Diễn Văn Trong Lễ Khánh Thành

Từ cửa sổ toa tàu, một bàn tay thò ra ngoài chỉ trỏ. Tít xa, tận cuối một thung lũng dài ẩn mình dưới làn sương xanh, một ống khói nhà máy nhô lên cao vút. Tàu càng đi xa ống khói càng thu nhỏ lại, chẳng mấy chốc đã biến thành một cây bút chì bằng ngón tay út dựng đứng trước thợ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Diễn Văn Trong Lễ Khánh ThànhDiễn Văn Trong Lễ Khánh Thành Aziz Nesin Diễn Văn Trong Lễ Khánh Thành Tác giả: Aziz Nesin Thể loại: Nghệ Thuật Sống Website: http://motsach.info Date: 19-October-2012Từ cửa sổ toa tàu, một bàn tay thò ra ngoài chỉ trỏ. Tít xa, tận cuối một thung lũng dài ẩn mìnhdưới làn sương xanh, một ống khói nhà máy nhô lên cao vút. Tàu càng đi xa ống khói càng thunhỏ lại, chẳng mấy chốc đã biến thành một cây bút chì bằng ngón tay út dựng đứng trước thợ.Ðến lúc bấy giờ người chỉ tay vào cái tăm ống khói tít xa kia mới nói rằng chính ông là người đãđọc diễn văn khánh thành cho cái nhà máy đó.- Thế hóa ra đấy là nhà máy? - Một người cùng toa hỏi.- Chứ sao?- Thế nó là nhà máy gì?- Máy gì thì hỏi làm gì?- Dám hỏi, ngài đọc diễn văn khánh thành mà lại không biết là làm sao?- Có thể ngài quên - Một hành khách khác đáp thay.- Không, quên là thế nào, hồi ấy tôi có biết đâu - người ấy nói.- Thế sao, nhà máy không chạy à?- Có lẽ bây giờ chạy rồi. Nhưng cái hôm làm lễ khánh thành, lúc tôi đọc diễn văn thì người ta hìhục mãi mà máy không nổ.- Chắc lúc ấy ngài là giám đốc? - hành khách thứ ba tò mò hỏi.- Cái ông này! Tôi chẳng là gì cả - người đó đáp.- Thì hẳn ngài phải là một nhân vật quốc gia?- Chẳng cuốc ra, cuốc vào gì sất, ông bạn thân mến ạ!- Thế tại sao hôm ấy lại chính ngài được đọc diễn văn khánh thành mà cho đến bây giờ ngài vẫnkhông biết nó là nhà máy gì?Trang 1/5 http://motsach.infoDiễn Văn Trong Lễ Khánh Thành Aziz Nesin- Hoàn toàn ngẫu nhiên. Các ông biết không, từ nhỏ lưỡi tôi đã dẻo lắm. Ðừng nghĩ rằng tôi bốcphét. Quả thực là tôi nắm được nghệ thuật diễn thuyết. Tất nhiên nghệ thuật này không lộ ratrong những câu chuyện hàng ngày, chẳng hạn như câu chuyện của chúng ta bây giờ, nhưng hễcứ đứng trước một đám đông là thằng diễn giả trong người tôi lại đứng dậy. Nhờ thánh Ala phùhộ... Tôi mà đã đứng nói trước quảng đại dân chúng thì đố có ai ngắt lời tôi được. Anh bạn thânmến ạ, lúc ấy đầu óc tôi minh mẫn lạ thường, đến mức có thể nói nửa ngày không hết ấy chứ!Muốn thế phải có tài ứng biến, ông bạn quý mến ạ. Vậy tài hùng biện là gì? Tài ấy là: hễ mởmồm là nói không ngừng, không vấp, cứ nói liền, nói miết. Nói cái gì à? Cái đó không cần biết.Ðầu cuối có tùy ứng được với nhau hay không, chuyện ấy cũng không có nghĩa lý gì hết. Khónhất là bắt đầu nói. Nếu bạn cảm thấy chủ ngữ một đằng, vị ngữ một nẻo thì cái chính là đừngcó luống cuống, ngược lại phải kéo cho câu dài ra, cho phức tạp thêm, thế là người nghe lẫn lộnngược xuôi và cuối cùng chết ngợp. Diễn văn xong người ta sẽ bình: Người này nói giỏi quá vàsẽ hoan hô nhiệt liệt.Bạn ạ, tôi đã từng đọc những bài diễn văn như thế và lần nào cũng được mọi người bao vây, hếtlời chúc tụng. Người thì ôm ghì lấy tôi, kẻ thì hôn tay cúi đầu. Sau mỗi buổi như thế tôi thườngtự hỏi: Ta đã nói gì vậy? Thật kỳ lạ là tôi không thể nhớ ra được. Tôi đã thế mà người nghecũng thế. Nếu muốn biết một người nói có hay không thì đầu tiên phải tìm hỏi diễn giả: Ngàinói gì vậy?, rồi sau hãy hỏi đến người nghe: Ông ấy nói gì thế? Ðến khi vỡ lẽ là cả hai đềukhông biết gì, nhưng người nghe vẫn bình phẩm: Diễn giả thật lôi cuốn, ấy là bài văn được liệthạng nhất đấy.Hồi còn đi học tôi là thằng chúa lười. Hơn nữa tôi hoàn toàn mít đặc về số học và hình học, thếmà chưa bao giờ tôi bị đúp cả. Tất cả đều nhờ tài thuyết pháp của tôi. Năm nào cũng thế, cứđến giờ học cuối cùng là tôi lại đứng lên nói với thầy giáo: Thưa thầy kính mến, thầy cho phépcon thay mặt anh em được thưa với thầy đôi câu. Thầy mới nói: Miễn thưa bẩm, con cứ nóiđi, và thế là thầy sa lưới tôi ngay. Tôi mở đầu rằng: Nhân vì năm học vừa hết, đội ơn thầy chophép, con xin bộc bạch những cảm tình của bạn bè con, bẩm thầy...! Rồi, không để cho thầytôi kịp lấy sức mà bàng hoàng, tôi không ngậm miệng lại giây nào, cứ thế mà tuôn ra trànggiang đại hải: Thầy ơi! Suốt một năm qua thầy đã... dạy chúng con... trên con đường khoa họcsáng lạn... khơi mào đầu óc chúng con... mầm mống rực rỡ....Rồi đó tôi phát ra tất cả những gì chợt đến trong đầu. Toàn bộ nghệ thuật là không được vấpváp. Không được để người nghe kịp nghĩ: Nó nói gì vậy?.Cứ nói và nói, không được dừng lại.Lúc tôi mới nói thầy giáo không hiểu, sau thầy bị rơi vào tình trạng quên lú, rồi những nếp nhăntrên trán thầy dãn ra đôi chút, cuối cùng thầy nhăn mũi, mắt thầy đờ đẫn không chớp và hai bàntay run lên. Còn tôi vẫn cứ nổ liên hồi không nghỉ. Giá các bạn được nghe tôi nói lúc ấy nhỉ!Chắc cũng phải đổ nước mắt. Thầy tôi lau mũi, cổ họng giật giật. Cuối cùng không giữ đượcnữa, nước mắt thầy ...