Đêm làng cổ

Làng cổ Phước Tích nhìn trên sơ đồ, sao mà giống y chang cái bào thai. Cái bào thai đã được thai nghén trên năm trăm năm vẫn chưa tới kỳ sinh nở. Một cái bào thai già! Bây giờ tôi tìm NÓ không phải để làm vật minh chứng cho nguồn gốc của một ngôi làng. Tôi tìm nó, để từ đấy dựng nên hình hài của kẻ tôi như đã gặp đâu đó mà không thể nhớ ra. Có thể, thật tội lỗi, tôi sẽ giẫm nát những mạch máu li ti trên cái bào thai già cỗi;...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đêm làng cổ Đêm làng cổ TRUYỆN NGẮN CỦA NHỤY NGUYÊNLàng cổ Phước Tích nhìn trên sơ đồ, sao mà giống y chang cái bào thai. Cái bào thai đãđược thai nghén trên năm trăm năm vẫn chưa tới kỳ sinh nở. Một cái bào thai già!Bây giờ tôi tìm NÓ không phải để làm vật minh chứng cho nguồn gốc của một ngôi làng.Tôi tìm nó, để từ đấy dựng nên hình hài của kẻ tôi như đã gặp đâu đó mà không thể nhớra. Có thể, thật tội lỗi, tôi sẽ giẫm nát những mạch máu li ti trên cái bào thai già cỗi; hoặcgiả cái bào thai sẽ bật tiếng kêu thương vĩnh biệt cõi đời trước lúc xé toạc được cái màngtối đang trùm kín lên ngôi làng cổ. Nhưng tôi phải tìm ra. Nó - cái Linga.** *Ông trưởng thôn nhậu nhẹt ở đâu về chẳng rõ, mới bảy giờ kém đã vùi vào chăn gối.Thím Trúc đang rửa mớ chén bát vừa dọn cho khách ăn xong, nhướng mắt với tôi:- Rứa rồi đó. Ở nhà chú chỉ giúp được mẹ con thím việc xay bột thôi.Tôi hình dung lại dáng vẻ của trưởng thôn, khi ông trải tấm bản đồ làng cổ Phước Tíchphân tích từng chấm nhỏ cho vị giáo sư đáng kính của tôi. Ông ao ước có lại một lò gốmngày đêm đỏ lửa trong làng; ông ao ước con em của làng Phước Tích sẽ về lại sinh sốngtrong những ngôi nhà rường tọa lạc giữa khu vườn đang bời bời cỏ dại.Bé Liễu ngồi bên lò bánh ướt dài đến một mét tây, có hai cái nồi đã phủ tấm vải màu đencăng chằng; phía trong cùng còn đặt được thêm ấm nước - chủ yếu để chêm vào nồi trángbánh. Lò được đắp bằng đất sét, lên nước màu sành tiểu. Tôi đẩy giùm bé Liễu củi vào lò;cái ống thổi bằng điện kêu rẹt rẹt.Tôi nhớ tới chốn dung thân cuối đời của mệ Rộc, nơi ông thôn trưởng phân cho tôi và vịgiáo sư trú nghỉ. Khi chúng tôi đến, mệ Rộc nhường cho ngôi nhà rường ba gian hai chái,mệ ngủ dưới bếp. Đã hàng chục năm mệ ở vậy một mình.- Ờ, mà sao thanh niên đi hết thế nhỉ?- Ở làng không có việc làm. Làng bé đâu có ruộng! Ngày trước làm gốm, làng mô cũngtới Phước Tích vay lúa, nay thì… đi vay lúa người ta.Bé Liễu ngưng tráng bánh, vén tấm vải căng trên nồi xem mực nước, hơi nóng phụt lên.