Đề tài: TRIẾT HỌC VỚI TƯ CÁCH LÀ LỊCH SỬ TRIẾT HỌC (HỘI NGHỊ BÀN TRÒN VỀ CUỐN SÁCH CỦA V.V.XÔCÔLỐP NHẬP MÔN LỊCH SỬ TRIẾT HỌC

(Tiếp theo kỳ trước) N.S.Kirabaép: Tôi muốn nói rằng, chúng ta đang thảo luận về một thể loại sách đặc biệt - giáo trình quốc gia. Do vậy, việc đòi hỏi thể loại này một cái gì đó lớn lao mà nó không thể đáp ứng được, rõ ràng là không nên. Thể loại giáo trình là của tác giả, chúng ta phải luôn nhớ điều đó. Yếu tố quan trọng thứ hai mà tôi muốn đề cập tới có liên quan đến hy vọng của tôi là, sau khi giáo trình của V.V.Xôcôlốp được xuất bản sẽ làm cho...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề tài:" TRIẾT HỌC VỚI TƯ CÁCH LÀ LỊCH SỬ TRIẾT HỌC (HỘI NGHỊ BÀN TRÒN VỀ CUỐN SÁCH CỦA V.V.XÔCÔLỐP "NHẬP MÔN LỊCH SỬ TRIẾT HỌC" " Nghiên cứu triết họcĐề tài: TRIẾT HỌC VỚI TƯ CÁCH LÀ LỊCH SỬ TRIẾT HỌC (HỘI NGHỊ BÀN TRÒN VỀ CUỐN SÁCH CỦA V.V.XÔCÔLỐP NHẬP MÔN LỊCH SỬ TRIẾT HỌC TRIẾT HỌC VỚI TƯ CÁCH LÀ LỊCH SỬ TRIẾT HỌC (HỘI NGHỊ BÀNTRÒN VỀ CUỐN SÁCH CỦA V.V.XÔCÔLỐP NHẬP MÔN LỊCH SỬTRIẾT HỌC(Tiếp theo kỳ trước)N.S.Kirabaép: Tôi muốn nói rằng, chúng ta đang thảo luận về một thể loạisách đặc biệt - giáo trình quốc gia. Do vậy, việc đòi hỏi thể loại này một cái gìđó lớn lao mà nó không thể đáp ứng được, rõ ràng là không nên. Thể loại giáotrình là của tác giả, chúng ta phải luôn nhớ điều đó. Yếu tố quan trọng thứ haimà tôi muốn đề cập tới có liên quan đến hy vọng của tôi là, sau khi giáo trìnhcủa V.V.Xôcôlốp được xuất bản sẽ làm cho nội dung chương trình chuẩn củatriết học có sự thay đổi. Tại sao vậy? Bởi tầm quan trọng và ý nghĩa to lớn củagiáo trình này có liên quan đến cái mà nó chỉ ra sau triết học là có vấn đề - đólà cái mang tính kết cấu không chỉ về nguyên tắc của mô hình Hêghen vàC.Mác. Chính công trình của V.V.Xôcôlốp đã chỉ ra rằng, quan niệm truyềnthống về lôgíc của tiến trình lịch sử – triết học không còn là phương án duynhất. Do vậy, trong các giáo trình triết học mà chúng ta đang sử dụng, lịch sửtriết học không thể là “phần bổ sung” cho chương trình triết học cơ bản. Lịchsử triết học mà chúng ta nghiên cứu không phải là khái lược về các tư tưởng cơbản và tiểu sử của các nhà tư tưởng nổi tiếng, mà là cái có một lôgíc đặc biệtnào đó về sự phát triển của tri thức triết học. Do vậy, làm thế nào để trình bàytriết học thông qua những vấn đề của nó trong sự phát triển của lịch sử l à việclàm hết sức quan trọng. Nếu nói một cách tổng thể về lịch sử triết học hiệnthời, thì cách đây vài ba năm, chúng ta đã thảo luận ở Đại học Tổng hợpLumumba về lôgíc của tiến trình lịch sử – triết học. Tham gia cuộc thảo luậnnày còn có cả các nhà sử học nổi tiếng, như M.A.Maxơlin, A.M.Rútkêvích,V.V.Serbinencô, A.V.Semuskin, V.V.Xôcôlốp và những người khác. Khi đó, mộtđiều lấy làm lạ là chúng ta đã đi