dầu mỏ - tiền bạc và quyền lực: phần 2 - nxb chính trị quốc gia sự thật

phần 2 gồm các nội dung: những cuộc chiến dầu mỏ: sự trỗi dậy của royal dutch và sự suy vong của đế chế nga, “những trò giải trí” ở ba tư, cú nhảy định mệnh, mở cánh cửa trung Đông: công ty dầu mỏ thổ nhĩ kỳ, từ thiếu hụt đến dư thừa: thời đại xăng dầu,... mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
dầu mỏ - tiền bạc và quyền lực: phần 2 - nxb chính trị quốc gia sự thậtCHƯƠNG6:NHỮNGCUỘCCHIẾNDẦUMỎ:SỰTRỖIDẬYCỦAROYALDUTCHVÀSỰSUYVONGCỦAĐẾCHẾNGAMùa thu năm 1896, một người đàn ông còn khá trẻ, được tôi luyện bởicuộc sống ở vùng Viễn Đông và có chút danh tiếng trong giới kinh doanhdầu lửa, đã đi qua Singapore trong chuyến hành trình từ Anh tới một khurừngxaxôivàgầnnhưvôdanhđượcgọilàKuteitrênbờbiểnphíaĐôngcủa Borneo. Hành tung của anh được một nhân viên của Standard Oil ởSingapore nhanh chóng ghi lại và báo cáo về New York: “Một người đànông có tên Abrahams, nghe nói là một người cháu của M. Samuel, của…Xanh-đi-cacủanhàSamuel,từLondontớivàngaylậptứcđiđếnKutei,nơicótinđồnrằngnhàSamuelthuêđượcnhữngkhuvựcrộnglớncódầu.VìAbrahamschínhlàngườiđãkhởiđầulĩnhvựckinhdoanhdầulửatrongcácbể chứa ở Singapore và Penang, xây dựng nhà máy ở cả hai nơi này nênchuyếnđicủaanhtatớiKuteicóthểmangmộtýnghĩanàođó”.Quảthậtlànhư vậy. Vì Mark Abrahams được các bác cử tới để khai thác mỏ dầu màcôngtydầumỏcủanhàSamuelrấtcầnđểduytrìđịavị,thậmchílàđểbảođảmsựsốngcòn.Trong vụ làm ăn này, Marcus Samuel bị đặt dưới áp lực của sự cưỡngbách vốn có trong lĩnh vực kinh doanh dầu lửa. Bất kỳ ai hoạt động trongngànhnàycũngluônđitìmsựcânbằng.Khiđầutưvàobộphậnnàycủadầulửa,họđồngthờiphảiđầutưcảvàobộphậnkhácđểduytrìtínhkhảthicủakhoảnđầutưtrướcđó.Muốnđầutưcủamìnhcógiátrị,cácnhàsảnxuấtcầnthịtrường.MarcusSamueltừngnói:“Sảnxuấtradầulửađơnthuầnhầunhưchỉđemlạigiátrịthấpnhấtvàđịavịkémhấpdẫnnhấtchothứnhiênliệunày. Phải tìm được thị trường. Trong khi đó, các hãng lọc dầu lại cần cảnguồncungvàthịtrường,vìmộtnhàmáylọcdầukhôngđượcsửdụngthìcũngkhônghơngìđốngsắtthépphếliệu.Cáccôngtycầncódầuđểmuavàbán,nếukhông, chắcchắn họsẽthua lỗ.Mức độcấpthiết củanhững nhucầuđóthayđổitùytheotừngthờiđiểm,tuynhiêntínhcưỡngbáchcơbảnthìlạilàmộthằngsốcủangànhcôngnghiệp.Cuốithậpniên1890,vớikhoảntiềnđầutưkhổnglồvàotàuchởdầuvàhệthốngkhochứa,MarcusSamuelrấtcầnmộtnguồncungcấpdầulâudài.Làmột thương gia, ông quá hiểu rõ điều này. Hợp đồng dầu lửa với nhàRothschildsẽhếthạnvàotháng10năm1900.Liệuôngcóthểhyvọngđượcgiahạnhợpđồng?Dùsao,mốiquanhệgiữaôngvànhàRothschildlàmộtmốiquanhệkhôngbềnvữngvàluôncókhảnăngnhữngôngchủnhàbăngnày