Điều hành linh hoạt công cụ dự trữ bắt buộc hỗ trợ giảm lãi suất vay vốn giúp doanh nghiệp thích ứng với bối cảnh mới của nền kinh tế ở Việt Nam

Bài viết phân tích thực tế quá trình sử dụng công cụ dự trữ bắt buộc tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thời gian gần đây, đưa ra một số đánh giá và khuyến nghị nhằm góp phần giảm lãi suất cho vay trong nền kinh tế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều hành linh hoạt công cụ dự trữ bắt buộc hỗ trợ giảm lãi suất vay vốn giúp doanh nghiệp thích ứng với bối cảnh mới của nền kinh tế ở Việt Nam Hội thảo khoa học cấp Quốc gia “Phát triển kinh tế Việt Nam thích ứng với bối cảnh mới” ĐIỀU HÀNH LINH HOẠT CÔNG CỤ DỰ TRỮ BẮT BUỘC HỖ TRỢ GIẢM LÃI SUẤT VAY VỐN GIÚP DOANH NGHIỆP THÍCH ỨNG VỚI BỐI CẢNH MỚI CỦA NỀN KINH TẾ Ở VIỆT NAM TS. Đoàn Thanh Hải TÓM TẮT Trong bối cảnh mới của nền kinh tế hiện nay, việc hỗ trợ doanh nghiệp nói riêng và khách hàng tín dụng của ngân hàng thương mại nói chung giảm lãi suất vay vốn là yêu cầu có tính cấp bách. Bởi bì, lãi suất cho vay vốn của Ngân hàng thương mại Việt Nam đối với khách hàng còn cao là một thực tế. Mức lãi suất này cao so với nhiều quốc gia có trình độ phát triển kinh tế tương đương Việt Nam, cao so với những khó khăn của khách hàng trong điều kiện bị ảnh hưởng bởi Covid-19. Chính phủ nhiều lần chỉ đạo Ngân hàng nhà nước Việt Nam cần có biện pháp giảm lãi suất cho vay trong nền kinh tế, nhưng việc giảm lãi suất chỉ thấy trên báo cáo còn thực tế chưa giảm đáng kể. Bài viết phân tích thực tế quá trình sử dụng công cụ dự trữ bắt buộc tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thời gian gần đây, đưa ra một số đánh giá và khuyến nghị nhằm góp phần giảm lãi suất cho vay trong nền kinh tế. Từ khóa: Giảm lãi suất, Ngân hàng Nhà nước, Dự trữ bắt buộc, Hỗ trợ, Doanh nghiệp ABSTRACT FLEXIBLE MANAGEMENT OF REQUIRED RESERVATION TOOLS SUPPORTING LOAN INTEREST RATES TO HELP ENTERPRISES TO APPLY TO THE NEW CONTEXT OF THE ECONOMY IN VIETNAM In the new context of the current economy, it is urgent to support businesses in particular and credit customers of commercial banks in general to reduce loan interest rates. Because of that, the high lending interest rate of Vietnam Commercial Bank to customers is a fact. This interest rate is high compared to many countries with a level of economic development similar to Vietnam, high compared to the difficulties of customers in the context of being affected by Covid-19. The Government has repeatedly directed the State Bank of Vietnam to take measures to reduce lending interest rates in the economy, but the interest rate reduction seen only in the report has not actually decreased significantly. The article analyzes the actual process of using the compulsory reserve tool at the State Bank of Vietnam recently, gives some assessments and recommendations to contribute to reducing lending interest rates in the economy. Keywords: Interest rate reduction, State Bank, Reserve requirement, Support, Enterprise 1. MỞ ĐẦU Dự trữ bắt buộc vừa là công cụ trực tiếp, vừa là công cụ gián tiếp trong điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương. Trực tiếp bởi vì Ngân hàng Trung ương (NHTW) công bố tỷ lệ dự trữ bắt buộc (DTBB), tất cả các Tổ chức tín dụng (TCTD) thuộc diện điều chỉnh, phải chấp hành nộp tỷ lệ DTBB. Gián tiếp bởi vì tác động đến thanh khoản của các TCTD, tác động đến lãi suất trên thị trường liên ngân hàng, gián tiếp tác động đến mặt bằng lãi suất trong nền kinh tế. Việc giảm lãi suất có tác động trực tiếp đến quyền lợi và giảm đáng kể gánh nặng cho khách hàng, doanh nghiệp, sớm khôi phục và ổn định sản xuất, kinh doanh. Trong một số năm gần đây, do tác động bất thường của kinh tế thế giới, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam chưa có hành động linh hoạt điều chỉnh giảm tỷ lệ DTBB. Bài viết tập 382 Hội thảo khoa học cấp Quốc gia “Phát triển kinh tế Việt Nam thích ứng với bối cảnh mới” trung phân tích và đánh giá thực trạng điều hành tỷ lệ dự trữ bắt buộc của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam qua các giai đoạn (từ năm 2011 đến nay) và đề xuất một số giải pháp nhằm điều hành linh hoạt công cụ tỷ lệ dự trữ bắt buộc của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Bài viết không có điều kiện xây dựng cơ sở lý luận. Bài viết sử dụng phương pháp nghiên cứu phân tích mô tả, so sánh dựa trên các nguồn số liệu thứ cấp và tư liệu thứ cấp của các cơ quan, tổ chức khác nhau, đưa ra đánh giá, nhận xét và khuyến nghị hàm ý chính sách. 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 3.1. Thực trạng điều hành tỷ lệ dự trữ bắt buộc từ năm 2011 đến nay Theo Quyết định 750/QĐ-NHNN, ban hành tháng 4/2011, NHNN giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc cho các TCTD, tiền gửi VND không kỳ hạn và dưới 12 tháng từ 4% xuống 3%, kỳ hạn từ 12 tháng trở lên từ 2% xuống 1%. Các mức quy định trên áp dụng cho đến nay, ngoại trừ lần điều chỉnh riêng đối với Agribank trong năm 2018. Tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi ngoại tệ hiện áp các tỷ lệ cao hơn, tương ứng phân loại trên là 8% và 6% (riêng Agribank được áp thấp hơn 1% các loại) Ngân hàng Nhà nước (2011-2021). Trong hơn những năm gần đây mức lãi suất tiền gửi DTBB được NHNN giữ ổn định ở mức thấp, phù hợp với mục tiêu điều hành CSTT trong giai đoạn này và thực trạng huy động tiền gửi của các NHTM. Đó là việc thu hút tiền gửi trên thị trường khó khăn, lãi suất huy động vốn có xu hướng tăng cao. Trong nhiều năm, NHNN giữ ổn định tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Gần đây nhất, ngày 29/5/2018, NHNN đã có Quyết định số 1158/2018/QĐ - NHNN điều chỉnh tỷ lệ dự trữ bắt buộc (DTBB) áp dụng cho các TCTD. Bảng 2.1: Tỷ lệ dự trữ bắt buộc theo Quyết định số 1158/QĐ-NHNN ngày 29/05/2018 Tiền gửi VND Tiền gửi ngoại tệ Tiền gửi của Tiền gửi khác Tiền gửi Loại TCTD Không kỳ hạn Kỳ hạn từ tổ chức tín không kỳ hạn khác có kỳ và có kỳ hạn 12 ...