Đề cương ôn tập xã hội học có đáp án

Câu 8. Xã hội học nông thôn la? Đặc trưng cơ bản của xã hội nông ̀ thôn hiên nay ở nước ta? Các lĩnh vực nghiên cứu của xã hội học ̣ ̣ nông thôn Viêt Nam?; ....Câu 13. Thế nao là cơ câu xã hôi? Phân tích nội dung cơ bản cảa cơ cáu xã hội nghề nghiệp. ....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề cương ôn tập xã hội học có đáp ánCâu 8. Xã hội học nông thôn la? Đặc trưng cơ bản của xã hội nông ̀thôn hiên nay ở nước ta? Các lĩnh vực nghiên cứu của xã hội học ̣ ̣nông thôn Viêt Nam?XHH nông thôn là một chuyên ngành của XHH. Phạm vi nghiên cứu của nó được xácđịnh theo lát cắt lãnh thổ. Vì thế, khách thể nghiên của XHH là toàn bộ XHH nôngthôn. XHH nông thôn với nghĩa rộng, cũng là khách thể nghiên cứu của nhiều khoa họcxã hội và nhân văn khác. Vì vậy, tham gia nghiên cứu XHH nông thôn, XHH lấy cáchiện tượng xã hội, các vấn đề xã hội và các quá trình XHH nông thôn làm đối tượngnghiên cứu của mình. Để đi đến làm rõ đối tượng XHH nông thôn cần hiểu dược nôngthôn và XHH nông thôn. Đặc điểm của xã hội nông thôn nói chung và nông thôn Việt Nam nói riêng * Đặc điểm của xã hội nông thôn - Sinh thái nông thôn mang nhiều yếu tố tự nhiên: Nhà, v ườn, ao, ru ộng. Chúngthường gắn với những điều kiện địa lý sẵn có, ít được c ải tạo nên ch ưa thu ận ti ệncho sinh hoạt giao lưu kinh tế văn hoá… - Kinh tế nông thôn chủ yếu là kinh tế nông nghiệp (thường chiếm từ 50% laođộng trở lên). Trồng trọt và chăn nuôi là hai ngành chính, ngoài ra còn có các ngh ề th ủcông, chế biến lương thực, thực phẩm, buôn bán nhỏ theo hộ gia đình. - Chính trị ở nông thôn: Ngoài hệ thống chính quyền xã, ấp, thôn do Nhà n ướcđiều hành trên cơ sở pháp luật còn có hệ thống cương vị chức sắc trong dòng t ộc, giàlàng, thân thuộc, tôn giáo… điều chỉnh hành vi của các thành viên b ằng t ục l ệ nh ữngquy ước ngoài pháp luật (phép vua thua lệ làng). Sự cưỡng chế việc thực hiện chuẩnmực đó là uy tín, danh dự, dư luận xã hội. Hệ thống chính quyền pháp lu ật nhi ều khikhông có hiệu lực bằng hệ thống dòng tộc, tôn giáo, và các chu ẩn m ực có tính quyước trên. - Văn hoá nông thôn chủ yếu là văn hoá dân gian, thông qua l ễ, h ội, ca hát, hò,vè, kể chuyện… để truyền những giá trị thẩm mỹ, đạo đ ức, l ối s ống, kinh nghi ệmsống, kinh nghiệm sản xuất… từ thế hệ này sang thế hệ khác. Văn hoá nông thôn đãbảo tồn được những giá trị quý báu mang tính truyền thống, nhưng nó cũng ch ứa đ ựngnhững yếu tố không có lợi cho sự phát triển. * Đặc điểm của nông thôn Việt Nam: - Hiện nay ở nước ta có 85% dân cư sống ở vùng nông thôn. Xã hội nông thônViệt Nam là xã hội nông thôn vùng Đông Nam Á. Nó vừa mang tính chất c ủa xã h ộinông thôn vùng Đông Á, vừa mang tính chất xã h ội nông thôn vùng Nam Á. Xã h ộinông thôn vùng Đông Á chịu ảnh hưởng nhiều c ủa văn hoá Trung Qu ốc và Ấn Đ ộ.Làng xóm quần tụ trên một mảnh đất nhỏ, xung quanh là đồng ruộng. Trong làng m ộtvài dòng họ sống với nhau từ lâu đời, với nền kinh tế tự cung tự c ấp, v ới h ệ th ốngcủa những quy ước riêng đặc trưng cho cộng đồng dân cư đó. - Xã hội nông thôn vùng Nam Á ở phần lớn là miền đất xã ấp rải theo bờ kênh,đường bộ gồm nhiều gia đình ở nhiều nơi khác nhau quần tụ thành, ít gắn bó với tụclệ, dòng họ mà gắn bó với nhau bằng công việc làm ăn, với m ột nền sản xu ất hànghoá đã có những tiền đề phát triển. Nông thôn Việt Nam cũng có những đặc trưng đó. - Nông thôn miền Bắc và miền Trung còn mang nhi ều đặc điểm xã h ội nôngthôn Đông Á. Xã hội nông thôn miền Nam còn lưu l ại những đ ặc đi ểm c ủa xã h ộinông thôn Đông Á nhưng chủ yếu là những đặc trưng của xã hội nông thôn Nam Á.. Các lĩnh vực nghiên cứu của XHH nông thôn - Nghiên cứu về vị trí, vai trò của nông thôn trong xã hội và trong c ơ c ấu c ộngđồng lãnh thổ. - Nghiên cứu về cộng đồng cư dân nông thôn: Các mối quan hệ chủ yếu của xãhội nông thôn về nghề nghiệp, về các nhóm xã hội, và quan hệ gi ữa các vùng nôngthôn với nhau. - Nghiên cứu về các đặc trưng văn hoá và lối sống nông thôn. - Nghiên cứu về sự biến đổi của môi trường nông thôn d ưới tác đ ộng c ủa cácyếu tố phi tự nhiên. - Nghiên cứu về hoạt động quản lý nông thôn…Câu 9. Hay phân tich những nôi dung cua cơ câu xã hôi nông thôn và đăc ̃ ́ ̣ ̉ ́ ̣ ̣điêm cua thiêt chế chinh trị - xã hôi ở nông thôn Viêt Nam. ̉ ̉ ́ ́ ̣ ̣Cơ cấu xã hội nông thônCơ cấu xã hội giai cấp và phân tầng xã hội ở nông thôn- Cơ cấu xã hội giai cấp: cần tập trung phân tích cơ cấu giai cấp ở nông thôn.Bao gồm giai cấp địa chủ, trung nông, bần nông…- Sự phân tầng thu nhập và mức sống ở nông thôn: Phân tầng thu nhập làhiện tượng xã hội mang tính khách quan, nó tồn tại trong điều kiện kinh tế- xã hội.Đến một trình độ phát triển nhất định của xã hội loài người, sự phân tầng về thunhập, về mức sống vẫn đang còn tồn tại. Trong các xã hội nông nghiệp và nông thôn,sự phân tầng đó cũng thể hiện sự cấp bách hơn bởi quy mô và tính chất nghiêm trọngcủa nó.- Phân tầng xã hội về thu nhập và mức sống mà biểu hiện trực tiếp của nó là sự phânhoá giàu - nghèo ở nông thôn không ch ...