Đề cương bài giảng Phương pháp Nghiên cứu khoa học giáo dục - ĐH Thái Nguyên

Đề cương bài giảng Phương pháp Nghiên cứu khoa học giáo dục nhằm mục đích giúp sinh viên biết một số phương pháp NCKH thông dụng trong NCKH giáo dục, đặc biệt là nghiên cứu tại trường phổ thông, trình bày các bước trong logic tiến hành một công trình NCKH. Mời bạn đọc tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề cương bài giảng Phương pháp Nghiên cứu khoa học giáo dục - ĐH Thái Nguyên Tr-êng §HSP - §H th¸i nguyªn Khoa To¸n ®Ò c-¬ng bµi gi¶ng ph-¬ng ph¸p Nghiªn cøu khoa häc gi¸o dôc Thêi l-îng 2 §VHT (30 tiÕt) §èi t-îng: Dµnh cho sinh viªn c¸c hÖ: - Cö nh©n S- ph¹m Tin häc, - Cö nh©n Cao ®¼ng To¸n Tin - Cö nh©n §¹i häc Tin häc (TC) yªu cÇu cña häc phÇn 1. KiÕn thøc: - BiÕt mét sè ph-¬ng ph¸p NC th«ng dông trong NCKH Gi¸o dôc, ®Æc biÖt lµ NC t¹i tr-êng PT. - Tr×nh bµy râ rµng c¸c b-íc trong logic tiÕn hµnh mét c«ng tr×nh NCKH - Cã hiÓu biÕt vÒ c¸ch ®¸nh gi¸ mét c«ng tr×nh NCKH Gi¸o dôc yªu cÇu cña häc phÇn 2. Kü n¨ng - X©y dùng ®-îc ®Ò c-¬ng cho mét ®Ò tµi thuéc ph¹m vi ho¹t ®éng cña GV Tin häc - BiÕt phãi hîp c¸c ph-¬n gph¸p ®Ó thu thËp vµ ph©n tÝch d÷ liÖu - Tr×nh bµy ®-îc néi dung NC ®óng quy c¸ch mét c«ng tr×nh NCKH - Cã kü n¨ng ®¸nh gi¸ mét c«ng tr×nh NCKH Gi¸o dôc tµi nguyªn cña häc phÇn Tµi liÖu tham kh¶o chÝnh: - Ph¹m ViÕt V-îng–PPNC Khoa häc GD,NXB Gi¸o dôc, 2001 - D-¬ng ThiÖu Tèng- PPNC khoa häc Gi¸o dôc vµ t©m lý. NXB §HQG TP HCM, 2002. - Vò Cao §µm- PP luËn NCKH. NXB KHKT, 2003 - §Æng Vò Ho¹t- PPNC khoa häc Gi¸o dôc, §HSP Hµ Néi,1989 - NguyÔn B¸ Kim- PPDH m«n To¸n. NXB §HSP,2002 - http://www.edu.net; http://www.head.edu.vn; - http://www.dhsphn.edu.vn; http://www.ctu.edu.vn Néi dung bµI gi¶ng 1. Chän ®Ò tµi nghiªn cøu 2. LËp ®Ò c-¬ng nghiªn cøu 3. Thùc hiÖn viÖc nghiªn cøu 4. ViÕt c«ng tr×nh 5. H×nh thøc tr×nh bµy 1. Chän ®Ò tµi nghiªn cøu 1.1. Yªu cÇu cña mét ®Ò tµi 1.2. Ph¹m vi cña ®Ò tµi 1.3. Mèi quan hÖ gi÷a bÒ réng vµ bÒ s©u 1.4. TÝnh chÊt cña ®Ò tµi 1.5. YÕu tè lÞch sö vµ viÖc chän ®Ò tµi 1.6. Quan hÖ gi÷a ng-êi nghiªn cøu víi ®Ò tµi 1.7. C¸c c¨n cø lùa chän ®Ò tµi 1.1. Yªu cÇu cña mét ®Ò tµi a) §Ò tµi xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña thùc tÕ hay cña néi bé khoa häc; b) §Ò tµi cã chøa ®ùng nh÷ng ®iÒu cßn hoµi nghi, cßn ch-a biÕt; c) §Ò tµi høa hÑn mét sù ph¸t hiÖn nh÷ng c¸i míi cã tÝnh quy luËt. a) nhu cÇu cña thùc tÕ hay cña néi bé khoa häc Nhu cÇu th-êng nÈy sinh do m©u thuÉn trong ho¹t ®éng lÝ luËn hoÆc thùc tiÔn cña con ng-êi. Ch¼ng h¹n, viÖc chän ®Ò tµi RÌn luyÖn kü n¨ng tÝnh to¸n cho häc sinh THCS cã thÓ xuÊt ph¸t tõ m©u thuÉn gi÷a yªu