điều trị đau thần kinh tọa theo YHCT part1

Nêu được những yếu tố dịch tễ học của bệnh đau dây thần kinh tọa. 2. Liệt kê được những triệu chứng quan trọng để chẩn đoán 2 thể lâm sang đau dây thần kinh tọa theo YHCT. 3. Trình bày được phương pháp điều trị bệnh đau dây thần kinh tọa (dùng thuốc va không dùng thuốc của y học cổ truyền).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
điều trị đau thần kinh tọa theo YHCT part1 Bài 27 ĐIỀU TRỊ ĐAU THẦN KINH TỌA THEO YHCTMỤC TIÊU1. Nªu ®ưîc nh÷ng yÕu tè dÞch tÔ häc cña bÖnh ®au d©y thÇn kinhtäa.2. LiÖt kª ®ưîc nh÷ng triÖu chøng quan träng ®Ó chÈn ®o¸n 2 thÓl©msang ®au d©y thÇn kinh täa theo YHCT.3. Tr×nh bày ®ưîc phư¬ng ph¸p ®iÒu trÞ bÖnh ®au d©y thÇn kinhtäa(dïng thuèc va kh«ng dïng thuèc cña y häc cæ truyÒn).4. Gi¶i thÝch ®ưîc c¬ së lý luËn cña viÖc ®iÒu trÞ ®au d©y thÇn kinhtäab»ng YHCT.I. ĐẠI CƯƠNG§au d©y thÇn kinh täa ®ưîc ®Þnh nghÜa la mét héi chøng thÇn kinhcã®Æc ®iÓm chñ yÕu la ®au däc theo lé tr×nh cña d©y thÇn kinh täa vac¸c nh¸nhcña nã; nguyªn nh©n thưêng do bÖnh lý ®Üa ®Öm ë phÇn thÊp cñacét sèng.§au d©y thÇn kinh täa cã nhiÒu nguyªn nh©n nhưng chñ yÕu la donh÷ngtæn thư¬ng ë cét sèng th¾t lưng. N¨m 1928, mét nguyªn nh©n míi®ưîc ph¸thiÖn ®· lam thay ®æi h¼n kh¸i niÖm vÒ nguyªn nh©n g©y bÖnh, ®ã latho¸t vÞ®Üa ®Öm vïng th¾t lưng.Sigwald va Deroux la nh÷ng ngưêi ®Çu tiªn m« t¶ héi chøng ®aud©ythÇn kinh täa (1764).LasÌgue, C. E., Brissaud. E., DÐjeurine J. J. ®· chøng minh ®©y labÖnh®au rÔ chø kh«ng ph¶i ®au d©y (1914).Wirchow m« t¶ ®Üa ®Öm, tuy chưa ph¶i râ rang (1857); sau ®ãGoldnwaitJ. E., Middleton va Teacher t¸ch ®au d©y thÇn kinh täa do tho¸t vÞ®Üa ®Ömthanh mét thÓ riªng (1911).Schomorld G (1925-51) la ngưêi m« t¶ rÊt kü vÒ cÊu tróc gi¶i phÉucña®Üa ®Öm (qua 10.000 cét sèng).Alajouanine, Petit Dutaillis (1928-30), Mauric (1933) va Mixter vaBarr(1934) ®· m« t¶ kü vÒ l©m sang va gi¶i phÉu bÖnh cña tho¸t vÞ ®Üa®Öm.469Copyright@Ministry Of HealthTõ 1937, ®· cã hang lo¹t c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ®au d©y thÇnkinh täacña Glorieux (1937), Bergouignan va Caillon (1939). Trong sè nay,trưêng ph¸icña De SÌze ®· cã nh÷ng ®ãng gãp rÊt lín.H×nh 27.1. D©y thÇn kinh täa - §ưêng ®i va ph©n nh¸nhII. DÞCH TÔ HäCư BÖnh thưêng gÆp ë løa tuæi 30 - 60.