Đề tài Nghiên cứu sử dụng phương pháp mô hình trong dạy học chương 'Thuyết động học phân tử và chất khí lý tưởng' vật lý lớp 10 trung học phổ thông

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là mục tiêu hàng đầu trong đường lốixây dựng phát triển của nước ta, "Đến năm 2020 đất nước ta về cơ bản phải trởthành nước công nghiệp"[27]. Muốn thực hiện thành công sự nghiệp này, chúngta phải thấy rõ nhân tố quyết định thắng lợi chính là nguồn nhân lực con ngườiViệt Nam. Nền giáo dục của ta không chỉ lo đào tạo cho đủ về số lượng mà cầnquan tâm đặc biệt đến chất lượng đào tạo....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề tài " Nghiên cứu sử dụng phương pháp mô hình trong dạy học chương “Thuyết động học phân tử và chất khí lý tưởng” vật lý lớp 10 trung học phổ thông "Đề tài Nghiên cứu sử dụng phươngpháp mô hình trong dạy học chương“Thuyết động học phân tử và chất khílý tưởng” vật lý lớp 10 trung học phổ thông Mở đầu1. Lý do chọn đề tài Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là mục tiêu hàng đầu trong đường lốixây dựng phát triển của nước ta, Đến năm 2020 đất nước ta về cơ bản phải trởthành nước công nghiệp[27]. Muốn thực hiện thành công sự nghiệp này, chúngta phải thấy rõ nhân tố quyết định thắng lợi chính là nguồn nhân lực con ngườiViệt Nam. Nền giáo dục của ta không chỉ lo đào tạo cho đủ về số lượng mà cầnquan tâm đặc biệt đến chất lượng đào tạo. Trước tình hình đó, nhiệm vụ quan trọng đề ra cho các môn học trong trườngphổ thông là phải làm sao cho khi vào đời, bắt tay tham gia vào lao động sảnxuất hoặc lao động trong một ngành khoa học kỹ thuật nào đó, học sinh có thểnhanh chóng tiếp thu đ ược cái mới, mau chóng thích ứng với trình độ hiện đạicủa khoa học và kỹ thuật. Để làm được điều đó, ngoài việc trang bị cho học sinhvốn kiến thức, kỹ năng tối thiểu cần thiết, các môn học cần phải tạo ra cho họmột tiềm lực để họ có thể đi xa hơn những hiểu biết mà họ đã thu lượm đượctrong nhà trường. Tiềm lực đó chính là khả năng giải quyết những vấn đề mà sảnxuất và đời sống đặt ra cho họ, là khả năng tự vạch ra đường đi để đạt tới nhữngnhận thức mới. Tiềm lực đó nằm trong phương pháp tư duy và hành động mộtcách khoa học. Do đó vấn đề bồi dưỡng cho học sinh các phương pháp nhậnthức khoa học đã trở thành nhiệm vụ quan trọng của các môn học trong nhàtrường phổ thông. Chỉ trên cơ sở dạy cho các em các phương pháp nhận thức khoa học chúng tamới có thể làm cho các em biết học tập một cách chủ động, mới rèn luyện đượctrí thông minh, sáng tạo ở các em. Nhưng việc rèn luyện trí thông minh sáng tạotrong dạy học ở trường phổ thông nước ta hiện nay còn mới mẻ, đang còn nhiềukhó khăn cả về lý luận lẫn thực tiễn. 1 Để đạt được mục đích đó, chúng ta cần phải nghiên cứu, áp dụng và liên tụccải tiến các phương pháp giảng dạy. Nền giáo dục của nước ta hiện nay đã sửdụng một số phương pháp dạy học mang lại những hiệu quả nhất định nhưphương pháp thực nghiệm, phương pháp đàm thoại nêu vấn đề, phương phápdiễn giảng... Phương pháp mô hình (PPMH) là một trong những phương pháp nhận thứckhoa học và đã được vận dụng vào trong dạy học. Khi nghiên cứu những hiệntượng Vật lý xảy ra trong thế giới vi mô, nhất là trong dạy học vật lý, chúng tôiđặc biệt quan tâm tới PPMH. PPMH ngày càng trở nên quan trọng không những trong Vật lý mà cả trongnhững ngành khoa học tự nhiên và xã hội khác. Chính vì vậy, chúng tôi chọn đềtài: Nghiên cứu sử dụng phương pháp mô hình trong dạy học chương“Thuyết động học phân tử và chất khí lý tưởng” vật lý lớp 10 trung học phổthông .2. Mục đích nghiên cứu Sử dụng PPMH trong dạy học chương “Thuyết động học phân tử và chấtkhí lý tưởng” nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học vật lý trong trườngTHPT.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - PPMH: Trong nghiên cứu vật lý và trong dạy học vật lý. - Hoạt động dạy và học vật lý của giáo viên và học sinh ở trường THPT. - Quá trình dạy học vật lý chương “ Thuyết động học phân tử và chất khí lýtưởng” lớp 10 THPT Tĩnh gia II.4. Giả thuyết khoa học 2 - Có thể sử dụng PPMH ở các mức độ khác nhau để dạy học chương “ Thuyếtđộng học phân tử và chất khí lý tưởng”. - Việc d ùng PPMH dạy học chương “ Thuyết động học phân tử và chất khí lýtưởng” sẽ mang lại kết quả học sinh không những nắm vững sâu sắc kiến thứccủa mình mà còn được bồi dưỡng PPMH của nhận thức vật lý.5. Nhiệm vụ nghiên cứu- Tìm hiểu lý thuyết về MH và PPMH trong nghiên cứu vật lý và trong dạy họcvật lý.- Nghiên cứu chương trình và sách giáo khoa vật lý phần nhiệt học.- Tìm hiểu thực trạng nhận thức về PPMH và sử dụng PPMH trong dạy học vậtlý ở trường phổ thông.- Thiết kế các phương án dạy học chương “Thuyết động học phân tử và chất khílý tưởng” theo PPMH.- Thực nghiệm sư phạm các phương án đã xây dựng.6. Phương pháp nghiên cứu - Nghiên c ứu lý luận: + Các văn kiện của Đảng và Nhà nước, của Bộ giáo dục và đào tạo có liênquan đến vấn đề nghiên cứu. + Các tài liệu, công trình liên quan đến hướng nghiên cứu. - Nghiên cứu tình hình thực trạng trên đối tượng cụ thể: Dự giờ, quan sát việcdạy của giáo viên và việc học của học sinh trong quá trình thực nghiệm sưphạm. - Thực nghiêm sư phạm: Thực hiện các bài dạy đã thiết kế, so sánh với lớpđối c hứng để rút ra những cần thiết, chỉnh lý thiết kế đề xuất hướng áp dụng vàothực tiễn, mở rộng kết quả nghiên cứu.7. Kết quả nghiên cứu 3 Qua quá trình tri ...