Đề cương bài giảng: Hệ thống nhúng

Kỷ nguyên công nghệ đã và đang tiếp tục phát triển không ngừng nhằm thông minh hóa hiện đại hóa hệ thống. Có thể nói sự ra đời và phát triển của hệ nhúng trước tiên phải kể đến sự ra đời của các bộ vi xử lý, vi điều khiển. Nó được đánh dấu bằng sự ra đời của Chip vi xử lý đầu tiên 4004 vào năm 1971 cho mục đích tính toán thương mại của công ty Busicom và sau đó đã được chắp cánh và phát triển vượt bậc bởi INTEL...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề cương bài giảng: Hệ thống nhúng Faculty of Electronics & Electrical Engineering Embedded Systems TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT HƯNG YÊN KHOA ĐIỆN – ĐIỆN TỬ ******** ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG HỆ THỐNG NHÚNG EMBEDDED SYSTEMS Hưng Yên, tháng 01 năm 2010 1 This Document is Prepared by Dr. Bui Trung Thanh Faculty of Electronics & Electrical Engineering Embedded Systems CHƯƠNG 1 GIỚ I THIỆU CHUNG Kỷ nguyên công nghệ đã và đ ang tiếp tục phát triển không ngừng nh ằm thông minh hóa hiện đại hóa hệ thống. Có thể nói sự ra đ ời và phát triển củ a h ệ nhúng trư ớc tiên ph ải kể đ ến sự ra đời củ a các bộ vi xử lý, vi điều khiển. Nó được đánh d ấu bằng sự ra đời của Chip vi xử lý đầu tiên 4004 vào năm 1971 cho mụ c đích tính toán thương mại của công ty Busicom và sau đó đã được chắp cánh và phát triển vượt b ậc bởi INTEL đ ể trở thành các bộ siêu xử lý nh ư các Chip được ứng dụng cho PC như ngày nay. Th ập kỷ 8 0 có thể được coi là th ời điểm b ắt đ ầu kỷ nguyên mới củ a sự bùng nổ thông tin về phát triển các hệ nhúng. Từ đó kh ởi nguồn cho làn sóng ra đ ời của hàng loạt các chủng lo ại vi xử lý và gắn liền các h ệ nhúng để thâm nhập rộng khắp trong các ứng dụng hàng ngày của cuộc sống chúng ta ví dụ như các thiết bị đ iện tử sử dụng cho sinh hoạt hàng ngày n hư: lò vi sóng, TV, tủ lạnh, máy giặt, điều hòa… và văn phòng làm việc như: m áy fax, máy in, máy điện thoại… các bộ vi xử lý và phần m ềm cũng ngày càng được sử dụng rộng rãi trong rất nhiều ứng dụng đa d ạng. Trong số đó vẫn còn ứng dụng cho cả chip 8 bit, 16 bit và hiện nay ch ủ yếu vẫn là 32 bit (chiếm khoảng 75%). Gắn với sự phát triển phần cứng, phần m ềm cũng đã phát triển với tố c độ nhanh không thua kém thậm chí sẽ tăng nhanh hơn rất nhiều theo sự phát triển hệ nhúng. 1.1 Các khái niệm về hệ nhúng Hệ nhúng Hình 1: một vài hình ảnh về hệ nhúng 2 This Document is Prepared by Dr. Bui Trung Thanh Faculty of Electronics & Electrical Engineering Embedded Systems Trong thế giới củ a chúng ta bất kỳ một h ệ thống điện/điện tử hay thiết bị điện có kh ả n ăng xử lý thông tin và điều khiển đều có thể tiềm ẩn trong đó một thiết bị hay hệ nhúng, ví dụ như các thiết bị tru yền thông, thiết bị đo lư ờng điều khiển, có thể kể ra hàng loạt các thiết bị hệ thống nhúng đang tồn tại quanh ta, chúng là hệ nhúng. Vậ y thực chất hệ nhúng là một phần hệ thống xử lý thông tin trong các hệ th ống lớn, phức