Dạy và học ngoại ngữ ở Việt Nam hiện nay: Thực trạng và một số giải pháp

Bài viết đề cập đến những vấn đề bức xúc của việc dạy và học ngoại ngữ ở Việt nam hiện nay, từ các chương trình dạy và học ở bậc phổ thông đến đại học, đồng thời đưa ra một số kiến nghị và giải pháp chung để hoạt động dạy và học ngoại ngữ đạt hiệu quả hơn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dạy và học ngoại ngữ ở Việt Nam hiện nay: Thực trạng và một số giải phápD¹y vµ Häc Ngo¹i ng÷ ë viÖt nam hiÖn nay: thùc tr¹ng vµ mét sè gi¶i ph¸p NguyÔn Huy CÈn(*) Bµi viÕt ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc cña viÖc d¹y vµ häc ngo¹i ng÷ ë ViÖt Nam hiÖn nay, tõ c¸c ch−¬ng tr×nh d¹y vµ häc ë bËc phæ th«ng ®Õn ®¹i häc; ®ång thêi ®−a ra mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p chung ®Ó ho¹t ®éng d¹y vµ häc ngo¹i ng÷ ®¹t hiÖu qu¶ h¬n.T rong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ vµ ViÖt Nam tÝch cùc tham gia vµoqu¸ tr×nh héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®iÒu kiÖn th× cÇn khuyÕn khÝch d¹y ngo¹i ng÷ thø 2 nh− mét m«n tù chän, cßn ngo¹i ng÷ thø nhÊt th× b¾t buéc®· n¶y sinh nhiÒu vÊn ®Ò cã tÝnh cÊp ph¶i häc (ngo¹i ng÷ thø nhÊt gåm 4 thøb¸ch trong viÖc d¹y vµ häc ngo¹i ng÷ ë tiÕng: Anh, Ph¸p, Nga, Trung ®−îc d¹yViÖt Nam hiÖn nay. GÇn ®©y trªn c¸c theo ch−¬ng tr×nh vµ s¸ch gi¸o khoa doph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®· cho Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ban hµnh)thÊy hµng lo¹t trung t©m ngo¹i ng÷ (H−íng dÉn d¹y häc ngo¹i ng÷ - sècña n−íc ngoµi “®æ bé” vµo ViÖt Nam 9893/BGD§T-GDTrH ngµy 6/9/06). (*)(chñ yÕu lµ d¹y tiÕng Anh cho ng−êi T×nh tr¹ng häc vµ d¹y häc ngo¹iViÖt), trong ®ã cã Trung t©m TISC cña ng÷ ®· vµ ®ang tiÕn hµnh ë ViÖt NamSingapore, ®· lµm cho hµng v¹n häc kh«ng chØ ®¬n gi¶n thuéc ph¹m vi gi¸osinh ViÖt Nam “tiÒn mÊt tËt mang”. dôc, mµ lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p vÒB¸o Thanh niªn sè ra ngµy 2-3/2/2006 nhiÒu ph−¬ng diÖn: kinh tÕ-x· héi, gi¸oph¶n ¸nh: riªng ë Hµ Néi cã kho¶ng dôc-khoa häc, vµ t¸c ®éng mét c¸ch10.000 häc sinh theo häc t¹i c¸c trung trùc tiÕp ®Õn mét bé phËn lín trong x·t©m cña TISC víi lÖ phÝ, häc phÝ lªn tíi héi, ®Æc biÖt lµ víi hµng triÖu häc sinh,1,5 triÖu USD, nh−ng tr−êng ®ãng cöa sinh viªn tõ cÊp phæ th«ng ®Õn ®¹i häc,mµ kh«ng mét lêi gi¶i thÝch cã tÝnh còng nh− c¸c ®èi t−îng c«ng chøc, viªnthuyÕt phôc nµo. Tõ n¨m häc 2006- chøc vµ c¸c tÇng líp c− d©n kh¸c ë ViÖt 2007 Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ViÖt Nam Nam. Tõ khi §¶ng, Nhµ n−íc ta thùc®· chØ ®¹o vµ h−íng dÉn b¾t buéc ®èi hiÖn chñ tr−¬ng ®a ph−¬ng ho¸, ®avíi viÖc