Để chủ động trong các thương vụ M&A

Các thông báo chào bán mua lại doanh nghiệp niêm yết trên sàn như của Xi măng Hà Tiên, Thủy sản Hùng Vương hay PNJ đã thu hút sự chú ý của dư luận trong thời gian qua.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Để chủ động trong các thương vụ M&A Để chủ động trong cácthương vụ M&ACác thông báo chào bán mua lại doanh nghiệp niêm yết trên sànnhư của Xi măng Hà Tiên, Thủy sản Hùng Vương hay PNJ đã thuhút sự chú ý của dư luận trong thời gian qua.Hoạt động mua bán sáp nhập (M&A) tuy không còn mới mẻ trênthị trường nhưng đối với sàn niêm yết thì đây lại là những sự kiệnđược quan tâm, báo hiệu giai đoạn phát triển mới của thị trườngM&A tại Việt Nam.Sự khác biệt của M&A trên sàn niêm yếtNếu như việc mua bán các công ty tư nhân đơn giản hơn do bênbán thường là một nhóm nhỏ các cổ đông thì các quyết định M&Atrên sàn niêm yết tương đối phức tạp, cần đạt được sự đồngthuận của hàng trăm, thậm chí hàng ngàn cổ đông lớn nhỏ.Một khó khăn khác là giá cổ phiếu trên sàn niêm yết biến độnghàng ngày, ảnh hưởng lớn tới quyết định của cổ đông. Nếu saukhi bên mua chào giá với mức chênh lệch không đáng kể với thịgiá và thị trường tăng mạnh, khả năng thành công của bên mualà rất thấp.Ngược lại, nếu thị trường tụt dốc nhanh, cổ đông của bên mua sẽbị thiệt thòi không nhỏ. Nếu giá cả không được thỏa thuận vớicác cổ đông lớn trước và các cổ đông nhỏ chiếm tỷ lệ sở hữucao, rủi ro của hoạt động M&A trên sàn niêm yết lớn hơn rấtnhiều. Đây là chưa kể đến các quy định chặt chẽ hơn đối vớicông ty niêm yết như công bố thông tin, cổ phiếu bị hạn chếchuyển nhượng...Doanh nghiệp được chào mua cần chuẩn bị những gì?Bất kỳ doanh nghiệp nào trên sàn niêm yết không kể quy mô vàngành nghề hoạt động đều có thể là đối tượng của M&A. Do đó,việc chủ động với các vụ M&A luôn cần được các doanh nghiệpquan tâm nhằm bảo vệ lợi ích tối đa của cổ đông.Khi nhận được bản chào mua của doanh nghiệp khác, ban lãnhđạo công ty cần nghiên cứu, đánh giá đề nghị mua lại doanhnghiệp so với chiến lược phát triển dài hạn của công ty thông quaviệc tìm hiểu mục đích chào mua của đối tác. Đối với cổ đông nhỏlẻ, giá chào mua đóng vai trò quan trọng trong việc chấp nhậnhay từ chối lời đề nghị từ phía bên mua.Nhiệm vụ quan trọng của ban lãnh đạo doanh nghiệp không chỉđơn thuần là gửi thông báo đến cổ đông mà còn đưa ra nhữngkhuyến nghị giúp cổ đông đưa ra quyết định cuối cùng. Ban lãnhđạo cần phân tích mục đích của việc chào mua lại doanh nghiệpvà tác động của bản chào mua tới chiến lược phát triển củadoanh nghiệp; đồng thời đưa ra nhận định về giá trị thực củadoanh nghiệp so với giá được chào mua.Thông thường, việc chào mua lại cổ phiếu trên sàn niêm yếtthường diễn ra tương đối nhanh (trung bình 30-60 ngày) nên nếukhông chủ động chuẩn bị từ trước, ban lãnh đạo doanh nghiệpchưa chắc đã có đủ thời gian để bảo vệ lợi ích cổ đông của mình,dẫn tới các khuyến nghị sai lầm.Trên thị trường tài chính quốc tế, một trong những biện phápthường được các công ty sử dụng là