ĐỀ TÀI Hình thành và phát triển tập đoàn kinh tế đa ngành, Đa lĩnh vực ở việt nam

Trong những năm 90, Chính phủ đã ra Quyết định 91/TTg ngày 7/3/1994 về Thí điểm thành lập một số tổng công ty theo mô hình tập đoàn kinh doanh”. Đã có 18 tổng công ty đ-ợc thành lập theo Quyết định này (Tổng công ty 91), trong đó có Tổng Công ty Hóa chất Việt Nam. Tuy nhiên, các Tổng công ty 91 còn có nhiều hạn chế khi thực hiện mục tiêu trở thành tập đoàn kinh tế, nhất là mô hình qu.n lý và liên kết nội bộ. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐỀ TÀI "Hình thành và phát triển tập đoàn kinh tế đa ngành, Đa lĩnh vực ở việt nam "H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tËp ®oµn kinh tÕ ®a ngµnh, §a lÜnh vùc ë viÖt nam 2 Më §Çu Trong nh÷ng n¨m 90, ChÝnh phñ ®· ra QuyÕt ®Þnh 91/TTg ngµy 7/3/1994vÒ ThÝ ®iÓm thµnh lËp mét sè tæng c«ng ty theo m« h×nh tËp ®oµn kinhdoanh”. §· cã 18 tæng c«ng ty ®−îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh nµy (Tængc«ng ty 91), trong ®ã cã Tæng C«ng ty Hãa chÊt ViÖt Nam. Tuy nhiªn, c¸cTæng c«ng ty 91 cßn cã nhiÒu h¹n chÕ khi thùc hiÖn môc tiªu trë thµnh tËp®oµn kinh tÕ, nhÊt lµ m« h×nh qu¶n lý vµ liªn kÕt néi bé. HiÖn nay, mét sè tæng c«ng ty cßn ®ang lóng tóng trong x©y dùng ®Ò ¸nh×nh thµnh TËp ®oµn kinh tÕ vµ Thñ t−íng ChÝnh phñ míi chØ phª duyÖt §Ò ¸nthµnh lËp ®èi víi mét vµi tËp ®oµn: TËp ®oµn B−u ChÝnh ViÔn th«ng ViÖt Namtrªn c¬ së Tæng C«ng ty B−u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam; TËp ®oµn Than vµKho¸ng s¶n ViÖt Nam trªn c¬ së Tæng C«ng ty Than vµ Kho¸ng s¶n ViÖtNam; TËp ®oµn §iÖn lùc ViÖt Nam trªn c¬ së Tæng C«ng ty §iÖn lùc ViÖtNam, v.v… C¸c tæng c«ng ty kh¸c ®ang tõng b−íc chuÈn bÞ chuyÓn ®æi sangh×nh thøc tæ chøc míi. Do ®ã, thùc tiÔn ph¸t triÓn khu vùc doanh nghiÖp ®ang cã nhu cÇu lµm râph−¬ng ph¸p luËn, quan ®iÓm, nguyªn t¾c, gi¶i ph¸p vµ c¸c vÊn ®Ò cô thÓ kh¸ckhi tæ chøc l¹i tæng c«ng ty theo m« h×nh tËp ®oµn kinh tÕ. Nh− vËy, c¶ vÒ mÆtlý luËn còng nh− thùc tiÔn, chóng ta ph¶i tõng b−íc lµm râ c¸c ®Æc ®iÓm cñamét tËp ®oµn kinh tÕ, b¶n chÊt cña tËp ®oµn, c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn tËp®oµn; tõ ®ã ®Ò xuÊt ®Þnh h−íng h×nh thµnh vµ ph−¬ng ph¸p h×nh thµnh c¸c tËp®oµn, c¸c c¬ chÕ, gi¶i ph¸p hç trî, t¹o ®iÒu kiÖn ®èi víi c¸c tæng c«ng ty cãtiÒm n¨ng hoÆc ®ang cã dù kiÕn chuyÓn thµnh c¸c tËp ®oµn kinh tÕ ®a ngµnh,®a lÜnh vùc ho¹t ®éng.I. Nh÷ng luËn ®iÓm vµ m« h×nh h×nh thµnh tËp ®oµn kinhtÕ ®a ngµnh, ®a lÜnh vùcI.1. Kh¸i niÖm vµ quan ®iÓm vÒ h×nh thµnh tËp ®oµn kinh tÕ (T§KT) ®angµnh, ®a lÜnh vùc Cã nhiÒu quan niÖm vµ tªn gäi kh¸c nhau vÒ T§KT tïy theo ®iÒu kiÖn,thêi gian, tr×nh ®é ph¸t triÓn vµ môc tiªu qu¶n lý cña mçi quèc gia. • Trung Quèc (1995): “TËp ®oµn lµ mét conglomerates liªn kÕt c¸cdoanh nghiÖp cã liªn quan bëi c«ng ty mÑ ho¹t ®éng nh− lµ h¹t nh©n cñatËp ®oµn. C¸c c«ng ty con vµ c¸c c«ng ty kh¸c cã liªn quan lµ c¸c ®¬n vÞ cãt− c¸ch ph¸p nh©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ®−îc ph¸p luËt c«ng 3nhËn, cïng chia sÎ quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm d©n sù. C¸c c«ng ty con vµ c¸cc«ng ty kh¸c cã liªn quan, nÕu kh«ng lµ c¸c ®¬n vÞ cã t− c¸ch ph¸p nh©n,sÏ kh«ng lµ thµnh viªn ®éc lËp cña tËp ®oµn. TËp ®oµn kh«ng cã t− c¸chph¸p nh©n”. Trung Quèc (1997): TËp ®oµn ®¸p øng c¸c yªu cÇu sau: - C«ng ty mÑ cã vèn ®¨ng ký Ýt nhÊt lµ 50 triÖu NDT; - Tæng vèn (®¨ng ký) cña c«ng ty mÑ vµ c¸c thµnh viªn v−ît møc 100triÖu NDT; - C«ng ty mÑ cã Ýt nhÊt 5 c«ng ty con; - Toµn bé c«ng ty con lµ c¸c ®¬n vÞ cã t− c¸ch ph¸p nh©n. • NhËt B¶n • TËp ®oµn (keiretsu) ë NhËt B¶n lµ mét nhãm c¸c doanh nghiÖp ®éclËp vÒ mÆt ph¸p lý n¾m gi÷ cæ phÇn cña nhau vµ ®−îc tæ chøc quanh mét ng©nhµng ®Ó phôc vô lîi Ých cña c¸c bªn. TËp ®oµn doanh nghiÖp lµ mét nhãm c¸c doanh nghiÖp ®éc lËp vÒ mÆtph¸p lý n¾m gi÷ cæ phÇn cña nhau vµ thiÕt lËp ®−îc mèi quan hÖ mËt thiÕtvÒ nguån vèn, nguån nh©n lùc, c«ng nghÖ, cung øng nguyªn vËt liÖu, tiªuthô s¶n phÈm (Tõ ®iÓn kinh tÕ NhËt B¶n). • Hµn Quèc: TËp ®oµn (chaebol) ë Hµn Quèc ®−îc sö dông ®Ó chØ métliªn kÕt gåm nhiÒu c«ng ty h×nh thµnh quanh mét c«ng ty mÑ. Th«ng th−êng,c¸c c«ng ty nµy n¾m gi÷ cæ phÇn/vèn gãp cña nhau vµ do mét gia ®×nh ®iÒuhµnh. • Malaysia vµ Th¸i Lan: T§KT ®−îc x¸c ®Þnh lµ tæ hîp kinh doanh víic¸c mèi quan hÖ ®Çu t− liªn doanh, liªn kÕt vµ hîp ®ång. Nßng cèt cña c¸c tËp®oµn lµ c¬ cÊu c«ng ty mÑ - c«ng ty con t¹o thµnh mét hÖ thèng c¸c liªn kÕtchÆt chÏ trong tæ chøc vµ trong ho¹t ®éng. C¸c thµnh viªn trong tËp ®oµn ®Òucã t− c¸ch ph¸p nh©n ®éc lËp vµ th−êng ho¹t ®éng trªn cïng mÆt b»ng ph¸p lý. • Mét sè n−íc ch©u ¢u (Hµ Lan, Anh, §an M¹ch): T§KT lµ sù liªn kÕtgi÷a nhiÒu chñ thÓ kinh tÕ cã chung lîi Ých, cã mèi quan hÖ së h÷u vµ khÕ -−íc víi nhau, cïng tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong méthoÆc nhiÒu ngµnh, lÜnh vùc kinh tÕ. • T§KT lµ mét tæ hîp c¸c c«ng ty ®éc lËp vÒ mÆt ph¸p lý gåm mét c«ngty mÑ vµ nhiÒu c«ng ty hay chi nh¸nh gãp vèn cæ phÇn chÞu sù kiÓm so¸tcña c«ng ty mÑ (Tõ ®iÓn Business cña Longman). 4 • Mét T§KT vµ tµi chÝnh gåm mét c«ng ty mÑ vµ c¸c c«ng ty kh¸c mµc«ng ty mÑ kiÓm so¸t hay tham gia gãp vèn. Mçi c«ng ty con còng cã thÓkiÓm so¸t c¸c c«ng ty kh¸c hay tham gia c¸c tæ hîp kh¸c (Tõ ®iÓn Anh - Ph¸p- ViÖt). Kh«ng cã ®Þnh nghÜa thèng nhÊt vµ duy nhÊt vÒ T§KT, nh−ng cÇn thèngnhÊt quan niÖm vÒ tËp ®oµn (®· trë thµnh th«ng lÖ), ®ã lµ: T§KT lµ tæ hîp lín c¸c c¸c DN cã t− c¸ch ph¸p nh©n, bao gåm c«ng ...