ư Nam m¾c bÖnh nhiÒu h¬n n÷ gÊp 3 lÇn.ư §au thÇn kinh täa cã nhiÒu nguyªn nh©n nhưng phæ biÕn nhÊt latho¸tvÞ ®Üa ®Öm (chiÕm 60 - 90% theo nhiÒu t¸c gi¶, 75% theoCastaigne.P).III. NGUYªN NH©N1. Theo y häc hiÖn ®¹iCã nhiÒu nguyªn nh©n ®au d©y thÇn kinh täa. §Ó dÔ vËn dông trongthùchanh ngưêi ta s¾p xÕp:ư Tho¸t vÞ ®Üa ®Öm: ®©y la nhãm nguyªn nh©n thưêng gÆp nhÊt,chiÕm tûlÖ cao nhÊt trong c¸c lo¹i nguyªn nh©n kh¸c.ư C¸c bÊt thưêng cét sèng th¾t lưng cïng (m¾c ph¶i hoÆc bÈmsinh):+ M¾c ph¶i: viªm nhiÔm t¹i chç (do bÞ l¹nh, nhiÔm khuÈn, nhiÔm®éc, tiÓu®ưêng..); tho¸i hãa cét sèng (ë ngưêi cao tuæi); ung thư di c¨n vaocétsèng (K tiÒn liÖt tuyÕn, K vó, u vïng chËu nhá, u buång trøng…)+ BÈm sinh: nhiÒu t¸c gi¶ cho r»ng trưíc khi chÈn ®o¸n nguyªnnh©n®au d©y thÇn kinh täa do c¸c dÞ tËt bÈm sinh, cÇn ph¶i lo¹i trõ tho¸tvÞ ®Üa ®Öm va chØ xem c¸c dÞ tËt chØ la yÕu tè thuËn lîi.470Copyright@Ministry Of Health471ư C¸c nguyªn nh©n trong èng sèng: utñy va mang tñy, viªm mang nhÖntñy khu tró, ¸p xe ngoai mang cøngvïng th¾t lưng.ư Mét sè nguyªn nh©n hiÕm: khãchÈn ®o¸n, thưêng chØ x¸c ®Þnh®ưîc sau phÉu thuËt như gi·n tÜnhm¹ch quanh rÔ, gi·n tÜnh m¹chmang cøng, ph× ®¹i d©y ch»ng vang,rÔ thÇn kinh th¾t lưng V (L5) hoÆccïng I (S1) to h¬n b×nh thưêng.2. Theo y häc cæ truyÒnTheo YHCT, héi chøng ®au d©y thÇn kinh täa ®· ®ưîc m« t¶ trongnh÷ngbÖnh danh täa ®iÕn phong, täa cèt phong. Phong trong héi chøngbÖnh lý naynh»m m« t¶ tÝnh chÊt thay ®æi va di chuyÓn cña ®au.Mét c¸ch tæng qu¸t, do triÖu chøng quan träng nhÊt cña bÖnh la®au nªnhéi chøng ®au d©y thÇn kinh täa cã thÓ ®ưîc t×m hiÓu thªm trongph¹m trïcña chøng tý hoÆc thèng (tïy theo nguyªn nh©n g©y bÖnh).Nguyªn nh©n g©y bÖnh:ư Ngo¹i nh©n: thưêng la phong han, phong nhiÖt, hoÆc thÊp nhiÖtthõa lóctÊu lý s¬ hë x©m nhËp vao c¸c kinh bang quang va ®ëm.ư BÊt néi ngo¹i nh©n: nh÷ng chÊn thư¬ng (vi chÊn thư¬ng) ë cétsèng (®Üa®Öm) lam huyÕt ø l¹i ë 2 kinh trªn.Nh÷ng nguyªn nh©n nay lam cho khÝ huyÕt cña 2 kinh (bang quangva®ëm) bÞ c¶n trë hoÆc bÞ t¾c l¹i, g©y nªn ®au (kh«ng th«ng th× ®au).Tïy theob¶n chÊt cña nguyªn nh©n g©y bÖnh ma biÓu hiÖn cña ®au sÏ kh¸cnhau.NÕu bÖnh kÐo dai sÏ ¶nh hưëng ®Õn chøc n¨ng ho¹t ®éng cña canva thËn.321