Đi chợ Sầm Nưa

Từ TP Thanh Hóa, sau một ngày vượt qua hơn 300 km đường đèo dốc, chúng tôi có mặt tại thị xã Sầm Nưa, thủ phủ của tỉnh Hủa Phăn (Lào). Sau khi xuống các bản làng heo hút, khó khăn của tỉnh để ghi nhận những hoạt động tình nguyện của tuổi trẻ xứ Thanh trên đất bạn, chúng tôi có trọn một buổi chiều để đi chợ Sầm Nưa.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đi chợ Sầm Nưa Đi chợ Sầm NưaTừ TP Thanh Hóa, sau một ngày vượt qua hơn 300 km đường đèo dốc, chúngtôi có mặt tại thị xã Sầm Nưa, thủ phủ của tỉnh Hủa Phăn (Lào). Sau khixuống các bản làng heo hút, khó khăn của tỉnh để ghi nhận những hoạt độngtình nguyện của tuổi trẻ xứ Thanh trên đất bạn, chúng tôi có trọn một buổichiều để đi chợ Sầm Nưa.Thị xã bé nhỏ và bình dị này nằm yên bình trong thung lũng Sầm Nưa được baobọc bởi lớp lớp lô nhô những núi là núi. Vì nằm gọn trong thung lũng, nên SầmNưa là một vùng tiểu khí hậu đặc biệt với bốn mùa xuân, hạ, thu, đông trong mộtngày. Buổi sáng ở đây thường có mưa lay phay với cái lạnh se se; buổi trưa nắnglên chói lóa, khoảng quá trưa thường có những cơn mưa giông chợt đến, chợt đi àoạt; về chiều, tiết trời lại mát mẻ với cái nắng vàng ươm; còn đêm xuống, muốn rađường, người ta phải khoác thêm tấm áo ấm cho đỡ lạnh, và khi ngủ thì phải đắpchăn bông…Ở Sầm Nưa không có chợ xanh, chợ cóc như vẫn thường thấy ở các thành phố, thịxã của VN, mà mọi giao dịch kinh tế hầu hết đều diễn ra ở một khu chợ đ ược bốtrí nằm dọc theo hai bên bờ dòng Nậm Xam, với một bên chuyên bán hàng tổnghợp và một bên chuyên bán lương thực, thực phẩm.Tôi được Pinh Chulakhon – nữ sinh viên người Lào (hiện đang học đại học ở VNmới về thăm nhà) dẫn đi thăm chợ và làm phiên dịch. Ấn tượng nhất với tôi chínhlà sự thật thà chân chất cực kỳ đáng quý của người dân Lào bình dị và mếnkhách…Tôi nói thách, sao… không trả giá?Chợ Sầm Nưa không có nhiều hàng hóa như tôi tưởng, chủ yếu là các sản phẩmthủ công truyền thống của người Lào, còn lại là hàng nhập từ Thái Lan, TrungQuốc và VN. Vì đây là tỉnh có nghề dệt thổ cẩm nổi tiếng nhất của Lào, với nhữngsản phẩm tinh xảo, chất lượng cao, nên nếu đi chợ Sầm Nưa mà không thăm quancác sạp hàng bán đồ thổ cẩm thì quả là một thiếu sót. Pinh dẫn tôi vào một sạphàng chuyên bán đồ thổ cẩm lớn nhất chợ Sầm Nưa và không quên giới thiệu vềnghề dệt thổ cẩm gia truyền. Pinh bảo, hầu hết những phụ nữ nổi tiếng của Lào,đặc biệt là những người dẫn chương trình trên Đài truyền hình Lào đều mua vảithổ cẩm ở Sầm Nưa về may váy áo truyền thống. Thổ cẩm Sầm Nưa cũng nổitiếng không kém gì lụa Hà Đông của VN đâu nhé, Pinh nói thêm.Khách hàng thích thú với những gian hàng chuyên bán đồ thổ cẩm ở chợ Sầm NưaCầm một tấm chăn thổ cẩm được dệt khá cầu kỳ, tôi nhờ Pinh hỏi giá. Bà chủ sạphàng tên Malina cho biết giá mỗi chiếc chăn là 45 ngàn kíp. Nhẩm tính chỉ khoảngtrên 100 ngàn đồng, tôi mua liền mấy tấm để làm quà. Bà chủ vừa gấp chăn chovào túi vừa hỏi Pinh gì đó, rồi cả hai cùng cười. Ping bảo, chị ấy hỏi sao anhkhông trả giá, đây là giá nói thách thôi. Người VN hay nói thách mà… Tôi cườibảo giá thế này là hợp lý rồi, nhưng cuối cùng bà chủ cũng