai quµn lœnh Ωi ch¥t cµy tre vÀ ch¿ ra Ωan nh˘ng gifi lËn th∫t nhiÀu. Quµn lœnhvµng theo tıËng lŒnh b®o sao l°m v∫y, kh·ng hiÃu dÚng ˚ ra sao. C·ng cuÊc ngh≈nh chi∆n s∞p Ω¥t c‹ hÁn n¯a ng°y l° xong. LÓc b∂y giÈ tr≈n sÁn tr≠i ch◊ c‹ 400 t≈n quµn, c›n khœ giËi tµn thÈi ch◊ c‹ 200 kh∏usÓng kiÃu Phüp v° mÊt œt Ω≠n dıÏc, ngo°i ra, khœ giËi to°n th÷ sÓng trıÈng kiÃu ta v° nh˘ngΩ≠i Ωao Ωo®n ki∆m. Hai ·ng Cao á≠n v° NguyÕn MÚc s∞p Ω¥t nhı v∑y : 200 tay sÓng Ωà l°mquµn chi∆n, 200 tay Ωao th÷ l°m quµn phÚc. Cüc ng® l≈n nÓi, ch n°o xung y∆u th÷ phÚcbinh ch Ω‹, hÕ th∂y quµn nghŸch th› Ω∑u l≈n th÷ x·ng ra m° ch¥t kh·ng kà s‚ng thüc. Nh∂tΩŸnh ban ng°y mËi ˆng chi∆n, c›n ban Ω≈m th÷ Ω¥t nghi binh. Nghÿa l° ban Ω≈m, chœnh nÁiΩ≠i dinh t‚i tØm mÔ mŸt, kh·ng th∞p Ωøn Ωu‚c g÷ h∆t : c›n ch khüc th÷ gi® th∞p Ωøn l¯a l∫pl›e, khi∆n cho quµn lœnh B®o hÊ tıÍng l° Ω„n tr≠i nghÿa binh Í Ω‹, t∂t nhi≈n ph®i nh∞mngay ch c‹ ünh Ωøn m° b∞n. Nhıng c›n lo ch‚ng gi˘ lµu ng°y, m÷nh h∆t thu‚c Ω≠n th÷ l°m th∆ n°o ? Hai ·ng bøn nghÿ Ω∆n k∆ v˜a ΩÎ Ω≠n, v˜a l∂y Ω≠n. L∂y Ω≠n cða ai ? Th÷ l∂y ngay cða quµn lœnh B®o hÊ. Hai ·ng sai ch¥t tre Ωan gifi th∫t nhiÀu, chœnh l° dÚng ˚ Ω‹. Ph°m l° Ω≠n sÓng b∞n ra —Ω≠n sÓng nhfi hay sÓng Ω≠i büc cÒng v∫y — hÕ ΩÚng nh±m v∫t g÷ cˆng m≠nh dÊi l≠i th÷ n‰d˘. Nhıng trüi l≠i, n∆u ΩÚng nh±m m∂y v∫t mÀm nh¬, nh∂t l° b·ng g›n ıËt üt v° Ω∂t bÔn,l°m n‹ m∂t n‰. H„i vØn thµn Thanh H‹a ch‚ng c˙ vËi B®o hÊ t≠i Ba á÷nh, Ω‹ng Í mÊt l°nggi˘a cünh Ω„ng chi≈m xung quanh c‹ nıËc m≈nh m·ng, m° c∑m c˙ ΩıÏc c® thüng, quµn lœnhnh° nıËc Í ngo°i b∞n v· nhı mıa, nhıng ph∑n nhiÀu kh·ng nghe Ω≠n n‰, l° bÍi vØn thµnkhæo dÔng nh˘ng gifi tre Ω˙ng bÔn, Ω∞p l≈n th°nh lÒy, c®n trÍ hiŒu l˙c cða Ω≠n ph®i kæmbËt Ωi. Bµy giÈ, Cao á≠n v° NguyÕn MÚc cÒng dÔng mıu k∆ ∂y Ωà ΩÎ Ω≠n cða sÓng thıÈng,c›n ΩÀ ph›ng c® Ω≠n cða sÓng Ω≠i büc, th÷ m∞c lıËi vflng t˜ cµy n‡ qua cµy kia. M‡i viŒc d˙ bŸ xong xu·i, ch◊ ΩÏi quµn lœnh B®o hÊ tËi l° Ω‚i chi∆n. Qu® nhi≈n, quµn lœnh B®o hÊ Ω∆n nÁi, ch◊ Í dıËi chÿa sÓng b∞n l≈n chˆ kh·ng düm m≠ohiÃm l≈n nÓi, bÍi th∂y th∆ nÓi nghi≈ng d‚c, cµy c‚i r∫m r≠p quü, sÏ l≈n th∆ n°o cÒng bŸ phÚcbinh th÷ nguy. Nghÿa binh c‹ cüi ΩŸa lÏi l° Í tr≈n c‹ ch ∏n nÓp trong nh˘ng k¬t Ωü b‹ng cµy,d›m xu‚ng th∂y rfl quµn lœnh B®o hÊ, m° quµn lœnh B®o hÊ d›m l≈n th÷ kh·ng th∂y g÷ khüchÁn l° cµy c‚i um tÔm m° kh‹i Ω≠n mÔ mŸt m° th·i. Th°nh ra quµn tr≈n b∞n xu‚ng thıÈngtrÓng hÁn l° quµn dıËi b∞n l≈n. Hu‚ng chi Ω≠n cða quµn dıËi b∞n l≈n ph∑n nhiÀu trÓng v· nh˘ng gifi Ω˙ng bÔn kia,kh·ng n‰. Nghÿa quµn l∂y nh˘ng vfi Ω≠n ∂y, nh„i thu‚c m÷nh b∞n tr® l≠i quµn dıËi. T‚i l≠i th÷ nghÿa quµn Øn cÁm v° dıÎng sˆc, kh·ng Ωünh. Í dıËi, quµn lœnh B®o hÊ ng‹l≈n th∂y ch n°o c‹ b‹ng Ωøn Ωu‚c l∫p l›e th÷ cˆ chÿa sÓng nh∞m l≈n Ω‹ m° b∞n. Tæ ra m∂ych c‹ l∫p l›e Ωøn Ωu‚c, ch◊ l° ch Ω¥t nghi binh m° th·i, ch≤ng c‹ ngıÈi n°o h∆t. Hai b≈n ch‚ng gi˘ nhau Ω∆n n¯a thüng nhı th∆, tr≈n kh·ng düm Ωünh xu‚ng Ω¨ Ω°nh,m° dıËi cÒng kh·ng düm leo l≈n. Ch◊ nghe ti∆ng sÓng n‰ h∆t ng°y n°y qua ng°y kia, lu·nΩ≈m n°y qua Ω≈m khüc, h÷nh nhı mÊt tr∫n mıa s∂m sæt, vang ΩÊng c® mÊt vÔng nÓi non.Ai cÒng tıÍng ch∞c l° nghÿa binh Ω¨ chüy ra tro h∆t r„i, nhıng k¸ th∫t chıa c‹ mÊt ai t¯tr∫n hay l° bŸ tr‡ng thıÁng g÷ c®. Quµn lœnh B®o hÊ nghÿ m÷nh b∞n phü d˘ dÊi tËi hai tu∑n nhı th∆ m° nghÿa binh kh·ngnÓng, kh·ng lui, bøn xe sÓng Ω≠i büc l≠i, ΩŸnh phü tan Ω‚t chüy c® nÓi á≠i H°m, t∂t nhi≈nnghÿa quµn ph®i ch∆t rÚi h∆t, hay l° kh·ng c›n cµy c‚i r∫m r≠p m° ∏n nÓp th÷ sao cÒng ph®i Phan á÷nh PhÔng ñ trang 89/89Ω∑u h°ng. Nhıng Ω≠n Ω≠i büc b∞n l≈n ph∑n nhiÀu m∞c v°o lıËi vflng cða nghÿa quµn Ω¨dØng tˆ tun, th°nh ra kh·ng c‹ m¨nh l˙c nhı ngıÈi ta Ω¨ tœnh. M∂y ng°y vÀ sau, tuy l° nghÿa binh c›n Ω≠n cÒng nhiÀu, nhıng m° ch◊ b∞n mÊt cüchdø d¥t, kh·ng düm b∞n ph‹ng tÓng nhı trıËc n˘a. MÂi ng°y giao chi∆n, cÚ Phan ΩÀu ra t∫nch m≠o hiÃm Ωà ch◊ b®o khuy∆n khœch tıËng sÿ, nhÈ v∫y n≈n l›ng quµn c°ng ph∂n ch∂n bÊiph∑n. Mu‚n l∫p k∆ dÚ quµn lœnh B®o hÊ l≈n nÓi Ωà cho phÚc binh l°m thŸt, cÚ Phan sai m∂yt≈n quµn lanh l¬, læn theo ΩıÈng t∞t xu‚ng nÓi, gi® l°m dµn qu≈ Ωi c°y, tËi trıËc quµn lœnhB®o hÊ n‹i m÷nh bi∆t ΩıÈng l≈n nÓi, xin l°m hıËng Ω≠o h∑u ΩıÏc l¨nh thıÍng l∫p c·ng. Haivi≈n qu®n cÁ tıÍng thiŒt Ω¨ toan dπn mÊt toün lœnh t∫p Ωi liÀu, nhıng vi≈n thi∆u Óy c∑mquµn, c®n l≠i kh·ng cho, v÷ sÏ m∞c k∆ mai phÚc. B∂y giÈ, quµn B®o hÊ phµn ra l°m hai, mÊt n¯a vπn Í m¥t tiÀn, mÊt n¯a Ω≠p gai lÊisu‚i, b‡c ra m¥t h∫u Ωà Ωünh phœa sau lıng nghÿa binh, khi∆n cho trıËc sau ΩÀu th‡ ΩŸch,th∆ n°o m° ch≤ng tan vÎ. Phan á÷nh PhÔng ñ trang 90/9 ...