Đau dây thần kinh liên sườn

Đau thần kinh liên sườn là hội chứng bệnh lý hay gặp. Đau thần kinh liên sườn do nhiều nguyên nhân gây nên, cũng có khi không tìm thấy nguyên nhân gọi là đau thần kinh liên sườn tiên phát.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đau dây thần kinh liên sườn Đau dây thần kinh liên sườn Đau thần kinh liên sườn là hội chứng bệnh lý hay gặp. Đau thần kinh liênsườn do nhiều nguyên nhân gây nên, cũng có khi không tìm thấy nguyên nhân gọilà đau thần kinh liên sườn tiên phát.Thuật ngữ thần kinh liên sườn là chỉ các dây thần kinh xuất phát từ đoạn tủy ngựcD1 - D12. Rễ thần kinh tủy ngực sau khi qua lỗ ghép chia thành hai nhánh: nhánhsau (còn gọi là nhánh lưng) chi phối cho da và cơ lưng; nhánh trước (còn gọi lànhánh bụng) chi phối cho da, cơ phía trước bụng và ngực, đây chính là dây thầnkinh liên sườn.Sau khi tách khỏi rễ chung, dây thần kinh liên sườn cùng với mạch máu tạo thànhbó mạch, thần kinh gian sườn nằm ở bờ dưới của mỗi xương sườn. Vì liên quancủa nó như vậy nên các bệnh lý của tủy sống, cột sống, xương sườn và thành ngựcđều có thể ảnh hưởng trực tiếp tới dây thần kinh liên sườn. Hơn nữa các dây thầnkinh liên sườn cũng là các dây thần kinh nằm ở nông nên dễ bị tác động của cácyếu tố ngoại cảnh.Đau dây thần kinh liên sườn do nhiều nguyên nhân gây nên. Sau đây là một sốnguyên nhân hay gặp :+Do thoái hóa cột sống: thường gặp ở người cao tuổi, tính chất khu trú thườngkhông rõ ràng. Tính chất đau là ê ẩm, không cấp tính, kèm theo đau âm ỉ cột sốngngực cả khi nghỉ và khi vận động, ấn vào điểm cạnh sống hai bên (cách chính giữacột sống 2-3cm) bệnh nhân thấy tức nhẹ và dễ chịu.+Do lao cột sống hoặc ung thư cột sống: thường gặp ở những người tuổi trungniên trở lên, bệnh diễn biến nặng, khu trú tại vùng cột sống bị tổn thương. Tínhchất đau là đau chói cả hai bên sườn, có khi đau như đánh đai, như bó chặt lấyngực hoặc bụng bệnh nhân, dễ chẩn đoán nhầm với cơn đau thắt ngực hoặc dạdày. Ấn cột sống sẽ có điểm đau chói, bệnh nhân đau liên tục suốt ngày đêm, tăngkhi thay đổi tư thế hoặc vận động. Bệnh nhân có các triệu chứng toàn thân nặngnhư hội chứng nhiễm độc lao (sốt về chiều, mệt mỏi, sút cân...). Có thể thấy biếndạng cột sống nếu ở giai đoạn nặng...+Do bệnh lý tủy sống: đau dây thần kinh liên sườn thường là triệu chứng sớm củau rễ thần kinh, u ngoại tủy. Tính chất của nó thường đau một bên, khu trú rõ, đaukiểu đánh đai ở một bên sườn. Khám cột sống không thấy đau rõ ràng.+ Do chấn thương cột sống: phải có yếu tố chấn thương.Đau dây thần kinh liên sườn ở các bệnh lý cột sống, tủy sống thường là các triệuchứng sớm nên nếu được phát hiện sẽ có giá trị chẩn đoán sớm các bệnh lý trên.Nếu ở giai đoạn muộn thì đau dây thần kinh liên sườn chỉ là triệu chứng phụ. Bằngcác phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại, người ta có thể phát hiện được sớmcác bệnh lý cột sống, tủy sống.+Đau dây thần kinh liên sườn do nhiễm khuẩn: hay gặp nhất là đau dây thần kinhliên sườn do zona với biểu hiện qua 2 giai đoạn: giai đoạn cấp thường khởi phátbằng đau rát một mảng sườn, sau một, hai ngày thấy đỏ da, xuất hiện các mụnnước và xu hướng lan rộng theo phạm vi phân bố của dây thần kinh liên sườn.Bệnh nhân thấy ngứa và đau rát như bỏng, rất khó chịu, bệnh nhân không dám đểcho vùng tổn thương tiếp xúc với quần áo, sờ mó có thể có sốt, mệt mỏi. Saukhoảng một tuần tổn thương khô, bong vảy, để lại sẹo và chuyển sang giai đoạn dichứng. Bệnh nhân thấy đau rát ở vùng tổn thương một thời gian, có khi kéo dàihàng tháng, nhất là ở người cao tuổi.+Đau dây thần kinh liên sườn tiên phát: một số tác giả cho là do lạnh hoặc do vậnđộng sai tư thế hoặc quá tầm. Bệnh nhân xuất hiện đau ở vùng cạnh sống hoặcvùng liên sống - bả vai, có thể đau một hoặc hai bên, đau lan theo khoang liênsườn ra phía trước, đau âm ỉ cả ngày và đêm, đau khi hít thở sâu, thay đổi tư thế,ho, hắt hơi. Bệnh nhân đau tăng thường nhầm với bệnh lý của phổi. Ấn vùng cạnhsống tương ứng với khe gian đốt bệnh nhân thấy đau tức, đôi khi lan theo đường đicủa dây thần kinh liên sườn. Da vùng đau không có biểu hiện tổn thương. Các xétnghiệm cho kết quả bình thường.- Các nguyên nhân khác như đái tháo đường, nhiễm độc, viêm đa dây thần kinh ítgặp tổn thương dây thần kinh liên sườn.Điều trị đau thần kinh liên sườnTrước hết cần điều trị nguyên nhân gây đau.Nếu là đau dây thần kinh liên sườn tiên phát có thể tham khảo phác đồ sau:+ Thuốc giảm đau thông thường như paracetamol, diclofenac... Các thuốc này cóưu điểm là rẻ tiền, dễ mua nhưng hiệu quả kém, có hại cho gan và có thể gây viêmloét đường tiêu hóa. Cần thận trọng dùng paracetamol cho người có tiền sử bệnhlý gan, nghiện rượu... Diclofenac không dùng cho người có tiền sử viêm loét dạdày - tá tràng. Thuốc uống sau bữa ăn, chia làm 2- 3 lần trong ngày.+ Thuốc điều trị đau thần kinh: nhóm gabapentin. Bản chất là các thuốc chống cogiật, nhưng được phát hiện có tác dụng giảm đau trong các trường hợp có tổnthương dây, rễ thần kinh. Vì có tác dụng lên thần kinh trung ương nên trong mộtsố trường hợp bệnh nhân thấy chóng mặt, choáng váng sau uống thuốc. Thườngdùng liều nhỏ, tăng dần tới khi có tác dụng, nên uống thuốc trước khi đi ngủ hoặcnghỉ trưa, có th ...