Dạo chơi cùng bá tước Tolstoi ở Moskva _1

ISABEL HAPGOOD (1850-1928) là dịch giả, nhà phê bình và nhà báo Mỹ. Từ nhỏ bà đã say mê ngữ văn học, đã thành thạo các ngôn ngữ chủ yếu của lục địa Âu châu cũng như tiếng Nga và tiếng Slavơ cổ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dạo chơi cùng bá tước Tolstoi ở Moskva _1Dạo chơi cùng bá tước Tolstoi ở Moskva ISABEL HAPGOOD (1850-1928) là dịch giả, nhà phê bình và nhà báo Mỹ. Từ nhỏbà đã say mê ngữ văn học, đã thành thạo các ngôn ngữ chủ yếu của lục địa Âu châu cũngnhư tiếng Nga và tiếng Slavơ cổ. Với sức làm việc phi thường, chỉ riêng trong một năm1886 bà đã dịch và cho ra mắt độc giả tuyển tập tráng ca Những ca khúc sử thi củaNga vốn có tiếng vang lớn ở Hợp chủng quốc Hoa Kỳ và ở Anh quốc, những tác phẩmchính của Gogol và bộ ba tự truyện của L. Tolstoi: Thời thơ ấu, Thời niên thiếu, Thờithanh xuân. Bộ sách này bà gửi đến Jasnaja Poljana(1) với lời đề tặng: “Gửi bá tước I.N.Tolstoi với tấm lòng kính mến và lời chào thắm thiết của nữ dịch giả. Boston 24/8/1886”.Vào những năm 1888-1890 bà đã dịch Những truyện ngắn Sevastopol, bản luận văn Bànvề cuộc đời và những tác phẩm nghệ thuật và chính luận khác của Tolstoi. Những bảndịch của Hapgood có độ chính xác cao và tính biểu cảm của ngôn ngữ (bà cũng dịch cảvăn xuôi của Pushkin, Turgenev, Leskov, Gorki) đồng thời bà nổi tiếng như một dịch giảgiỏi nhất về tiếng Nga. Mùa xuân năm 1887, Hapgood cùng với mẹ thực hiện một chuyến viễn du dàingày đến nước Nga và đã lưu lại đây hai năm. Niềm mơ ước thiêng liêng của bà là đượcgặp Tolstoi. Ở Peterburg bà đã nhờ V. Stasov(2) giới thiệu mình với tác giả yêu quí.Ngày 2/12/1887 Stasov viết thư cho Tolstoi: “Thưa Lev Nikolaevich, bà Hapgood nhờtôi nói với Ngài vài lời có lợi cho bà ấy. Vậy tôi có thể nói được điều gì đây? Chỉ nói rấtngắn thôi, nhưng phải là những lời tuyệt vời nhất có lợi cho bà ấy. Người đàn bà Mỹnày do Rolston(3) từ London giới thiệu với tôi. Chính tôi nhận thấy rằng bà ta là một phụnữ rất tuyệt vời, một nữ trí thức ở trình độ cao nhất và rất khả ái. Qua các sách báotiếng Anh tôi cũng biết rằng bà ta được tôn vinh là nữ dịch giả ưu tú chuyên giới thiệucác nhà văn Nga đương thời sang tiếng Anh. Song điều tuyệt vời nhất là bà ta đã dịchcác tác phẩm của Ngài và Gogol (những bản dịch của bà có không ít trong thư việncông cộng ở ta). Tôi chẳng cần phải nói thêm rằng bà ta rất ngưỡng mộ Lev Tolstoi. Xinthề với Ngài như vậy. V. Stasov”(4). Lần đầu tiên Hapgood đến thăm Tolstoi vào ngày 25/11/1888 tại Moskva. Trongnhật ký của Tolstoi có nhắc tới thêm hai cuộc gặp nữa với nữ dịch giả - vào ngày 17 và18/12 năm đó. Theo lời mời của nữ bá tước S.A. Tolslstaja, Hapgood cùng với mẹ đã ởchơi trang trại Jasnaija Poljama trong mùa hè năm 1889. Hapgood đã đến thăm Tolstoi ngay sau khi trong thế giới quan của nhà văn đã diễnra bước ngoặt, khi ông gọi nghệ thuật là “trò nghịch ngợm”, còn những tác phẩm vănhọc của mình, theo lời xác nhận của người chép tiểu sử của nhà văn, thì được coi là “kếtquả của sự hao phí sức lực một cách vô ích”. “Tại sao Ngài không tiếp tục viết nữa? - Hapgood hỏi Tolstoi trong buổi tiếp xúcđầu tiên của mình với nhà văn. - Một việc làm vô bổ - Tolstoi đáp. - Tại sao? Có quá nhiều sách, và hiện nay cho dù sách có được viết ra đến mấy chăng nữa thìthế giới vẫn cứ như vậy. Nếu như đức Chúa trời có đến và đưa bộ kinh Phúc âm đi in thìcác quý bà chỉ cố nằn nì xin được chữ ký của Người, thế thôi”(5). Trong bài Tolstoi trong đời sống nói về cái hại của thuốc lá, Hapgood còn dẫnthêm một câu nói của nhà văn rất tiêu biểu cho thời kỳ đó: “Tất cả những gì mà tôi đãviết ra cho đến nay - Toltsoi nói - là được sáng tác dưới ảnh hưởng tai hại của thuốc lá.Bởi vậy tôi đã bỏ hút. Tất cả những gì của tôi được in ra từ thời gian này - là kết quả củasự hào hứng thuần khiết về mặt trí tuệ và tinh thần”. Đối với lời thú nhận nghiêm túc nàycủa Tolstoi, Hapgood đã trả lời bằng một câu đùa: “Thưa Lev Nikolaevich, rất, rất mongngài hãy lập tức hút lại”(6). Sau khi từ nước Nga trở về, Isabel Hapgood trở nên nổi tiếng ở Mỹ như một ngườibạn gần gũi và người môi giới của Tolstoi. Nhiều người khác nhau đã nhờ bà chuyển tớinhà văn Nga mối thiện cảm và lòng biết ơn, còn các Tổng biên tập những tờ tạp chí thìmuốn được Tolstoi gửi tài liệu để đăng. Tổng biên tập tờ tạp chí “The Independent”thông qua Hapgood muốn nhờ Tolstoi viết cho một bài về George Washington. Năm 1892, Isabel Hapgood đã hỗ trợ nhiều cho Tolstoi trong thời gian nạn đóihoành hành ở Nga do mất mùa. Bà đã tổ chức tại New-York quỹ Tolstoi nhằm mục đíchquyên tiền để giúp những người nông dân đang bị đói ở Nga, hơn nữa, tất cả số tiền lạcquyên đã được gửi trực tiếp cho bá tước Lev Tolstoi. ... Năm 1891 Hapgood cho công bố thiên hồi ký Dạo chơi cùng bá tước Tolstoi ởMoskva trên tờ tạp chí “The Independent”. Tác phẩm này cùng với những hành trình duký khác sau đó với tư cách là một chương được đưa vào cuốn Những chuyến sangNga xuất bản ở New-York năm 1895. Ở đây, nữ ký giả kể về những cuộc gặp gỡ và những cuộc trò chuyện với Tolstoivào ngày 17 và 18 tháng 12 năm 1888. Việc Hapgood không chấp nhận nhiều quan điểm của Tol ...