- Mùa ni còn thích ngồi, chứ mùa nắng… thôi tội. Mỗi lần thăm nước là lột da mặt luôn.Nói vậy chứ tôi thấy bé Liễu khá vui vẻ và hoạt bát với công việc đang làm. Tôi để ýhàng trăm lần bé Liễu đổ vá bột lên mặt vải; chỉ dăm lần xoa là chiếc bánh tròn vo. Tôilại đẩy những thanh củi có đoạn than đỏ dài ngưỡng hai mươi phân vào lò; vài phút sauthì nồi phía ngoài trào nước. Bé Liễu vội bỏ chiếc bánh ướt ở nồi trong chạy ra vườn xémột miếng lá chuối tươi vào bặn ở thành nồi chỗ thông hơi, nửa trong nửa ngoài, lập tứcnước trụt xuống. Tôi không hiểu cái mẹo quá hữu ích mà đơn giản ấy. Bé Liễu dỡ vungnồi phía trong, chiếc bánh qua giai đoạn phồng rộp, đã dính lên mặt vải.- Bánh chưa chín cuốn hắn không được mà chín in ri cuốn hắn cũng không được, gãy hết.Tôi nghĩ tới thủ phạm là thanh củi tròn tròn, có đoạn than đỏ dài ngưỡng hai mươi phânmà tôi đã đút vào lò lúc chưa cần thiết.Bé Mai bước vào từ cửa bếp, làm tôi sững sờ. Một thiếu nữ da trắng ngần ngà, khuôn mặthơi bầu… toát vẻ đẹp huyễn hoặc như linh hồn trong những ngôi nhà cổ. Bé Liễu mải lotráng bánh, không bắt được nỗi xuyến xao của tôi.- Em của bé đó, nó học mười hai.Tiếng thím Trúc sai bé Mai:- Cuốn cho khách năm ngàn con.- Dạ.Bé Liễu bảo tôi ngay:- Anh lại coi bé Mai cuốn bánh kìa. Bé Mai cuốn bánh đẹp lắm, nhanh lắm.Tôi ngồi xuống ghế, bé Mai đứng cuốn bánh. Những ngón tay thon nhỏ lướt trên bề mặtchồng bánh ướt để tìm múi; cuốn đều chẳng khác người ta cuốn ram. Tôi nhìn mê mẩnnhững ngón tay trắng nõn của bé Mai.- Bánh ướt có mỏng mới ngon… đều tốn công, khó cuốn. Đổ dày mỏng gì khi bán cũngcân lên thôi. Ai dại đổ mỏng cho lâu anh.Bé Liễu chợt ý kiến:- Sớm mai anh ăn bánh ướt nghe!Tôi gật đầu, và thầm hy vọng đấy sẽ là những chiếc bánh do chính tay bé Mai cuốn. Vớitôi, bé Mai là cả một tác phẩm màu hồng. Từ ngón tay, làn môi cho tới… tất tật đều hồngthắm như màu hoa ti gôn.- Hai chị em có thích hoa ti gôn không?Bé Liễu hơi lặng trên nét mặt, thay cho ba chấm ở đầu câu trả lời.- Mấy năm trước nguyên cả một giàn trước hiên tê. Sau hắn tự chết, ba bé phá giàn lợpbiarô luôn. Năm ni không biết răng hắn lại mọc.- Anh thấy như rứa cũng đẹp. Cứ để nó leo tự nhiên dọc hàng rào vậy đi.- Thì chừ mô còn giàn nữa anh. Mà cây cối lạ anh hi. Cây thị làng em từ trước nay mầnchi có quả. Năm ngoái tự dưng quả nhiều hơn lá, đến khi chín thì thơm lựng cả làng.Đêm nằm hắn xông lên tận óc, nỏ ngủ được luôn. Ai cũng nói: nhờ người ta phát hiện ralàng cổ, hắn mừng.Bé Liễu trầm hẳn xuống, nét vui tươi ban đầu đã lặn mất tăm trên khuôn mặt. Nó gợi tôinhớ đến dăm bảy khuôn mặt buồn lơ lớ mỗi chiều soi mình vào những ngôi nhà cổ.Vị giáo sư và tôi tới đây vào chập tối hôm qua. Mệ Rộc không buồn không vui, lẳng lặngmở cửa ngôi nhà rường một trăm năm mươi bảy tuổi mời bác và cậu vào ngủ. Sự tĩnhlặng đến mức tuyệt đối c ...