thuê một đối tác độc lậpđịnh giá và nhận định về quyết định chào mua cổ phần. Phươngpháp này vừa giúp ban lãnh đạo có đủ thời gian để thực hiện cáccông việc khác, vừa đảm bảo tính khách quan và giảm bớt mâuthuẫn về lợi ích giữa ban lãnh đạo và cổ đông nhỏ lẻ.Nếu ban lãnh đạo của công ty không sở hữu nhiều cổ phần vàmuốn bảo vệ vị trí của mình, các đề nghị M&A thường bị từ chối;trong khi thực tế đã chứng minh phần lớn các đề nghị chào muacổ phiếu mang lại lợi ích cho cổ đông của bên được chào mua.Đồng thời trong suốt thời gian này, ban lãnh đạo cần phải gần gũihơn với cổ đông nhỏ lẻ nhằm cung cấp những thông tin chính xácvà đầy đủ nhất về doanh nghiệp, bảo vệ quyền lợi cho họ.Doanh nghiệp chào mua cần chuẩn bị những gì?So với bên bán, doanh nghiệp chào mua chủ động hơn nhiều vìquá trình được chuẩn bị và thảo luận trong nội bộ công ty trướckhi thông báo chính thức trên thị trường. Tuy nhiên vẫn có nhiềuđiểm doanh nghiệp chào mua cần chú ý.Thứ nhất, doanh nghiệp chào mua cần quan tâm đến vấn đề bảomật thông tin, tránh các tin đồn làm ảnh hưởng đến giá trị cổphiếu trên thị trường. Thông thường, sau các thông tin chào mua,cổ phiếu của bên bán thường tăng giá mạnh. Nếu thông tin bị ròrỉ ra bên ngoài, giá cổ phiếu có thể bị đẩy lên mức kém hấp dẫnso với đề nghị chào mua tại thời điểm công bố.Thứ hai, doanh nghiệp chào mua cần chuẩn bị bộ tài liệu đầy đủphân tích lợi ích của quá trình M&A tới giá trị của các bên và tínhhợp lý của giá chào mua. Doanh nghiệp muốn thành công đối vớiquá trình M&A thì giá chào mua thường phải cao hơn giá thịtrường từ 10-30%. Nếu giá chào mua quá thấp, số lượng cổphiếu mua được sẽ không đạt được kỳ vọng của doanh nghiệp.Ngược lại, giá chào mua quá cao sẽ ảnh hưởng tới lợi ích cổđông của chính bên chào mua. Nếu lời đề nghị M&A được cổđông hai bên ủng hộ thì toàn bộ quá trình có thể diễn ra rấtnhanh, tuy nhiên thực tế thường không đơn giản như vậy. Doanhnghiệp chào mua luôn cần đề phòng phản ứng không tích cựccủa ban lãnh đạo bên bán để đưa ra những nhận định và phântích thuyết phục cổ đông của doanh nghiệp được chào mua.Tại các thị trường phát triển, việc nâng giá chào mua không cònxa lạ đối với hoạt động M&A. Quyết định này cần được tính toánkỹ lưỡng, dựa trên nền tảng vững chắc, tránh ảnh hưởng tới tâmlý chờ đợi tăng giá thêm của cổ đông doanh nghiệp được chàomua.Giống như đối với doanh nghiệp được chào mua, việc thuê đơnvị tư vấn và thẩm định giá độc lập cũng rất quan trọng đối vớidoanh nghiệp chào mua nhằm tăng thêm tính độc lập khi gửi tớicác cổ đông của hai bên. Khác với bên được chào mua, thời gianlà yếu tố quan trọng nhất đối với bên mua - thời gian càng nhanh,càng có lợi, vừa tránh được biến động mạnh của thị trường, vừagiảm bớt thời gian chuẩn bị của phía đối tác.Hoạt động M&A đang tăng trưởng tại Việt Nam, đồng thời đâycũng là mảnh đất màu mỡ của các công ty tư vấn. Khi thị trườngđược tự do và cạnh tranh khốc liệt hơn, M&A luôn cần đượcdoanh nghiệp chuẩn bị như một phần của kế hoạch phát triểnthường ...