ĐIỀU TRỊ ĐAU DO UNG THƯ (PHẦN 2)

Bước đầu tiên là nắm bắt được bệnh sử chi tiết, khám xét bệnh nhân cẩn thận để xác định nguồn gốc của đau, mức độ đau + Do ung thư gây ra, hoặc có liên quan đến ung thư, do điều trị ung thư hay do những rối loạn khác.+ Do bộ phận nhận cảm đau, do bệnh thần kinh hoặc do cả hai- Điều trị bắt đầu bằng giải thích tỉ mỉ và thực hiện các phương pháp kết hợp thể chất với tâm lý người bệnh. Các phương pháp điều trị có dùng thuốc và...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐIỀU TRỊ ĐAU DO UNG THƯ (PHẦN 2) ĐIỀU TRỊ ĐAU DO UNG THƯ (PHẦN 2) 4. NGUYÊN TẮC ĐIỀU TRỊ ĐAU BẰNG THUỐC - Bước đầu tiên là nắm bắt được bệnh sử chi tiết, khám xét bệnh nhân cẩnthận để xác định nguồn gốc của đau, mức độ đau + Do ung thư gây ra, hoặc có liên quan đến ung thư, do điều trị ungthư hay do những rối loạn khác. + Do bộ phận nhận cảm đau, do bệnh thần kinh hoặc do cả hai - Điều trị bắt đầu bằng giải thích tỉ mỉ và thực hiện các phương pháp kếthợp thể chất với tâm lý người bệnh. Các phương pháp điều trị có dùng thuốc vàkhông dùng thuốc. - Dùng thuốc có tác dụng giảm đau do ung th ư phải được dùng đúng liều,đúng khoảng thời gian + Đường uống là đường được ưa chuộng hơn cả khi dùng các thuốcgiảm đau, bao gồm morphine + Đối với đau kéo dài, thuốc nên được dùng đều đặn theo từngkhoảng thời khoảng thời gian và không phải nhất thiết chỉ dùng khi cần. Bảng 1: Liều thuốc tương dương so với 10mg Morphine loại tiêm Liều Tiêm Thời gian Tên thuốc thuốc (mg) thuốc (mg) uống (giờ) Codeine* 180 60 3-4 Meperidine 300 100 3(Demerol) Morphine 45 10 3-4 Morphine (time- 90-120 8-12release) (MS Contin) Hydrocodone 30 10 3-4(Vicodin, etc) Oxycodone 30 10 3-4(Percodan, etc) Oxycodone (time- 60 8-12release) (Oxycontin) Methadone 20 10 6-8(Dolophine) Hydromorphone 7,5 1,5 3-4(Dilaudid) Levorphanol 4 2 6-8(Levodromoran) Oxymorphone 1 1 3-4(Numorphan) (* không được dùng liều cao vì gây nhiều tác dụng phụ) - Điều trị chống đau theo bậc thang: trừ khi bệnh nhân đau nặng, điều trịban đầu thường dùng những thuốc không có opioid và điều chỉnh liều, nếu cầnthiết có thể tăng đến liều lớn nhất. + Nếu dùng thuốc không có opioid không đủ để giảm đau lâu hơnđược khi có nên sử dụng 1 thuốc có opioid kết hợp với thuốc không có opioid. + Nếu khi dùng một thuốc có opioid cho trường hợp đau nhẹ đến đauvừa (ví dụ: Codein) không đủ để giảm đau trong thơi gian dài hơn, nên dùng mộtthuốc có opioid dùng cho trường hợp đau vừa đến đau nặng thay thế (ví dụ:Morphine) Hình 2: Ba bậc thang của thuốc giảm đau - Đối với từng cá thể: liều đúng là liều có tác dụng giảm đau. Liều uốngmorphine có thể trong phạm vi ít nhất là 5mg đến liều lớn nhất 1.000mg - Các thuốc dùng cho điều trị hỗ trợ nên được dùng đúng chỉ định, có tácdụng hiệp đồng với thuốc giảm đau hay tác dụng đối ngược. Ví dụ như thuốc anthần Seduxen tác làm tăng tác dụng thuốc giảm đau loại không phải steroid. Ngoàira dùng thuốc điều trị các tác dụng phụ của thuốc giảm đau gây ra như táo bón domorphine, viêm dạ dày do thuốc giảm đau không phải steroid Đối với đau do bệnh nhân thần kinh nên dùng thuốc chống trầm cảmtricyclic phối hợp hoặc một thuốc chống co giật. - Quan tâm đến từng chi tiết: cần theo d õi đáp ứng của người bệnh, có thểthay đổi liều điều trị, thuốc khác hoặc biện pháp điều trị khác với điều trị để đảmbảo thu được hiệu quả cao nhất mà tác dụng phụ lại hạn chế ở mức thấp nhất nếucó thể. - Đánh giá và điều trị đau do ung thư có kết quả nhất khi có sự phối hợp vớicác phương pháp điều trị khác như phẫu thuật, xạ trị, hoá chất, corticoides và tâmlý. 5. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ CHỐNG ĐAU KHÁC Xạ trị chống đau: xạ trị là một trong những biện pháp chống đau có hiệuquả với ung thư, đặc biệt là những ung thư khu trú tại chỗ. Xạ trị vừa có tác dụnggiảm đau tại u, vừa có tác dụng chống chèn ép, chống bít tắc (ung thư tại xương, dicăn của ung thư vào xương…). Với liều 30 Gy Cobalt có thể khống chế trên 80%các loại đau tại xương. Xạ trị chống đau bao gồm xạ trị ngoài, xạ trị trong hoặc xạtrị toàn thân. Hiệu quả của xạ trị cao do rẻ tiền, tác dụng không mong muốn ít. Hoá chất chống đau: có tác dụng khống chế các triệu chứng đau, có hiệuquả phá huỷ các tế bào ung thư giảm bớt chèn ép. Sử dụng liều hoá chất thườngthấp hơn so với liều điều trị triệt căn có thể d ùng đơn hoá chất hoặc đa hoá chấtphối hợp. Thông thường dùng hoá chất có tác dụng phụ ít, dễ sử dụng (5Fu,Cyclophosphamide dạng uống….) Thuốc tái tạo xương: được sử dụng đối với trường hợp ung thư di căn vàoxương có phá huỷ vào xương (Ví dụ: Aredia với ung thư vú, ung thư tiền liệttuyến di căn vào xương) Phẫu thuật triệu chứng: với các trường hợp ung thư gây biến chứng màkhông còn khả năng điều trị triệt để, lúc này phẫu thuật là phương pháp giải quyếtnhanh nhất, hiệu quả nhất (Ví dụ: mở thông đại tràng trong ung thư đại tràng bị tắcruột….) (Hết ...