Điều Trị Nội Khoa - Bài 4: VIÊM GAN LÂY LAN

Bệnh này là bệnh truyền nhiễm cấp tính do chất độc của bệnh (virut) gây ra, chủ yếu thông qua đường tiêu hoá mà lây lan. Thường thấy có hai loại hình vàng da và không vàng da, thuộc phạm trù "hoàng đản" và hiếp thống" của Đông y học. thường bởi tố chất của tỳ vị yếu, bên ngoài bị tà do thời khí thấp nhiệt, thêm vào đó là ăn uống không cẩn thận hoặc ham uống rượu, ăn nhiều chất béo đến nỗi thấp uất nhiệt chưng, lý mất kiện vận, can mất sơ tiết mà...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều Trị Nội Khoa - Bài 4: VIÊM GAN LÂY LAN Điều Trị Nội Khoa - Bài 4: VIÊM GAN LÂY LANBệnh này là bệnh truyền nhiễm cấp tính do chất độc của bệnh (virut) gây ra, chủ yếuthông qua đường tiêu hoá mà lây lan. Thường thấy có hai loại hình vàng da và khôngvàng da, thuộc phạm trù hoàng đản và hiếp thống của Đông y học. thường bởi tố chấtcủa tỳ vị yếu, bên ngoài bị tà do thời khí thấp nhiệt, thêm vào đó là ăn uống không cẩnthận hoặc ham uống rượu, ăn nhiều chất béo đến nỗi thấp uất nhiệt chưng, lý mất kiệnvận, can mất sơ tiết mà phát bệnh . Nếu kéo dài không khỏi thấp nhiệt lưu giữ lại, can tỳhại cả hai, khí trệ huyết ứ, thì làm thành mạn tính.Số ít hình viêm gan nặng (lại gọi là bạo phát hình) phù hợp với chứng hậu cấp hoàngcủa Đông y, thể bệnh ấy nhanh gấp, nhiệt độ tích thịnh, thường dễ nhanh chóng hãm vàodoanh quyết, tiên lượng thường không tốt, cần trị tổng hợp Đông Tây y, kịp thời cứuchữa.Điểm cần kiểm tra để chẩn đoán1 . Trước đó khoảng 1 -2 tuần có trải qua tiếp xúc mật thiết với người bệnh viêm gantruyền nhiễm.2. Mới dấy bệnh có phát sốt (nói chung không cao), sợ lạnh, giảm sự muốn ăn, hoặc quặnbụng trên nôn mửa, rõ rệt là không có sức, vùng gan căng đau không phù hợp, kế đó củngmạc và da dẻ xuất hiện hoàng đản, màu nước tiểu đậm thêm nh nước chè đặc. Chứngtrạng của loại hình viêm gan không vàng da với loại hình vàng da cơ bản giống nhau,chẳng qua lấy không vàng da làm loại riêng, chứng trạng có nhẹ bớt. Nếu bệnh t ình kéodài không khỏi, vợt qua 6 tháng đến 1 năm trở lên là viêm gan mạn tính.3. Tạng gan thường sưng to, thời gian cấp tính thì chất gan mềm, có ấn đau và gõ đánhthấy đau, thời gian mạn tính thì chất gan rất cứng, lại thường kèm tạng tỳ sưng.to, vết đenhình con nhện tới gan bàn tay .4. Có thể làm thực nghiệm nước tiểu (niệu tam đảm) và thực nghiệm công năng gan, đểgiúp đỡ thêm chẩn đoán.5. Ít đến tột bậc số lượng ví dụ loại hình bệnh nặng, thế đến hiểm ác, thấy sốt cao, xuấthuyết, hoàng đản có tính đi tới thêm sâu, bờ gan co nhỏ, vật vã, nói nhảm, ham nằm, coquắp, hoặc kèm có đái ít, phù thũng, bụng có nước, thậm chí hôn mê, công năng gan,thận suy kiệt.PHƯƠNG PHÁP CHỮA1. Biện