ĐIỀU TRỊ HEN PHẾ QUẢN Ở NGƯỜI CAO TUỔI

Hen phế quản (HPQ) có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, hiện nay bệnh được coi là một vấn đề sức khỏe toàn cầu. Trước đây HPQ ở người cao tuổi chưa được quan tâm đúng mức do có những quan niệm sai lầm cho rằng HPQ chỉ chủ yếu xảy ra ở những người trẻ tuổi.Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây ở nhiều quốc gia cho thấy, tỷ lệ người cao tuổi bị HPQ khoảng 4,5-9%. Số bệnh nhân HPQ ở nhóm tuổi trên 65 chiếm khoảng 10% tổng số các trường hợp HPQ trên toàn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐIỀU TRỊ HEN PHẾ QUẢN Ở NGƯỜI CAO TUỔI ĐIỀU TRỊ HEN PHẾ QUẢN Ở NGƯỜI CAO TUỔI Hen phế quản (HPQ) có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, hiện nay bệnh đượccoi là một vấn đề sức khỏe toàn cầu. Trước đây HPQ ở người cao tuổi chưađược quan tâm đúng mức do có những quan niệm sai lầm cho rằng HPQ chỉchủ yếu xảy ra ở những người trẻ tuổi. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây ở nhiều quốc gia cho thấy, tỷ lệ ngườicao tuổi bị HPQ khoảng 4,5-9%. Số bệnh nhân HPQ ở nhóm tuổi trên 65 chiếmkhoảng 10% tổng số các trường hợp HPQ trên toàn thế giới. Trong khi đó, tỷ lệ tửvong do HPQ ở nhóm tuổi trên 65 cao gấp 14 lần và tần xuất nhập viện do HPQnhằm ở nhóm tuổi trên 65. Khoảng một nửa số trường hợp HPQ ở người cao tuổixuất hiện từ lúc trẻ và kéo dài đến tuổi già, số còn lại là trường hợp mới mắc, tỷ lệHPQ mắc mới ở những người trên 65 tuổi khoảng 0,1% mỗi năm. Nói chung,HPQ ở người cao tuổi thường nặng do không được chẩn đoán sớm và điều trị kịpthời cũng như sự kém nhạy cảm của người bệnh trong việc nhận biết sớm triệuchứng. Ngoài ra, một số thuốc thường dùng trong điều trị các bệnh mạn tính ởngười cao tuổi như thuốc chống viêm giảm đau, thuốc chẹn bêta giao cảm, nội tiếttố nữ cũng như thói quen hút thuốc lá ở nhóm tuổi này có thể làm tình trạng HPQnặng lên và khó kiểm soát hơn. NHỮNG KHÓ KHĂN TRONG CHẨN ĐOÁN Có nhiều lý do khác nhau làm cho việc chẩn đoán HPQ ở người cao tuổithường gặp nhiều khó khăn và dễ bỏ sót. Bên cạnh quan niệm sai lầm lâu nay vềđộ lưu hành của hen phế quản ở nhóm tuổi này làm cho chẩn đoán ít được nghĩtới, các triệu chứng của bệnh cũng rất dễ bị nhầm lẫn với nhiều bệnh mạn tínhthường xảy ra ở người cao tuổi như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), suytim hoặc xơ phổi. Ngoài ra, việc mắc đồng thời một số bệnh mạn tính ở người caotuổi như đái tháo đường, suy tim, bệnh mạch vành, thoái hóa khớp… hoặc việcdùng một số loại thuốc để điều trị những bệnh này có thể làm mờ hoặc che lấp cáctriệu chứng của HPQ. Rượu và thuốc lá làm hen phế quản nặng hơn. ĐIỀU TRỊ HEN PHẾ QUẢN Ở NGƯỜI CAO TUỔI Việc điều trị cũng phải bắt đầu từ việc tránh tiếp xúc với các dị nguyên gâybệnh. Cần khai thác cẩn thận tiền sử dùng thuốc trước đây và hiện nay của ngườibệnh. Aspirin và các thuốc chống viêm giảm đau không steroid có thể làm khởiphát các cơn cấp hoặc làm cho cơn nặng lên. Một số thuốc sử dụng trong điều trịcác bệnh tim mạch có thể gây các cơn HPQ cấp hoặc làm cho tình trạng khó kiểmsoát hơn. Việc sử dụng các thuốc an thần gây ngủ có thể gây ức chế hô hấp và làmcho tình trạng HPQ nặng lên. Tác dụng phụ của các thuốc điều trị HPQ cũngthường gặp ở người cao tuổi hơn so với người trẻ tuổi. Người bệnh thường rấtnhạy cảm với các tác dụng phụ của thuốc cường bêta giao cảm như run tay, nhịptim nhanh, nhất là những người có bệnh tim mạch kết hợp. Khả năng đào thảithuốc kém cũng làm cho bệnh nhân có nguy cơ cao bị ngộ độc theo phyllin và dođó nếu dùng phải giảm liều. Những bệnh nhân sử dụng glucocorticoid thườngxuyên có nguy cơ bị loãng xương và cần được phối hợp với các biện pháp dựphòng loãng xương như bổ sung canxi và vitamin D. Mặc dù một số nghiên cứucho thấy việc bổ sung nội tiết tố nữ có thể làm tăng nguy cơ các đợt bùng phát củaHPQ nhưng điều trị này vẫn là cần thiết để dự phòng loãng xương ở những bệnhnhân nữ có nguy cơ cao. Viêm phổi ở người cao tuổi Viêm phổi đối với người cao tuổi, dấu hiệu lâm sàng rất khác so với ngườitrẻ tuổi. Nhiều khi người bệnh không sốt, đi lại dễ bị ngã, đái dầm, tinh thần lú lẫncó lúc mất định hướng về không gian và thời gian... Thường có dấu hiệu mất nướcnặng: môi, lưỡi khô, má hóp, da nhăn nheo. Dấu hiệu hô hấp thường là thở nhanh,nhiều người không ho, không khạc đờm. Hình ảnh Xquang thấy viêm phổi biểuhiện bằng hội chứng phế nang cục bộ hoặc rải rác kèm theo có hội chứng phế quảnvà hội chứng nhu mô có thể làm nhầm lẫn với lao phổi. Nguyên nhân gây viêmphổi ở người cao tuổi gồm đủ loại vi khuẩn, hầu hết là viêm phổi do trực khuẩngram âm. Đường hô hấp dưới của bệnh nhân vốn mắc các bệnh phổi mạn nhưviêm phế quản mạn tính, giãn phế quản nên có thể trở thành khuẩn lạc hóa của vikhuẩn gây bệnh rồi tạo nên các đợt bùng phát viêm phổi. Một nguyên nhân nữakhiến người già dễ mắc viêm phổi là sự lão hóa của hệ thống bảo vệ miễn dịchchung và bộ máy hô hấp dẫn đến suy giảm sức chống đỡ trước sự tấn công của cácloại vi khuẩn. Các bệnh mạn tính toàn thân hoặc các bệnh của đường hô hấp cũngtạo điều kiện dễ dàng cho vi khuẩn xâm nhập vào phổi. Khi bị viêm phổi, ngườibệnh cần được nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát, sạch sẽ, không ô nhiễm... Nên khuyênngười cao tuổi bỏ ngay thuốc lá, thuốc lào, hạn chế rượu bia. Có thể tiêm vaccinchống cúm, chống phế cầu khuẩn. ...