Điều trị bệnh thoái hóa khớp bằng tế bào gốc

Bệnh thoái hóa khớp là một bệnh rất hay gặp và là một trong những nguyên nhân chính gây giảm, mất khả năng vận động ở người cao tuổi. Trong khi đó, các phương pháp điều trị hiện nay, cả nội khoa và ngoại khoa rất tốn kém nhưng cũng chưa đạt được kết quả mong muốn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị bệnh thoái hóa khớp bằng tế bào gốc Điều trị bệnh thoái hóa khớp bằng tế bào gốcBệnh thoái hóa khớp là một bệnh rất hay gặp và là mộttrong những nguyên nhân chính gây giảm, mất khả năngvận động ở người cao tuổi. Trong khi đó, các phương phápđiều trị hiện nay, cả nội khoa và ngoại khoa rất tốn kémnhưng cũng chưa đạt được kết quả mong muốn. Tuy nhiên,với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ tế bào gốc nhiềunăm qua, người mắc bệnh khớp nói chung và thoái hóakhớp nói riêng hoàn toàn có thể trông đợi vào việc ứngdụng tế bào gốc nguồn gốc mô mỡ để điều trị khỏi bệnh.Cơ sở lý thuyết về điều trị tế bào gốc là: sự tổn thương củabất kỳ một tế bào, mô hay cơ quan nào trong cơ thể sẽ tiếtra những chất hấp dẫn các tế bào gốc có trong cơ thể tậptrung, di chuyển đến vị trí tổn thương, kích hoạt tế bào gốctừ một loại tế bào không chuyên biệt biến chuyển thành tếbào chuyên biệt tương ứng với mô, cơ quan tổn thương, từđó sửa chữa, tái tạo những tổn thương tại chỗ bằng cáchxây dựng các mô lành mạnh thay thế. Như chúng ta đã biết,thoái hoá khớp là hậu quả của quá trình cơ học và sinh họclàm mất cân bằng giữa tổng hợp và huỷ hoại của sụn vàxương dưới sụn. Những thay đổi về mặt hình thái, hóa sinh,phân tử và cơ sinh học của cả các tế bào sụn và chất cơ bảndẫn đến sụn khớp trở nên mềm, lắng đọng fibrin, trợt loét,xơ hóa, trơ xương dưới sụn, mọc gai xương và các hốcxương dưới sụn. Như vậy, trong thoái hóa khớp, khi đưacác tế bào gốc nguồn gốc trung mô vào khớp bị thoái hóa,các tế bào gốc sẽ biệt hóa thành các tế bào sinh sụn, từ đótạo ra các tế bào sụn để tái tạo sụn khớp bị tổn thương. Tế bào gốc hiện diện ở nhiều cơ quan trong cơ thể.Thực hiện điều trị thoái hóa khớp gối bằng tế bào gốcnguồn gốc mô mỡ thế nào?Trước tiên, cần thu thập mỡ bụng của chính bệnh nhânbằng phương pháp gây tê tại chỗ. Đây là một kỹ thuật canthiệp tối thiểu ít gây xâm hại cho bệnh nhân.Tách lấy tế bào gốc từ mỡ bụng và tách các yếu tố tăngtrưởng nguồn gốc tiểu cầu từ huyết tương tươi, sau đó trộnlẫn tế bào gốc thu được với dung dịch chứa các yếu tố tăngtrưởng để tạo thành môi trường thuận lợi cho sự phát triểncủa tế bào gốc.Tế bào gốc sau đó cần được hoạt hóa bằng cách đưa hỗndịch trên qua đèn laser chuyên dụng, nơi tạo ra các bướcsóng thích hợp có tác dụng hoạt hóa tế bào. Kết quả là thuđược hàng triệu tế bào gốc đã được hoạt hóa.Cuối cùng là bước tiêm tế bào gốc đã được hoạt hóa vàokhớp gối thoái hóa. Kỹ thuật đưa tế bào gốc vào trong khớpcũng có hai cách: cách thứ nhất là tiêm trực tiếp tế bào gốcvào trong khớp, bằng cách này, tế bào gốc sẽ tự thực hiệnvai trò của nó một cách tự nhiên mà không có sự can thiệpnào khác. Cách thứ hai là tạo ra các giá thể tổng hợp để tếbào gốc bám vào, bằng cách đó có thể tạo ra các cấu trúckhông gian ba chiều phù hợp hình dạng và kích thước tổnthương của sụn khớp; hoặc đưa vào trong khớp tế bào gốccùng với những môi trường tự nhiên thuận lợi cho sự pháttriển của chúng như collagen týp 1, hyaluronan hayalginate. Tế bào gốc có ở đâu? Tế bào gốc được phân chia thành 4 nguồn chính, đó là tế bào gốc phôi, tế bào gốc thai, tế bào gốc từ dây rốn và tế bào gốc từ người trưởng thành. Trong đó, việc sử dụng tế bào gốc nguồn gốc từ người trưởng thành (adult stem cells- ASCs) là khả thi nhất. Tế bào gốc ở người trưởng thành hiện diện ở nhiều cơ quan như tủy xương, máu ngoại vi, não bộ, gan, tụy, da cơ… Trước đây, việc lấy tế bào gốc chủ yếu ở tủy xương và máu ngoại vi nhưng số lượng thường ít, do đó hoặc phải lấy rất nhiều tủy xương hay máu, hoặc cần phải nuôi cấy để đạt được số lượng tế bào cần thiết. Ngày nay, một số nghiên cứu cho thấy lấy tế bào gốc nguồn gốc mô mỡ (Adipose Tissue Adult stem cells- AT-ASCs) là một biện pháp tối ưu: mô mỡ, đặc biệt mỡ bụng có rất nhiều tế bào gốc; không phải nuôi cấy phức tạp mà vẫn có thể lấy đủ số lượng tế bào gốc phục vụ điều trị; lấy mỡ bụng rất đơn giản, chỉ cần gây tê tại chỗ vùng bụng để hút mỡ mà hầu như không gây tổn hại cho bệnh nhân. Một ưu điểm của AT-ASCs là có nhiều đặc điểm tương tự tế bào gốc nguồn gốc tủy xương. Cả hai đều có nguồn gốc từ lá phôi giữa trong thời kỳ phát triển của bào thai nên còn gọi chung là tế bào gốc nguồn gốc trung mô. AT-ASCs có thể phát triển thành các tế bào đặc hiệu nguồn gốc trung mô như tế bào mỡ, nguyên bào sợi, tế bào cơ, xương, sụn… trong những môi trường có các yếu tố tăng trưởng phù hợp.ThS. Bùi Hải Bình (Khoa Cơ xương khớp _ Bệnh việnBạch Mai) ...