tự… bớt cho tôi với giá40 ngàn kíp một tấm…Kế đến, tôi nhờ Pinh dẫn sang khu chuyên bán đồ bạc. Bạc là loại trang sức khôngthể thiếu của mỗi người dân Lào, vì vậy các cửa hàng chuyên kinh doanh đồ bạclàm ăn rất phát đạt. Tôi mua một đồn g bạc cổ to bằng lòng bàn tay với giá 100ngàn kíp (250 ngàn đồng). Pinh hỏi: Anh mua để làm sưu tập à? Tôi cười bảo muađể cạo gió. Sợ Pinh không hiểu, tôi ra dấu cạo cạo vào cổ. Thấy thế người đàn ôngbán hàng tên là Khansay Xayavong lắc đầu xua tay và vẫy vẫy tôi quay trở lại.Khansay giải thích với Pinh một lúc. Pinh ồ lên rồi bảo tôi lấy đồng bạc ra trả lạivới lời giải thích: Khansay tưởng tôi mua đồng bạc để làm kỷ niệm chứ không biếtlà mua để cạo gió trị cảm, vì vậy mới bán đồng bạc này. Khansay không chắc đâylà đồng bạc với 100% bạc nguyên chất, vì vậy sợ mang tiếng lừa đảo nên khôngbán nữa. Khansay bảo nếu muốn mua bạc một trăm phần trăm th ì mình chỉ có bạcthỏi thôi. Cái này không chặt ra được, bạc cổ mà, giá đắt lắm… Khansay vui vẻ trảlại tiền cho tôi và luôn miệng nói câu xin lỗi, đồng thời hứa sáng mai sẽ mangđồng bạc hoa xòe bằng bạc nguyên chất đang cất ở nhà ra bán cho tôi để cạo gió,trị cảm…Những món lạ và độcTôi thực sự choáng khi được Pinh dẫn sang bên phía bờ đông dòng Nậm Xam đểđi chợ chuyên bán thức ăn ở Sầm Nưa. Choáng là bởi lần đầu tiên được chứngkiến những món ăn lạ và độc của người Lào được bày bán ở đây. Xen kẽ nhữngsạp hàng bán thịt, lòng trâu, lòng bò và cả một dãy dài những măng là măng, lànhững món chuột khô, nhái xanh, bọ cánh cứng và các loài côn trùng na ná như bọxít… Nhìn những con chuột khô nhăn nheo, nằm còng queo trên bàn, nói thật tôihơi sờ sợ vì cái mùi lạ lạ của chuột xen lẫn mùi cá suối, mùi lòng bò… Tôi càngchoáng hơn khi thấy những người đàn ông Lào đi xe Hummer, xe Lexus lángcoóng bước xuống mua từng xâu chuột khô và nhái xanh cho vào xe mang vềnhà… Thấy bộ dạng ngạc nhiên của tôi, Pinh cười bảo: Đặc sản đấy. Ăn ngonlắm. Nhưng phải biết cách làm. Ở đây nếu là khách quý mới được mời ăn thịtchuột khô và nhái hầm măng. Chuột khô mà nướng lên uống bia thì còn ngon hơnmực nướng anh à… Tôi cười, không tin lắm vào cái sự ngon của Pinh, nhưng thúthực tôi không đủ can đảm thử nhắm món này cho thỏa sự tò mò… Những món đặc sản chuột khô và nhái xanh được bày bán rất nhiều ở chợ Sầm NưaỞ chợ Sầm Nưa có cả một dãy chuyên bán các loại xương thú rừng để nấu cao.Những người bán hàng ở đây giới thiệu có đủ các loại xương từ hổ, báo, ngựabạch, mèo rừng, xương khỉ… và đặc biệt còn có cả mật gấu khô, ngà voi, sừnghươu và sừng tê giác (!). Nhưng có một điều lạ là không hề có người dân Lào nàokinh doanh những món hàng độc này. Hầu hết các chủ buôn đều là người từ VNsang. Họ ăn mặc như người Lào và nói tiếng Lào như gió. Khách hàng mua xươngđể nấu cao chủ yếu là những người từ VN, Trung Quốc sang, còn người Lào thìhình như cũng không ham hố những món hàng để bào chế ra các loại biệt dượcnày. Tôi cầm một mảnh sừng tê giác khoảng 2 lạng, hỏi ông chủ bán hàng giá baonhiêu. Ông chủ tỏ ra ngờ nghệch lôi máy tính ra bấm bấm, xong giơ cho tôi xemcon số là 9 triệu kíp (khoảng 20 triệu đồng). ...