cÇu cña viÖc rÌn luyÖn kü n¨ng nµy víi víi t×nh h×nh thùc tÕ ch-a ®¸p øng yªu cÇu ®ã. a) nhu cÇu cña thùc tÕ hay cña néi bé khoa häc NghÖ thuËt chän ®Ò tµi kh«ng chØ thÓ hiÖn ë chç biÕt ph¸t hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò mµ cßn ë chç biÕt tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch ®èi víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc còng nh- ®èi víi ho¹t ®éng thùc tiÔn. Bernal ®· viÕt: B¶n chÊt cña mét chiÕn l-îc kh¸m ph¸ lµ ë chç x¸c ®Þnh tr×nh tù nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt (Zur Methodologie, 1974, tr 86). b) nh÷ng ®iÒu cßn hoµi nghi Mçi ®Ò tµi ®Òu bao hµm mét c©u hái hay mét hÖ thèng c©u hái ch-a d-îc gi¶i ®¸p. Nh÷ng c©u hái nµy liªn quan ®Õn nh÷ng mÆt quan träng cÊp thiÕt cña thùc tiÔn gi¸o dôc mµ ng-êi ta cßn ch-a nghiªn cøu hoÆc Ýt NC, cßn ch-a biÕt ®Õn hoÆc biÕt ch-a ®Çy ®ñ. Chóng ph¶n ¸nh nh÷ng hoµi nghi th¾c m¾c cÇn gi¶i quyÕt, nh÷ng ®iÒu ch-a râ cÇn gi¶i thÝch. b) nh÷ng ®iÒu cßn hoµi nghi Nªu tªn mét lÜnh vùc ho¹t ®éng (ch¼ng h¹n D¹y häc Tin häc cho häc sinh THPT) ch-a ph¶i ®· lµ t×m ®-îc mét ®Ò tµi nghiªn cøu. ChØ khi nµo nªu ®-îc c©u hái, v¹ch râ sù nghi vÊn, vÝ dô nh-: S¸ch gi¸o khoa míi vÒ m«n Tin häc ë THPT cã nÆng qu¸ kh«ng? Nh÷ng khã kh¨n nµo häc sinh vÊp ph¶i khi häc theo ch-¬ng tr×nh míi? th× míi lµ x¸c ®Þnh ®-îc ®Ò tµi. b) nh÷ng ®iÒu cßn hoµi nghi §Ò tµi thùc chÊt lµ mét c©u hái hay mét hÖ thèng c©u hái, nh-ng khi ®Æt tªn viÕt vµo ®Ò c-¬ng hay viÕt vµo c«ng tr×nh kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i viÕt d-íi h×nh thøc c©u hái. VÝ dô, mét ®Ò tµi vÒ ®-a nh÷ng yÕu tè cña lý thuyÕt ®å thÞ vµo m«n Tin häc ë THPT, dï cã ®Æt tªn thµnh mét c©u hái hay kh«ng, còng ngÇm chøa ®ùng nh÷ng c©u hái nh-: b) nh÷ng ®iÒu cßn hoµi nghi - T¹i sao ph¶i ®-a c¸c yÕu tè cña lý thuyÕt ®å thÞ vµo ch-¬ng tr×nh Tin häc THPT? - Nh÷ng yÕu tè nµo cña lý thuyÕt ®å thÞ cÇn ®-a vµo m«n Tin häc THPT ? - D¹y häc nh÷ng yÕu tè cña lý thuyÕt ®å thÞ trong ch-¬ng tr×nh Tin häc THPT nh- thÕ nµo? b) nh÷ng ®iÒu cßn hoµi nghi §-¬ng nhiªn còng cã nh÷ng ®Ò tµi ®-îc ph¸t biÓu t-êng minh d-íi d¹ng c©u hái, ch¼ng h¹n Häc sinh tr-êng trung häc phæ th«ng cã thÓ vËn dông lý thuyÕt ®å thÞ vµo viÖc t×m ra thuËt to¸n gi¶i c¸c bµi to¸n thùc tÕ hay kh«ng? C) c¸i míi cã tÝnh quy luËt ViÖc nghiªn cøu ®Ò tµi ph¶i høa hÑn t×m ra nh÷ng c¸i míi cã tÝnh quy luËt. §iÒu kiÖn nµy n»m trong b¶n chÊt cña viÖc NCKH. NCKH lµ mét qu¸ tr×nh nhËn thøc. Trong khi häc tËp (mét qu¸ tr×nh nhËn thøc kh¸c) lÊy viÖc häc hái nh÷ng ®iÒu mµ loµi ng-êi ®· tÝch luü ®-îc lµm M§ ®Ých th× NCKH chñ yÕu nh»m t×m tßi, kh¸m ph¸ nh÷ng tri thøc míi. ...