Đề tài: Những tư tưởng cơ bản của nho giáo và ảnh hưởng của nó ở nước ta

Tham khảo tài liệu đề tài: những tư tưởng cơ bản của nho giáo và ảnh hưởng của nó ở nước ta, khoa học xã hội, kinh tế chính trị phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề tài: Những tư tưởng cơ bản của nho giáo và ảnh hưởng của nó ở nước ta L ỜI MỞ ĐẦU F . Enghen đ ã kh ẳng định: “ Không có cơ s ở văn minh Hi Lạp v à đ ế quốc La M ã thì t uy ệt nhi ên không có C hâu Âu hi ệ n đại”. V ậy học tập Enghen chúng ta có thể đặt vấn đề : “ N ếu không có văn minh cổ đại Trung Quốc th ì không có n ư ớc Việt Na m ng ày nay”. N ói đ ến nền văn minh cổ đại Trung Quốc th ì qu ả l à r ộng l ớn. Biết bao nhi êu h ệ t ư tư ởng xuất hiện v à t ồn tại m ãi cho đ ến ng à y nay. T ừ thuyế t âm d ương ng ũ h à nh, h ọc thuyết của K h ổng Tử, L ão t ử... Thế nh ưng trong các h ọc thuyết ấ y, không a i có th ể chối c ãi đ ư ợc rằng học thuyết Nho gia. Nh à ngư ời p hát kh ởi phát l à Kh ổng tử l à có v ị trí quan trọng h ơn h ết t rong l ịch sử phát triển của Trung Quốc nói chung v à các nư ớc Đ ông Na m Á nói riêng. K ể từ lúc xuất hiện từ v ài th ế kỷ tr ư ớc c ông nguyên cho đ ến thời nh à Hán (H án V ũ Đế ) Nho giáo đ ã c hính th ức trở th ành h ệ t ư tư ởng độc tôn v à luôn luôn gi ữ vị t rí đó c ho đ ế n ng ày cu ối c ùng c ủa chế độ phong kiến. Đ iề u đó đ ã minh c h ứng r õ ràng: N ho giáo h ẳn phải có những giá trị t ích c ực đặc biệt, nếu không sao nó có thể có sức sống m ạnh m ẽ đến nh ư v ậy. T ừ đầu thế kỷ XX đến nay, rất nhiều ng ư ời đ ã phê phá n đ ạo Nho, tố cáo tính chất bảo thủ, phi khoa học của nó. Nh ưng n ếu lấy quan điể m lịc h sử m à xe m xét, ở t hế kỷ XX r õ ràng N ho giáo là c ổ hủ nh ưng ở g iai đoạn tr ư ớc có vậy không. V ào t h ế kỷ X tr ên bán đ ảo Đông D ương có 3 vương qu ốc : Đ ại Việt, C ha m Pa, Khmer, lực l ư ợng ngang nhau. Dần dầ n Đ ại Việt chiế m ư u th ế, vừa đủ sức chống lại phong kiế n p hương B ắc, vừa khai hoa ng Na m Tiến, át hẳn 2 v ương qu ốc k ia. Ph ải chăng đạo Nho đ ã đ óng m ột va i nh ất định trong sự h ình thành t ương qua n l ực l ư ợng ấ y. Phải chăng chúng ta đ ã d u nh ập đạo N ho của Trung Quốc rồi sau đó biế n th ành m ột c ông c ụ chống laị. Biện chứng lịch sử l à như th ế. Nho giáo l à c ông c ụ để phong kiến ph ương B ắc d ùng đ ể lệ thuộc các dâ n t ộc khác, nh ưng v ừa l à công c ụ giúp các dân tộc chống lạ i T rung Qu ốc. C hính vì ý ngh ĩa v à vai trò to l ớn của Nho giáo đối với t i ến tr ình phát tri ển của Trung Quốc v à Vi ệt Nam n ên e m có h ứng thú đặc biệt