Điều trị sẹo lồi bằng nội và ngoại khoa

Sẹo lồi là sự tăng sinh collagen da lành tính, nhưng đôi khi đau và/hoặc ngứa, thường là do sự đáp ứng quá thừa của mô với chấn thương. Mặc dù lành tính, nhưng gây ảnh hưởng về mặt xã hội và tâm lý lên bệnh nhân nên phải được xem xét. Sẹo lồi thường thứ phát từ xỏ tai và các qui trình phẫu thuật khác, Không có liệu pháp duy nhất nào luôn luôn thành công. Những liệu pháp thông dụng sẽ được bàn đến ở bài này. Một vài trong số những liệu pháp nội khoa...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị sẹo lồi bằng nội và ngoại khoa Điều trị sẹo lồi bằng nội và ngoại khoa BS. Trần Thị Thanh Mai BV. Da Liễu TÓM TẮT: Sẹo lồi là sự tăng sinh collagen da lành tính, nhưng đôi khi đau và/hoặc ngứa, thường là do sự đáp ứng quá thừa của mô với chấn thương. Mặc dù lành tính, nhưng gây ảnh hưởng về mặt xã hội và tâm lý lên bệnh nhân nên phải được xem xét. Sẹo lồi thường thứ phát từ xỏ tai và các qui trình phẫu thuật khác, Không có liệu pháp duy nhất nào luôn luôn thành công. Những liệu pháp thông dụng sẽ được bàn đến ở bài này. Một vài trong số những liệu pháp nội khoa bao gồm corticosteroids, interferon, 5-fluorouracil, và imiquimod. Trước tiên là cắt bỏ và phẫu thuật lạnh là những biện pháp ngoại khoa chủ yếu. Xạ trị và các biện pháp vật lý khác cũng được bàn. CÁC TỪ KHÓA: corticosteroids, excision, 5-fluorouracil, imiquimod, interferon, keloids. Sẹo lồi là sự tăng sinh collagen da lành tính thường là do sự đáp ứng quá thừa của mô với tổn thương da. Tuy nhiên, cũng gặp sẹo lồi tiên phát không có tiền sử chấn thương tại điểm đó. Sẹo lồi thường ngứa và/hoặc đau, mặc dù lành tính, nhưng chúng xâm lấn vào vùng da kề cận bình thường về lâm sàng. Do xỏ tai, những người nữ trẻ thường có tần suất sẹo lồi cao hơn nam giới. Những người trên 65 tuổi hiếm khi bị sẹo lồi, tuy nhiên, vì những thủ thuật ở giữa ngực và shunt động mạch vành ngày càng nhiều, nên tần suất sẹo lồi vùng ức tăng ở những người cao tuổi. Điều trị sẹo lồi có nhiều mức độ thành công khác nhau. Không có một cách duy nhất nào luôn luôn thành công. Nhiều báo cáo điều trị thành công trong y văn là không đúng sự thật, điều này được chứng minh qua những nghiên cứu lâm sàng ngẫu nhiên. Có những mô hình động vật cũng được sử dụng cho nghiên cứu lâm sàng. Nhiều cách điều trị nội khoa, ngoại khoa, xạ trị và vật lý thường dùng phổ biến trong điều trị sẹo lồi sẽ được bàn trong bài này. Dự phòng là nguyên tắc đầu tiên trong điều trị sẹo lồi. - Không nên tiến hành những thủ thuật thẩm mỹ không cần thiết ở những người sẹo lồi (những bênh nhân chỉ có sẹo lồi ở dái tai không đ ược coi là những người tạo sẹo lồi). - Nên tránh những thủ thuật tối đa ở giữa ngực, những vùng tổn thương da hậu phẫu phải được điều trị bằng những kháng sinh thích hợp để tránh nhiễm tr ùng. -Tất cả những vết thương do phẫu thuật phải được đóng lại với độ căng bình thường nếu có thể, không nên cắt ngang khoảng cách giữa các khớp và nên cắt da theo hình elip nằm ngang theo cùng hướng với đường căng của da. ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA. Tiêm steroid Một trong những tiêu chuẩn lâu dài cho điều trị sẹo lồi và cách điều trị thường dùng nhất, là tiêm triamcinolon acetonid (10-40 mg/ml). Phải báo trước cho bệnh nhân rằng vùng tiêm thuốc có thể bị mất sắc tố và tình trạng này kéo dài 6 – 12 tháng. Việc tiêm triamcinolon gây đau cho bệnh nhân vì thế cần sử dụng EMLA hoặc L-M-Y ( lọai thuốc này trước đây có tên là ELA-Max) 1-2 giờ trước khi tiêm triamcinolon . Ngòai ra để giúp bệnh nhân chịu được nhiều mũi tiêm và giảm bớt đau do sẹo cũng cần tiêm lidocaine chứa epinephrine xung quanh sẹo tr ước khi tiêm triamcinolon .Sau mỗi lần tiêm, phải thử ống tiêm coi kim có bị nghẹt hay không. Do. độ cứng của mô sẹo nên sự đâm kim vào mô sẹo sẽ có tác động như việc đâm kim để lấy mẫu sinh thiết bằng kim khiến kim bị nghẽn.Phải đâm kim và bơm triamcinolon vào đến tận lớp nhủ bì, nơi tạo ra chất collagenase. Không nên tiêm steroid vào mô dưới da vì có thể làm teo lớp mỡ bên dưới. Sự kết tụ của chất mang steroid được biểu hiện dưới dạng cục u màu vàng rất nhạt ở bên dưới điểm tiêm bị teo. Corticosteroid ức chế alpha2-macroglobulin,một chất có tác dụng ức chế collagenase. Một khi chu trình này bị ngăn chặn,lượng collagenase sẽ tăngvà do đó sẽ làm thoái hóa collagen. Nên tiêm trực tiếp vào chỗ sẹo lồi để bệnh nhân ít bị đau hơn. Nếu dùng ni tơ lỏng làm phù da trước khi tiêm thì việc tiêm cortocoid vào sẹo sẽ dễ dàng hơn. Trước khi bắt đầu tiêm triamcinolon vào sẹo, phải báo trước cho bệnh nhân rằng có thể gặp chứng teo và giãn mao mạch xung quanh chỗ tiêm. Để tránh tái phát sẹo lồi nên tiêm corticoid cứ mỗi 2-3 tuần một lần Việc phối hợp điều trị bằng áp lực hoặc tạo lớp silicone gel với tiêm tramcinolon vào trong sẹo đem lại hiệu quả hơn việc dùng riêng từng liệu pháp. Điều trị bằng Interferon Interferon-alpha và gamma ức chế tổng hợp collagen loại I và III bằng cách khử acid ribonucleic thông tin nội bào. Benman và Flores đã báo cáo tỷ lệ tái phát 18,7% khi tiêm interferon alpha-2b sau khi cắt sẹo lồi so với tỷ lệ tái phát 51% khi chỉ cắt sẹo lồi mà không tiêm interferon và tỷ lệ tái phát 58% khi điều trị sẹo lồi phối hợp với tiêm triamcinolon vào sẹo sau phẫu thuật.Liềư lượng tiêm là 1 triệu đơn vị vào mỗi centimét chiều dài da xung quanh chỗ hậu phẫu, ngay sau khi phẫu thuật và tiêm nhắc lại 1 đến 2 tuần sau đó. Đối với vết cắt rộng, bệnh nhân phải được tiền mê bằng acetaminophen để điều trị nhữn ...