Đau mặt do dây thần kinh số V

Đau dây thần kinh số V (còn gọi là đau dây sinh ba), là chứng đau ở vùng da mặt, thường gặp ở người phụ nữ tuổi 50 trở lên, ít gặp ở người dưới 30 tuổi.Nguyên nhân nào dẫn đến đau dây thần kinh số V? Cho đến nay khoa học chưa xác định được nguyên nhân rõ ràng gây đau dây thần kinh số V.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đau mặt do dây thần kinh số V Đau mặt do dây thần kinh số V Đau dây thần kinh số V (còn gọi là đau dây sinh ba), là chứng đau ởvùng da mặt, thường gặp ở người phụ nữ tuổi 50 trở lên, ít gặp ở người dưới30 tuổi. Nguyên nhân nào dẫn đến đau dây thần kinh số V? Cho đến nay khoa học chưa xác định được nguyên nhân rõ ràng gây đaudây thần kinh số V. Một số nghiên cứu cho thấy các yếu tố liên quan là: sang chấnmạn tính do tai nạn hay phẫu thuật làm tổn hại dây thần kinh V; đoạn bắt đầu đi rakhỏi sọ cho đến tận cùng ở da mặt bị mất lớp vỏ bảo vệ và dẫn truyền myelin; dobệnh hệ thống như Lupus ban đỏ, xơ hóa hệ thống; bệnh Zona, khi có kích thíchchạm vào thì đau tăng lên nhưng đau sẽ giảm và hết khi hết triệu chứng bệnhZona; nhiễm khuẩn giang mai; bệnh tiểu đường làm tổn thương các mạch máunuôi dưỡng dây V làm rối loạn dẫn truyền; có sự thay đổi hóa sinh ở ngay trongdây thần kinh; có mạch máu bất thường, khối u đè lên dây thần kinh; stress độtngột gây lo lắng quá mức trên cơ địa có tổn thương thần kinh; chụp cộng hưởng từchất lượng cao, thấy có u lành ở trong não, hoặc có bệnh mảng xơ rải rác do mộtmạch máu nhỏ chèn ép vào vùng rễ của dây thần kinh số V tại thân não... Biểu hiện của cơn đau dây thần kinh số V Cơn đau xuất hiện sau một kích thích như chạm nhẹ hay các rung độngnhư: rửa mặt, đánh răng, cạo râu, nói chuyện, ăn uống, gãi, gió thổi... sẽ tạo ra cơnđau bùng nổ điển hình: đau dữ dội, đau như điện giật, như dao đâm có thể kéo dàivài giây đến vài phút; đau bắt đầu từ một hay nhiều nhánh của dây V, kèm theogiật cơ. Dây V chia 3 nhánh là dây mắt (V1), dây hàm trên (V2) và dây hàm dưới(V3). Đau thường bắt đầu ở nhánh dây hàm trên hoặc nhánh dây hàm dưới; ở dâyhàm trên, đau lan dọc theo xương gò má, mũi, môi trên và các răng trên; ở dâyhàm dưới, đau lan theo phần dưới của xương gò má, môi dưới và xương hàm dưới.Theo một thống kê, 97% các trường hợp chỉ đau nửa mặt; có khi đau tới mức gầnnhư không thể chịu đựng được. Giữa các cơn đau thường là những khoảng thờigian hoàn toàn bình thường hay chỉ có cảm giác đau nhẹ, do đó nhiều bệnh nhânngại ăn uống vì đau dẫn đến sụt cân và mất nước thậm chí suy dinh dưỡng. Đôikhi có dạng đau không điển hình: đau ê ẩm nặng nề, thỉnh thoảng lại có cơn đauchói. Đau dây thần kinh số V là bệnh có thể điều trị khỏi Có nhiều phương pháp điều trị như sau: - Nội khoa: Các thuốc giảm đau chống viêm thông thường có thể có tácdụng với cơn đau nhẹ; Đa số bệnh nhân được điều trị bằng thuốc làm giảm sự dẫntruyền: Có thể phong bế dây thần kinh bằng cách tiêm thuốc tê... Nếu đau dây Vhậu Zona (Postherpetic neuralgia) chỉ cần điều trị bằng cách tiêm thuốc tê hoặcthuốc steroid. Đa số trường hợp, dùng thuốc cũng có hiệu quả. - Phẫu thuật: Áp dụng cho trường hợp có động mạch bất thường đè lên dâythần kinh; loại bỏ hạch hoặc nhánh dây thần kinh sinh ba bằng nhiệt, nhưng sau đóbệnh nhân sẽ tê bì vùng chi phối của nhánh dây thần kinh; Phẫu thuật giải áp vimạch là mổ vào trong sọ để cắt bỏ hoặc tách rời mạch máu gây cơn đau dây V. - Dùng tần số bức xạ xuyên qua da cắt bỏ hạch: Sử dụng một kim đặc biệt,đâm xuyên qua mặt để tới được hạch của dây V nằm sâu trong khối các xương sọ -mặt, rồi phóng bức xạ tần số cao qua đầu kim, bức xạ này sinh nhiệt để hủy diệtmột cách chọn lọc các rễ con của dây V trước khi nó nhập vào trong hạch của dâyV ở trong khe gọi là khe Meckel. Nhược điểm của phương pháp này là bệnh nhântuy hết đau nhưng lại bị tê ở mặt, và bác sĩ cũng không có khả năng điều chỉnhchính xác mức độ gây hủy diệt rễ dây V; có khoảng 20% bệnh nhân bị cảm giác têvà thêm cảm giác nóng bỏng hay rần rần như kiến bò; khoảng 0,3% bệnh nhân bịcảm giác nóng bỏng, đau không chịu được, đau nặng hơn trước khi làm thủ thuật;Đôi khi mất cảm giác nhánh 1 của dây V và mất luôn cảm giác ở giác mạc, gâyloét giác mạc, rối loạn thị lực. - Dùng hóa chất tiêu hủy dây thần kinh: Dùng kim xuyên qua da mặt bơmglycerol tiêu hủy dây thần kinh, cần gây mê để vô cảm; biến chứng tê mất cảmgiác da mặt sau khi làm thủ thuật ít hơn so với phương pháp trên nhưng lại có khảnăng biến chứng viêm màng não; khả năng bị tái phát cũng cao hơn so với dùngsóng bức xạ; Ưu điểm là có thể dùng lặp đi lặp lại nếu chưa đạt yêu cầu, và biếnchứng ít khó chịu hơn. - Phẫu thuật bức xạ bằng dao gamma: Hướng các chùm tia bức xạ gammavào vị trí cần hủy diệt nằm sâu trong não; đây là phương pháp không cần đến daokéo hay kim chọc qua da. - Một phương pháp điều trị khác là cấy một điện cực vào các thụ cảm củavỏ não, điện cực được nối với một máy tạo xung nhịp đặt dưới da, sử dụng khiđiều trị nội không kết quả. ...