đến kết luận rằng, không hề có lôgíc riêngtrong lịch sử triết học. Cùng lúc đó còn có một cuộc thảo luận khác về vấn đềlôgíc của lịch sử triết học – cái lôgíc được xác định bởi đặc trưng của nền vănminh, được quy định bởi bối cảnh xã hội, v.v.. Thế nhưng, công trình củaV.V.Xôcôlốp đã chỉ ra rằng, dẫu sao thì lịch sử triết học cũng có lôgíc riêngcủa nó và do vậy, chúng ta cũng có thể nói về lôgíc của tiến trình lịch sử - triếthọc. Đây là một vấn đề hết sức quan trọng. Tại sao tôi lại nhấn mạnh điều n ày?Bởi lẽ, trong giáo trình này không có phần dành cho tư tưởng triết học TrungQuốc, nhưng lại có những trang dành cho triết học phương Đông – triết họcArập và triết học Do Thái. Đối với một cuốn sách giáo khoa, điều này, đươngnhiên, là một thiếu sót, bởi theo thông lệ, những trang viết đó thường được xâydựng theo nguyên tắc biên niên sử, nghĩa là trình bày cả tiểu sử lẫn những tưtưởng cơ bản của các nhà triết học vĩ đại. Nhân đây, tôi xin nói thêm rằng,V.V.Xôcôlốp cũng đã đọc các sách giáo khoa truyền thống về lịch sử triết họcCổ và Trung đại, triết học thời Phục hưng và Cận đại. Song, giáo trình mà hômnay chúng ta đang thảo luận lại vượt ra khỏi phạm vi của cách tiếp cận truyềnthống đối với lịch sử triết học. Cuốn giáo trình này là cái mới, là cái mới đượcsáng tạo. Trong phần dẫn luận, tác giả của nó cũng đã nói rằng, triết học cổđiển châu Âu được nghiên cứu theo chính văn cảnh của nền văn hoá Địa TrungHải và do vậy, ông không đề cập đến tư tưởng triết học Trung Quốc.Tôi xin phép được dừng lại ở phần dành cho triết học Arập - Hồi giáo và xemxét nó một cách chi tiết. Tác giả đã đặt ra một vấn đề hết sức quan trọng - đó làvấn đề hiểu triết học Arập - Hồi giáo qua văn hoá, văn minh và tôn giáo. Đóchính là quan điểm mang tính nguyên tắc của V.V.Xôcôlốp. Do vậy, khi đọcphần này, dường như tôi không tìm thấy bóng dáng của V.V.Xôcôlốp mà tôitừng biết đến qua cuốn sách giáo khoa về triết học Trung cổ của ông. Nh ưng,mặt khác, nếu không có cuốn giáo khoa đó thì có lẽ, đã không có cuốn giáotrình này. Ở đây, một tư tưởng xuyên suốt và vì thế, có một lượng thông tin chitiết nào đó đã biến mất. Vậy cái gì là quan trọng đây? Thứ nhất, V.V.Xôcôlốpđã chỉ ra rằng, trong những yếu tố cấu thành cơ sở nền tảng của triết học Arập- Hồi giáo, văn hoá và văn minh là hai bộ phận cấu thành quan trọng - đó làtruyền thống abramist(1) (tác giả dành riêng một phần nói về điều này) và disản triết học cổ đại Hy Lạp. Khi nêu ra những nhận xét về vai trò đặc thù của“tri thức” trong nền văn minh Arập - Hồi giáo, tác giả đã xem xét truyền thốngtriết học của khu vực này trong phạm vi phát triển hệ các vấn đề triết học đãđược đưa ra trong các học thuyết của Platôn và Arixtốt. Đương nhiên, đây làmột cách tiếp cận mới. Với cách tiếp cận này, tác ...