hợp và độ c lập ví dụ như trong ô tô, các thiết b ị đo lường, điều khiển, truyền thông và thiết bị thông minh nói chung. Chúng là những tổ hợp củ a phần cứng và ph ần mềm đ ể thực hiện một hoặc một nhóm các chức năng chuyên biệt cụ thể (trái ngược với máy tính PC mà chúng ta thường th ấy được sử dụng không phải cho một chức năng mà là rất nhiều chức năng chức năng). PC thực chất là một hệ thống lớn tổ hợp của nhiều h ệ thống nhúng ví dụ như card màn h ình, âm thanh, ổ cứng, bàn phím… Chính điều này làm chúng ta dễ lúng túng nếu được hỏi nên hiểu th ế n ào về P C, có phải là hệ nhúng hay không. Hệ thời gian thực Trong bài toán điều khiển và ứng dụng chúng ta rất hay gặp thu ật ngữ ”thời gian thực”. Real time có ph ải là thời gian phản ánh về độ trung thực của thời gian hay không? Th ời gian thực có phải là hiển th ị chính xác và đồng bộ theo đúng như nhịp đồng hồ thời gian hay không? Không hoàn toàn đúng như vậy! Thực ch ất theo cách hiểu n ếu nói trong hệ thống kỹ thu ật đ ặc biệt các hệ thống yêu cầu kh ắt khe về sự ràng buộc th ời gian, thời gian thực được hiểu là yêu cầu của hệ thống phải đ ảm bảo thỏ a mãn yêu cầu về tính tiền định trong ho ạt động của hệ thống. Tính tiền định nói lên hành vi của hệ thống thực hiện đúng theo mộ t khung th ời gian cho trước hoàn toàn xác định vài giây cũng có thể đến vài nano giâ y ho ặc nhỏ hơn nữa. Ở đây chúng ta phân biệt yếu tố thời gian gắn liền với khái niệm thời gian thực. Không phải hệ thống thực hiện rất nhanh sẽ đảm bảo th ực hiện tính thời gian thực. Hơn th ế nữ a nếu chỉ nhanh không thì chưa đủ m à phải đảm bảo duy trì ổn định bằng mộ t cơ chế hoạt động tin cậy. Chính ví thế mà hệ thống không kiểm soát được ho ạt động của nó (b ất định) thì không phải là mộ t hệ thống đ ảm bảo tính thời gian thực mặc dù hệ thống đó có th ể đáp ứng rất nhanh, thậm chí nhanh hơn rất nhiều so với yêu cầu đặt ra. Một ví dụ tiêu biểu là đường truyền thông dữ liệu qua đường truyền. Hình 1-2 :Phân bố quan hệ giữa h ệ nhúng & th ời gian thực 3 This Document is Prepared by Dr. Bui Trung Thanh Faculty of Electronics & Electrical Engineering Embedded Systems Chuẩn Ethernet truyền thống, mặc dù ai cũng biết tốc độ truyền là rất nhanh nhưng vẫn không phải hệ hoạt động th ời gian th ực vì không thỏ a mãn tính tiền đ ịnh trong cơ ch ế truyền dữ liệu (có th ể là rất nhanh và cũng có th ể là rất chậm n ếu có sự cạnh tranh và giao thông đường truyền bị n ghẽn). 1.2 Đặc điểm công nghệ và xu thế phát triển của hệ nhúng 1.2.1 Đặc điểm công ng hệ Các hệ thống như vậy đều có chung một số đặc điểm như yêu cầu về khả năng thời gian thực, độ tin cậy, tính độc lập và hiệu quả. Một câu hỏ i đặt ra là tại sao h ệ thống nhúng lại phát triển và được phổ biến mộ t cách nhanh chóng như vậy. Câu trả lời là nằm trong các các yêu cầu tăng cường không ngừng trong các ứng dụng công nghiệp hiện nay. Một trong những yêu cầu cơ bản đó là: Kh ả n ăng độ c lập và thông minh hóa: điều n ...