häc ngo¹i ng÷ tõ cÊp trung häcc¬ së (THCS). Nh÷ng n¬i nhµ tr−êng cã (*) TS. Ng÷ v¨n, ViÖn th«ng tin KHXH10 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 11, 2006diÖn ho¸ trong quan hÖ ®èi ngo¹i, nhÊt Th¸ng 1 vµ th¸ng 6/2005, t¹i Hµlµ hiÖn nay chóng ta trë thµnh thµnh Néi, Héi Ng«n ng÷ häc ViÖt Nam cïngviªn WTO th× viÖc d¹y, häc ngo¹i ng÷ víi ViÖn §¹i häc më Hµ Néi ®· tæ chøc®ßi hái nh÷ng yªu cÇu míi vÒ quy m«, hai héi nghÞ bµn vÒ viÖc d¹y, häc ngo¹iph−¬ng thøc ®µo t¹o míi víi chÊt l−îng ng÷ ë ViÖt Nam. NhiÒu héi th¶o khoacao, ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu ph¸t triÓn häc cña c¸c tr−êng ®¹i häc còng ®Ò cËpkinh tÕ, x· héi cña ®Êt n−íc trong thêi ®Õn t×nh h×nh d¹y vµ häc ngo¹i ng÷.kú ®æi míi. Tuy vËy, viÖc d¹y vµ häc ngo¹i ng÷ ë ViÖt Nam hiÖn nay cßn qu¸ nhiÒu bÊt Tõ nh÷ng n¨m 1998, trong ®iÒu 24 cËp mµ giíi khoa häc còng nh− d− luËncña LuËt Gi¸o dôc (tr. 17) ®· kh¼ng b¸o chÝ nªu ra nh−: ch−a cã mét chiÕn®Þnh vÞ trÝ quan träng cña ngo¹i ng÷ l−îc d¹y vµ häc ngo¹i ng÷ phï hîp víitrong gi¸o dôc phæ th«ng. Môc tiªu cña qu¸ tr×nh héi nhËp; viÖc d¹y vµ häcgi¸o dôc phæ th«ng lµ “gióp häc sinh ngo¹i ng÷ lµ thuéc chÝnh s¸ch ng«n ng÷ph¸t triÓn toµn diÖn vÒ ®¹o ®øc, trÝ tuÖ, hay chÝnh s¸ch gi¸o dôc?; cÇn thiÕt x©ythÓ chÊt, thÈm mü vµ c¸c kü n¨ng c¬ dùng mét chÝnh s¸ch riªng vÒ ngo¹ib¶n..., chuÈn bÞ cho häc sinh tiÕp tôc ng÷? Môc tiªu ch−¬ng tr×nh, c¬ cÊuhäc lªn hoÆc ®i vµo cuéc sèng lao ®éng, ngo¹i ng÷ ch−a thËt hîp lý ë c¸c cÊp,tham gia x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc”. bËc häc; thiÕu sù liªn th«ng vÒ ch−¬ngTrong “§Ò ¸n gi¶ng d¹y, häc tËp ngo¹i tr×nh gi÷a c¸c cÊp, bËc häc; cßn lÉn lénng÷ trong hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n gi÷a ®µo t¹o ngo¹i ng÷ vµ ®µo t¹o dÞchViÖt Nam (giai ®o¹n 2004-2010)”, Bé thuËt nh− mét nghÒ; hiÖu qu¶ d¹y vµGi¸o dôc vµ §µo t¹o dù ®Þnh tr×nh häc ngo¹i ng÷ cßn kÐm, ®Æc biÖt lµ ë c¸cChÝnh phñ mét kho¶n kinh phÝ cho ®Ò trung t©m ngo¹i ng÷ d¹y c¸c tr×nh ®é¸n nµy ®Õn h¬n 3.000 tû ®ång, nh»m A, B, C v.v...thùc hiÖn mét b−íc ngoÆt lín trong viÖcd¹y vµ häc ngo¹i ng÷ ë ViÖt Nam. I. T×nh h×nh d¹y vµ häc ngo¹i ng÷ ë c¸c tr−êng phæ th«ng hiÖn nay Víi chØ thÞ 422/TTg “VÒ viÖc t¨ngc−êng båi d−ìng ngo¹i ng÷ cho c¸n bé 1. T×nh h×nh chungqu¶n lý vµ c«ng chøc nhµ n−íc” ban ViÖc d¹y vµ häc ngo¹i ng÷ ë phæhµnh ngµy 15/8/1994, trong ®ã nhÊn th«ng hiÖn nay lµ kÕ thõa viÖc d¹y vµm¹nh “yªu cÇu bøc b¸ch ®Æt ra lµ c¸n häc ngo¹i ng÷ cña nh÷ng giai ®o¹nbé tÊt c¶ c¸c cÊp ®Òu ph¶i biÕt ngo¹i tr−íc thêi kú ®æi míi. §ã lµ tuú theong÷ ®Ó trùc tiÕp giao dÞch, lµm viÖc víi tõng vïng, miÒn vµ yªu cÇu cña tõngng−êi n−í ...