quay sang thỏa thuận với Standard Oil. Ngoài ra, việc phụ thuộc hoàntoànvàonguồndầulửacủaNgalàrấtnguyhiểm.Samuelphànnàn,cướcphívậntảiởNgathayđổitùytiệnkhiếncácnguyênlýkinhtếrốitung,biếnngành kinh doanh dầu lửa ở Nga thành một lĩnh vực “giật gấu vá vai” và“đẩynhữngaibuônbándầulửavớinướcnàyvàomộtvịthếbấtlợilớnsovớicácđốithủMỹhùngmạnh”.Ngoàira,nhữngmốinguyhiểmkhácnhư:SảnlượngdầulửatừvùngĐôngẤnHàLanđangtănglên,cùngvớinhữngquãngđườngvậntảingắnhơnvàcướcphívậntảirẻhơn,khiếnSamuelgặpkhó khăn trong việc duy trì khả năng cạnh tranh ở vùng Viễn Đông. Mặtkhác,bấtcứlúcnào,StandardOilcũngcóthểhuyđộngmọinguồnlựcđểmởmộtcuộcchiếntổnglựcnhằmhủydiệtShell.Samuelhiểumộtđiềurấtđơngiảnrằngôngcầnphảikhaithácdầu,phảicódầuthôcủachínhôngđểbảovệthịtrườngvànhữngkhoảnđầutưcủamình–thựctếlà,đểbảođảmsự sống còn của Shell. Tiểu sử của Samuel viết: “Trong cuộc săn tìm dầulửa,ôngchỉcònthiếunướchóađiên”.RừngnhiệtđớiNăm1895,nhờnhữngnỗlựccủamộtkỹsưkhaimỏngườiHàLanđãcótuổivàbịámảnhbởidầulửa,ngườiđãdànhcảquãngđờitrưởngthànhcủamìnhtrongnhữngkhurừngnhiệtđớiởĐôngẤn,Samuelđãthuêđượcmộtmỏ dầu ở khu vực Kutei thuộc Đông Borneo. Mỏ dầu này trải dài hơn 50dặmdọctheobờbiểnvàvươnsâuvàotậntrongrừng.Khurừngrậmrạpvàxa xôi này chính là nơi Mark Abrahams được phái tới giám sát công việckhaithácdầu.Anhkhônghềcókinhnghiệmkhoantìmhaylọcdầu.TuyanhđãtổchứcviệcxâydựngcáckhochứadầuởViễnĐông,nhưngđiềuđóhầunhưchẳnggiúpđượcgìtrongnhiệmvụmớivàkhókhănhơnnhiều.SựthiếukinhnghiệmcủaMarkAbrahamscònđượcphảnchiếutrênmộtquymôlớnhơntrongtrườnghợpcủachínhMarcusSamuel.Đólàcáicáchônglàmkinhdoanh–nỗiáccảmvớicôngviệctổchứccũngnhưphươngphápphântíchvàlênkếhoạchcóhệthống,cùngvớisựthiếuhụtđộingũquảnlývànhânviêncónănglực–đãkhiếncôngviệctrongkhurừngnhiệtđớiởBorneocàngthêmkhókhăn.Nhữngcontàuluônđếnsaigiờvàchởthiếtbịkhông đúngyêu cầu,thậmchí cònkhông cócảbảng kêkhai hànghóa.Hànghóađượcdỡngayxuốngbãibiển,buộccáccôngnhânphảidừngmọiviệckhácđểtậphợpvàxếploạicácthiếtbị.Nhiềuthiếtbịđượcchởtớicuốicùngcũngbịvứtlaylắtchođếnkhihoengỉtrênnhữngbãicỏmọccao.Thậmchí,khôngcósựđiềuhànhlộnxộnvàrờirạctừLondon,côngviệcởđâycũngđãvôcùngkhókhăn.Borneolàmộtnơixaxôivớithếgiớibênngoài,cònhơncảSumatra.Cảnggầnnhấtđểlấyhàngtiếptếvàthiếtbịcáchđó một nghìn dặm, ở tận Singapore. Con đường liên lạc duy nhất vớiSingapore là thông qua những con tàu lẻ loi đi ngang qua Borneo một haituầnmộtlần.Cácnhómcôngnhân,bịchiaratrênnhữngkhuvựckhácnhaucủa mỏ dầu, phải liên tục vật lộn với rừng rậm. Họ cố gắng lắm mới mởđượcmộtconđườngdàibốndặmđểđingangquakhurừngtớimộtnơicódầurỉrađượcgọilàĐiểmĐen,nhưngchỉtrongvòngmộtvàituầncâycốimọcrậmt ...