chứng thí trịThấp nhiệt ẩn náu kết lại, can tỳ bất ho à là mâu thuẫn chủ yếu trong suốt quá trình bệnhnày, chữa phải lấy thanh nhiệt lợi thấp, sơ can vận tỳ làm nguyên tắc. Thời gian cấp tínhlấy thấp nhiệt uẩn chưng làm chủ, ở thời gian mạn tính lấy can tỳ bất ho à làm chủ. Đồngthời lại phải chú ý vị trí chủ thứ của thấp và nhiệt, can và tỳ, chọn lấy cách gia giảmtương ứng với biến hoá.a. Thấp nhiệt vướng chéo nhau:Da dẻ phát vàng, sắc vàng tươi sáng, mắt vàng, ngực dạ bĩ bứt rứt, bụng trướng, sườn bênphải hoặc có trướng đau, quặn bụng trên, thậm chí nôn mửa, không muốn ăn, thiếu sức,nước tiểu vàng thẫm, hoặc có sợ lạnh, phát sốt, miệng đắng rêu lưỡi trơn, mạch nhu sác.Loại chứng này thường thấy ở viêm gan vàng da cấp tính.Cách chữa: Thanh lợi thấp nhiệt.Bài thuốc ví dụ: Nhân trần cao thang hợp với Tứ linh tán gia giảm. (có 6 vị)Nhân trần 5 đồng cân, Hắc Sơn chi 3 đồng cân,Xích Phục linh 4 đồng cân, Trư linh 3 đồng cân,Xa tiền tử 5 đồng cân. Trạch tả 3 đồng cân.Gia giảm:+ Sốt nặng ở trong thấp: Tâm phiền. miệng khô, miệng đắng, rêu lưỡi vàng mạch sác, thìbỏ Xích Phục linh, xa tiền tử, thêm vào Hoàng bá 3 đồng cân, Liên kiều 4 đồng cân, Hoạtthạch 5 đồng cân, Lô căn 1 lạng.+ Thấp nặng ở trong sốt: Thân thể khốn nặng, ngực dạ bĩ đầy, quặn bụng tr ên nhè nhẹ,miệng khô mà không muốn uống, hoặc miệng ngọt, rêu lưỡi trắng trơn, mạch nhu, thì giaThương truật 3 đồng cân, Xuyên phác 1,5 đồng cân, Pháp Bán hạ 3 đồng cân.+ Bệnh mới dấy có biểu chứng: Sợ lạnh, phát sốt thì thêm Hoắc hương, Bội lan, mỗi thứ3 đồng cân, Đậu quyển 4 đồng cân.Nếu hàn nhiệt vãng lai, hoặc ngực sờn trướng đau, thì gia Sài hồ 2 đồng cân, Hoàng cầm3 đồng cân, Thanh cao 4 đồng cân.+ Lý thực: Bụng đầy tiện bí, thì bỏ Xích Phục linh, Xa tiển tử, gia Đại hoàng 3 đồng cân(bỏ vào sau).b. Nhiệt độc hãm ở trong:Thế bệnh nhanh mà mạnh mẽ, vàng da đi tới thâm hơn, sốt cao: vật vã, nói nhảm khôngđâu, thần lờ mờ hoặc có co cứng, dễ dàng xuất huyết, hoặc nổi ban chẩn ở thân mình,bụng căng đầy hoặc có phù nước ở bụng, lưỡi đỏ thẫm, rêu lưỡi vàng khô, mạch sác. Loạichứng này thường thuộc viêm gan bạo phát.Cách chữa: Thanh nhiệt giải độc.Bài thuốc ví dụ:Hoàng liên 1,5 đồng cân. Bản lam căn 1 lạng.Sơn chi 4 đồng cân, Uất kim 3 đồng cân,Bạch mao căn 1 lạng, Nhân trần 1 lạng,Chế Đại hoàng 3 đồng cân, Bồ công anh 1 lạng.Gia giảm :+ Thấy ban chẩn, xuất huyết, liệu thêm Sinh địa 6 đồng cân, Xích thược 3 đồng cân, Đanbì 3 đồng cân, Huyền sâm 4 đồng cân. Nếu phân có máu, bỏ Huyền sâm; lại thêm Địa du5 đông cân, Trắc diệp 4 đồng cân.+ Thấy thần lờ mờ, nói nhảm, bỏ Mao căn; gia Xương bồ 1,5 đồng cân, dùng riêng Vạnthị ngưu hoàn (hoặc An cung ngưu hoàng hoàn) 1 viên ngoáy tan ra uố ...