với đề t à i “ Nh ững t ư tư ởng c ơ b ản của nho g iáo và ả n h hư ởng của nó ở n ư ớc ta”. N ội dung đề t ài ngoà i p h ần mở đầu v à k ết luậ n gồm 2 phần: P h ần I: T i ến tr ình phát tri ển của Nho giáo v à m ột số nộ i d ung chính c ủa nó. P h ần II: ả nh h ư ởng c ủa Nho giáo tới đời sống văn hoá V i ệt Na m. P h ần I V ÀI NÉT V Ề TIẾN TR ÌNH P HÁT TRI ỂN CỦA NHO GIÁO V À M ỘT SỐ N ỘI DUN G TÍCH C ỰC CỦA NÓ. I . VÀI N ÉT V Ề TI ẾN TR ÌNH PHÁ T TR I ỂN CỦA NHO GIÁO. N ói đ ến Nho giáo th ì vi ệc đầu ti ên không th ể không nhắc t ới: đó l à Kh ổng Tử. Ng ư ời ta b ình lu ận khen tặng Khổng Tử r a sao đ ề u không thể gọi l à quá l ời, tr ư ớc đây h ơn 2000 năm, đ ại s ử học gia T ư M ã Thiên khi đ i thă m Khúc Ph ụ qu ê hương c ủa Khổng Tử từng cả m khá i viết: “Khổng Tử áo vả i, truyề n h ơn 10 đ ời, đ ư ợc các học tr ò coi là t ổng s ư, t ừ thi ên t ử, v ương h ầu đến thứ dâ n đề u coi ông l à b ậc chí thánh”. N ăm1982, m ột học giả M ỹ viết “H ành vi cao quý và t ư t ư ởng lý luậ n đạo đức của Khổng Tử, không chỉ ảnh h ư ởng tới T rung Qu ốc m à còn ả nh h ư ởng t ưói tr ầ n nhân loại” Khổng Tử l à ngư ời n ư ớc Lỗ thời X uân Thu t ê n là Khâu, t ự l à Tr ọng N i. T ừ thiếu ni ên đ ến 30 tuổi , Kh ổng Tử c huy ên c ần học tập v à t ập luyện nắ m vững các tri thức về lễ nghi, â m nhạc, xạ tiễn, n g ự xạ, th ư, s ố l à sau ngành tri th ứ c căn bản thời ấy. Sau đó ô ng đi gi ảng dạy bốn ph ương, nghiên c ứu học vấn trong v à i c h ục nă m rồi san định, bi ê n so ạn các sách đ ư ợc đời sau gọi l à l ục kinh nh ư Thi, Thư, L ễ, Nhạc, D ịc h, Xuân Thu. K h ổng Tử sống trong thời kỳ thay đổi lớn, biến động lớn. T ừ lâu, thi ên t ử nh à C hu đ ã m ất hết uy quyề n, quyền lực r ơi v ào ta y các vua chư h ầu, cục thể x ã h ội biến chuyển thay đổ i n hanh c hóng, ngư ời ta mỗi ng ư ời chọn cho m ình nh ững thá i độ s ống khác nhau. L à m ột triết nhâ n thái độ của Khổng Tử hết s ức phức tạp, ông vừa ho ài c ổ, vừa s ùng thư ợng đổi mới. T rong tâm tr ạng phân vân, dần dần ông h ình thành t ư tư ởng l ấy nhân nghĩa để giữ vững sự t ồn tại chung v à kha i sáng h ệ t h ống t ư tư ởng lớn nhất thời Ti ên T ần l à h ọc phái Nho giáo t ạo ảnh h ư ởng sâu sắc tới x ã h ội Trung Quốc. H ệ thống t ư tư ởng Nhân v à Ngh ĩa của Khổng Tử, bất kể h à m ngh ĩa phong phú sức tạp đến đâu, nói cho c ùng c ũng chi v à thi ết l ập một trật tự nghi êm c ẩn của bậc đế v ương và thành l ập một x ã h ội ho àn thi ện. Hệ thống t ư tư ởng c ủa ông ảnh h ư ởng tới h ơn 2500 nă m l ịch sử Trung Q uốc. K h ổng Tử tuy sán ...