Dạy văn ở tiểu học - Phần 5

Lí luận văn học (15 tiết: 10 tiết lí thuyết + 4 tiết bài tập + 1 tiết kiểm tra) I. Mục tiêu 1. Về kiến thức: Trình bày được những kiến thức cơ bản về một số vấn đề lí luận văn học sau đây: • Đối tượng, nội dung và chức năng của văn học • Hình tượng và nhân vật trong văn học • Đề tài, chủ đề , kết cấu, cốt truyện • Đặc trưng cơ bản của thơ, truyện, kí kịch • Ngôn ngữ văn học • Một số thể thơ Việt Nam •...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dạy văn ở tiểu học - Phần 5 2. Bạn hãy tự đánh giá về kết quả học tập của mình theo kiểu học tậpqua tài liệu được biên soạn theo cách như thế này. 3. Những yêu cầu, đề nghị của bạn về cách học tập này. _____________________________________________ Chủ đề 2 Lí luận văn học (15 tiết: 10 tiết lí thuyết + 4 tiết bài tập + 1 tiết kiểm tra) I. Mục tiêu 1. Về kiến thức: Trình bày được những kiến thức cơ bản về một số vấn đề lí luận vănhọc sau đây: • Đối tượng, nội dung và chức năng của văn học • Hình tượng và nhân vật trong văn học • Đề tài, chủ đề , kết cấu, cốt truyện • Đặc trưng cơ bản của thơ, truyện, kí kịch • Ngôn ngữ văn học • Một số thể thơ Việt Nam • Vận dụng một số kiến thức lí luận để phân tích tác phẩm văn học. 2.Về kĩ năng: 66 Biết sử dụng các kiến thức lí luận đã học vào việc phân tích, bình giácác tác phẩm, các vấn đề văn học và dạy học ở tiểu học một cách có hiệuquả. 3. Về thái độ: + Có tinh thần chủ động và sáng tạo trong việc sử dụng các kiến thứcvà kĩ năng về lí luận văn học vào việc dạy học tiếng Việt ở tiểu học. + Có ý thức rèn luyện tư duy lí luận nói chung và thường xuyên vậndụng vào việc dạy học ở tiểu học.II. Giới thiệu về Chủ đề 2 Chủ đề này gồm 6 vấn đề lí luận văn học và một tiểu chủ đề về vậndụng một số kiến thức lí luận để phân tích tác phẩm văn học. Mỗi vấn đề,Bạn cần tìm hiểu để nắm được những nội dung cơ bản và vận dụng vào việclàm các bài tập, đồng thời cũng là để tích luỹ kiến thức cho công việc tiếptục học tập và dạy học sau này. Bên cạnh 7 vấn đề nói trên, Chủ đề 2 dành 4 tiết cho việc làm bài tậpthực hành. Có thể coi đây là vấn đề thứ 8 (hay Tiểu chủ đề 8). Chủ đề nàydành 1 tiết để kiểm tra.III. Điều kiện cần thiết để học tập chủ đề 2 Bạn cần có các tài liệu học tập và tham khảo cần thiết về những vấnđề lí luận văn học có trong chương trình học tập. Cụ thể là những cuốn sáchnhư sau: 1. Từ điển thuật ngữ văn học, Chủ biên: Lê Bá Hán, Trần Đình Sử,Nguyễn Khắc Phi, NXB Giáo dục, 1992. 2. Từ điển văn học, Bộ mới, NXB Thế giới, 2004. 3. 150 thuật ngữ văn học, Lại Nguyên Ân biên soạn, NXB Đại họcquốc gia Hà Nội, 2004. 67 4. Lí luận văn học, Hà Minh Đức (Chủ biên), Đỗ Văn Khang, PhạmQuang Long, Phạm Thành Hưng, Nguyễn Văn Nam, Đoàn Đức Phương,Trần Khánh Thành, Lí Hoài Thu, NXB Giáo dục, 1998. 5. Lí luận văn học, Phương Lựu (Chủ biên), Trần Đình Sử, NguyễnXuân Nam, Lê Ngọc Trà, La Khắc Hoà, Thành Thế Thái Bình, NXB Giáodục, 2004. IV. Nội dung Như đã nói ở trên, Chủ đề Lí luận văn học gồm có 7 vấn đề. Có thểcoi 7 vấn đề này là 7 Tiểu chủ đề để tiện cho việc tìm hiểu, học tập của Bạn. Dưới đây, sẽ lần lượt tìm hiểu theo từng Tiểu chủ đề. Tiểu chủ đề 1: Đối tượng, nội dung và chức năng của Văn học (2 tiết)Hoạt động 1: Tìm hiểu các vấn đề: đối tượng, nội dung và chức năng của văn học Thông tin cơ bản cho hoạt động 1 Để tìm hiểu đối tượng, nội dung và chức năng của văn học, Bạn cầncó các tài liệu đã giới thiệu ở Mục III: Điều kiện cần thiết để học tập Chủ đề2. Những tài liệu đó được coi là tài liệu nguồn, giúp Bạn tìm hiểu những nộidung của vấn đề này. Để giải quyết từng khía cạnh của bài học, Bạn cần lần lượt hoàn thànhcác hoạt động với những nhiệm vụ tương ứng. Bây giờ, Bạn cần làm rõ từng khía cạnh của nội dung bài học theo cácnhiệm vụ và hoạt động gợi ý cho Bạn. Nhiệm vụ 68 Để hoàn thành Hoạt động 1, Bạn cần tiến hành các Nhiệm vụ sau: + Nhiệm vụ 1: Tìm đọc các tài liệu đã thống kê ở trên (Từ nguồn sách của thưviện, của cá nhân...), cụ thể là ở các cuốn sách dưới đây: 1. Từ điển thuật ngữ văn học, Chủ biên: Lê Bá Hán, Trần Đình Sử,Nguyễn Khắc Phi, NXB Giáo dục, 1992. Trong cuốn này, Bạn cần tìm đọccác mục: Đối tượng của văn học (Tr.86); Nội dung và hình thức của tácphẩm văn học (Tr. 167); Chức năng của văn học (Tr.69). 2. Từ điển văn học, Bộ mới, NXB Thế giới, 2004. Trong cuốn này,Bạn cần tìm đọc mục sau: Chức năng của văn học (Tr.307)- Đọc mục này,Bạn sẽ nhận thấy: ngoài các chức năng cơ bản (Nhận thức, giáo dục, thẩmmĩ) của văn học, người ta còn nói đến các chức năng khác nữa của văn họcnhư: giao tiếp, giải trí, dự báo, văn hoá, sáng tạo…Nhưng cần nhớ rằng: cácchức năng năng này có thể là một khía cạnh nào đó của các chức năng cơbản được tách ra thành một chức năng độc lập. Và cũng cần lưu ý thêm rằng:Trong những điều kiện lịch sử cụ thể của từng thời kì, trọng tâm của cácchức năng có thể ...