Dạy trẻ bình tĩnh trước tình huống bất ngờ

Tại một buổi dạy kỹ năng sống cho trẻ, chúng tôi nhận thấy nhiều trẻ chưa biết cách "thoát thân" trong tình huống bất ngờ, cho dù các em đã được chuẩn bị tinh thần cho buổi học rất kỹ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dạy trẻ bình tĩnh trước tình huống bất ngờ Dạy trẻ bình tĩnh trước tình huống bất ngờTại một buổi dạy kỹ năng sống cho trẻ, chúng tôi nhận thấynhiều trẻ chưa biết cách thoát thân trong tình huống bấtngờ, cho dù các em đã được chuẩn bị tinh thần cho buổihọc rất kỹ.Khi tiếng còi báo động vang lên, cảnh tượng của buổi diễntập trở nên náo loạn. Đứa thì chạy thục mạng, chen lấn đểlao ra cửa chính. Có đứa đứng yên và rươm rướm nướcmắt, các bạn chạy hết còn lại mỗi mình con. Điều đặcbiệt, tấm bảng hiệu đề rõ Lối thoát hiểm thì không cháunào quan tâm đến. Trẻ theo phản xạ, thấy ánh sáng từ cửachính là chúng lao ra, mặc cho chúng tôi có đặt tấm bảngNguy hiểm.Khi được hỏi về cảm giác của mình lúc nghe tiếng còi báođộng, trẻ cho biết là chúng hoảng sợ, bối rối, sợ chết, sợ bịthương, đặc biệt là sợ người khác thoát được mà mình ở lạivới nguy hiểm. Hiểu được cảm xúc của trẻ để giúp trẻ vượtqua khó khăn là việc rất quan trọng.Để trẻ bình tĩnh, trước hết trẻ phải xác định rằng, nguyhiểm có thể xảy ra mọi lúc mọi nơi, có thể đã được báotrước và đôi khi không được báo trước. Không thể loại bỏđược nguy hiểm, mà phải tìm cách ứng phó với nó. Nhưngđương đầu với lý trí sáng suốt, bằng khả năng dự đoán nhạycảm và bằng mẹo chứ không phải lúc nào cũng hoàn toànbằng sức lực. Người lớn cần giúp trẻ cách tiếp nhận thông tin, chọn lọc và xử lý thông tin để có hướng giải quyết những tình huống bất ngờ - Ảnh: NamNguyenPhoto_XomnhiepanhTrẻ cần nhận biết được dấu hiệu của sự nguy hiểm. Mỗihiện tượng khi xảy ra đều có nguyên nhân. Vì thế, suy luậnhợp lý sẽ giúp trẻ lường trước và tìm cách để giảm bớt hậuquả nghiêm trọng. Ví dụ, khi nghe tiếng động mạnh, cầnxác định khoảng cách của nơi phát ra âm thanh và tiếngđộng đó là sự va chạm của cái gì. Nếu động đất thì sẽ códấu hiệu lắc đều, các vật treo trên tường bị xê dịch và tiếngrơi vỡ. Nếu tiếng động do va chạm mạnh của các vật cứngsẽ có tiếng ầm ầm. Nếu nghe tiếng bùm thì có thể là từmột chất gây nổ nào đó. Khi ngửi thấy mùi khói có nghĩa làcháy... Khi trẻ phân biệt được những đặc điểm khác biệtcủa những nguy cơ gây ra nguy hiểm, trẻ sẽ sáng suốt tìmcách vượt qua.Xác định được cảm xúc của mình là một yếu tố quan trọng.Khi biết nguy hiểm đang đến, trẻ sẽ có cảm giác hoảng hốt,lo sợ, tim đập mạnh, chân tay run lẩy bẩy, muốn khóc, hétto lên để giảm bớt căng thẳng, thậm chí quýnh lên và khôngbiết phải làm gì. Cần tập cho trẻ biết quản lý, chế ngự cảmxúc tiêu cực đó. Khi biết nguy hiểm đến, nhiều trẻ lại có ýđịnh buông xuôi. Trẻ chờ đợi tình huống xấu nhất và chỉbiết chờ đợi một cách thụ động.Tuần trước, tôi vào bệnh viện thăm một đứa trẻ bị tai nạngiao thông. Cháu bị thương khá nặng vì sau khi ngã xuốngđường, cháu vùng dậy và lao vào một chiếc xe máy khác.Cháu bảo, nếu bình tĩnh đứng yên tại chỗ thì có lẽ chỉ bịxây xát nhẹ. Vì phản ứng của cháu quá bất ngờ, người chạyxe trên đường không kịp xử lý nên xảy ra hậu quả đángtiếc. Khi hỏi, cháu có còn đau lắm không, cháu trả lời rằngđau thì cháu chịu được, nhưng Giá như cháu cứ đứng yênthì đâu đến nỗi phải nghỉ học và nằm bệnh viện.Để có một thói quen bình tĩnh khi xử lý những tình huốngbất ngờ, trẻ cần được rèn khả năng quan sát, biết xác địnhvấn đề, tìm nguyên nhân và các phương án có thể giảiquyết. Cần giúp trẻ biết tiếp nhận thông tin, chọn lọc và xửlý thông tin. Không đánh giá, phán xét hiện tượng mà cầnđánh giá mức độ nguy hiểm. Qua đó mới tìm ra cách giảiquyết vấn đề phù hợp, nhanh và hiệu quả.Điều cần lưu ý là thái độ của người lớn trước mọi nguyhiểm, rủi ro ảnh hưởng rất nhiều đến sự bình tĩnh của trẻ.Khi dạy con, cha mẹ cần giữ được sự bình tĩnh. Nóng nảy,cáu gắt, hối thúc sẽ khiến trẻ hoảng sợ. Khi gặp nguy hiểm,người lớn không nên gào thét, kêu thất thanh, khiến trẻkhông hiểu, luống cuống. Phải bình tĩnh, nói ngắn gọn, chỉcho trẻ việc cần làm chứ không giải thích vì sao phải làm.Trấn an trẻ kịp thời khi mọi nguy hiểm vừa trải qua. Khôngquát nạt, phê bình, lên án và đánh đòn trẻ. Khi trẻ cảm thấynguy hiểm đã qua, hết hoảng sợ, cha mẹ nên phân tích lạitình huống và cho trẻ nhận xét về hành động của mình.Như vậy, trẻ sẽ rút ra bài học và có kinh nghiệm cho nhữngtrường hợp tương tự. Bên cạnh đó, khen trẻ đúng lúc, đúngchiến công sẽ giúp trẻ tự tin hơn.Trẻ cần xác định được khả năng và sức lực của mình. Cácem còn nhỏ nên cần có sự hỗ trợ của người lớn. Trẻ khôngnên manh động để chứng minh máu anh hùng mà nênnghĩ cách để thoát khỏi sự nguy hiểm. Khi gặp nguy hiểm,tính mạng và sức khỏe là quan trọng nhất. Trẻ cứu người,cứu tài sản là một ý thức tốt, nhưng trẻ không thể làmnhững việc quá sức của mình. Dạy trẻ biết dùng mưu chứkhông nên dùng sức trong những trường hợp không cầnthiết.Bình tĩnh là thói quen rất cần thiết và có thể rèn luyệnđược. Tất nhiên, để trở thành một người sáng suốt, bìnhtĩnh đòi hỏi một sự dày công luyện tập và biết chịu tráchnhiệm với những thiếu sót của mình. Mỗi một sai lầm được ...