Dinh dưỡng và phát triển trí tuệ

Mơ ước con em mình trở thành những người thông minh, làm việc và học tập có hiệu quả, đạt được những thành tích cao trong các hoạt động khoa học, xã hội, gia đình là một mong muốn chính đáng của tất cả mọi người.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dinh dưỡng và phát triển trí tuệ Dinh dưỡng và phát triển trí tuệ Mơ ước con em mình trở thành những người thông minh, làm việc và học tập có hiệu quả, đạt được những thành tích cao trong các hoạt động khoa học, xã hội, gia đình là một mong muốn chính đáng của tất cả mọi người. Mặc dù trí thông minh còn tùy thuộc vào yếu tố di truyền nhưng qua nhiều nghiên cứu, người ta nhận thấy chế độ dinh dưỡng cũng đóng một vai trò rất quan trọng.Các điều kiện giúp não hoạt động tốtMuốn hoạt động tốt, não bộ của con người cần có 3 điều kiện chính:• Phải là một bộ não phát triển đầy đủ về cấu trúc giải phẫu, mô học và tồn tạitrong một cơ thể khỏe mạnh.• Hàng ngày được cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết để phát triển, duy trìhoạt động của não và cơ thể.• Môi trường xung quanh, đặc biệt là với trẻ em (ví dụ điều kiện tự nhiên: khí hậu,thời tiết thuận lợi; Ðiều kiện xã hội và nuôi dạy trẻ phát triển cao...). Nếu nhữngđiều kiện này được đáp ứng đầy đủ và thuận lợi sẽ tạo cho trẻ những phản xạ cóđiều kiện tốt, giúp tích lũy những kiến thức khoa học, xã hội một cách tối ưu.Các bước phát triển của não bộ ngườiNão bộ con người được hình thành và phát triển chủ yếu từ giai đoạn bào thai vàhoàn thiện dần sau khi sinh. Giai đoạn 3 tháng đầu của bào thai, các tế bào nãophát triển rất nhanh với tốc độ 250.000 tế bào mỗi phút và tiếp tục tăng nhanh đếnkhi chào đời.Khi mới sinh, não trẻ chưa trưởng thành vì chưa được myeline hóa. Khi trẻ được 6tháng tuổi, não đã có đủ các thùy, rãnh và bề mặt giống như não người lớn. Cuốinăm thứ nhất, trọng lượng não lớn gấp 2 lần lúc sinh. Lúc 3 tuổi, số lượng tế bàothần kinh đạt mức tối đa với khoảng 14 tỷ tế bào thần kinh như người lớn, trọnglượng của não cũng đạt 80% so với khi trưởng thành. Khi 8-9 tuổi, các tế bào thầnkinh được biệt hóa hoàn toàn như người lớn, nặng khoảng 1.400g. Từ 9-20 tuổinão chỉ tăng thêm 100g.Sau 3 tuổi, các tế bào thần kinh không được sinh ra thêm mà chỉ hoàn thiện dần vềchức năng và cấu trúc. Ngược lại, trong quá trình sống lại có những tế bào thầnkinh bị thoái hóa và mất đi; Nếu có những tổn thương xảy ra cho não bộ thì khôngcó sự phục hồi hoàn toàn.Do vậy có thể nói, những năm đầu tiên là cơ hội duy nhất trong đời để não bộđược phát triển hoàn hảo. Tất cả các yếu tố có ảnh hưởng đến quá trình phát triểncủa thai nhi, của trẻ em trong những năm đầu tiên cũng đều ảnh hưởng đến sự pháttriển của não bộ.Myeline hóa các tổ chức và tế bào thần kinh có vai trò quyết định trong quá trìnhphát triển và biệt hóa, thay đổi ở vỏ não. Myeline là một dạng chất béo bao bọcxung quanh dây thần kinh, đảm bảo chức năng dẫn truyền xung động, điện thế củatế bào thần kinh.Cùng với quá trình myeline hóa, các tế bào thần kinh ngày càng có nhiều nhánhnối kết với nhau giữa các bộ phận trong cơ thể và ngày một dày đặc hơn, làm chocác chức năng điều hòa của não và hệ thần kinh hoàn thiện và tinh vi hơn.Tế bào thần kinh sẽ không hoạt động được, hoặc kém hoạt động nếu không đượcmyeline hóa, hay myeline hóa không hoàn toàn và hậu quả là làm chậm phát triểnvận động, trí tuệ, tinh thần.Làm thế nào để trẻ thông minh?Từ những đặc điểm cấu trúc của não bộ nêu trên, nếu muốn cho ra đời một trẻthông minh, chúng ta nên chú ý một số điểm sau:• Bào thai phải được tạo thành từ những người mẹ, người bố (đặc biệt là ngườimẹ) khỏe mạnh. Trong suốt thời kỳ thai nghén, vấn đề ăn uống và sức khỏe củangười mẹ phải được đảm bảo (đủ lượng và chất), bào thai phải được bảo vệ đểphát triển bình thường. Như vậy não bộ sẽ được hình thành và phát triển đầy đủ,tránh được các dị dạng của hệ thần kinh và não.• Sau khi sinh ra, đặc biệt trong những năm đầu tiên của cuộc đời, vai trò của chếđộ dinh dưỡng vô cùng quan trọng, giúp cho số lượng tế bào thần kinh được pháttriển và biệt hóa tối ưu. Nếu bị thiếu các chất dinh dưỡng trẻ sẽ bị bệnh suy dinhdưỡng, thiếu máu do thiếu sắt, các rối loạn do thiếu iode...) để lại những hậu quảvĩnh viễn cho não bộ, không hồi phục.• Trong những năm tiếp theo và thời kỳ vị thành niên, là giai đoạn hoàn thiệnmyeline hóa và chức năng các tế bào thần kinh, tạo lập các phản xạ có điều kiện,thì vấn đề đảm bảo dinh dưỡng, phòng chống bệnh tật và nuôi dạy đúng, môitrường xung quanh thuận lợi là những yếu tố rất quan trọng cho việc phát triển trítuệ và nhân cách của trẻ.Dinh dưỡng đầy đủ, đặc biệt là trong thời kỳ thai nghén đến những năm đầu saukhi sinh có vai trò vô cùng quan trọng, tạo điều kiện tối ưu cho não bộ phát triển,là cơ hội duy nhất trong cả cuộc đời một con người (tất nhiên không được quêncác yếu tố khác đã nêu trên).Giai đoạn bào thai: Hoàn toàn phụ thuộc vào tình trạng dinh dưỡng và sức khỏecủa người mẹ, có thể tóm tắt thực đơn giúp trí thông minh của trẻ phát triển tronggiai đoạn này như sau:- Ngay từ trước khi thụ thai: Cha mẹ phải chuẩn bị tốt về sức khỏe (dự tr ữ đầy đủvề dinh dưỡng) và tinh thần. Khi đã có những thiếu hụt về dinh dưỡng xảy ra từtrước khi có thai (ví dụ như thiếu máu thiếu sắt, thiếu acid folic, thiếu iode), nếuchờ đến khi có thai mới bổ sung viên sắt/ folic hoặc bổ sung iode cho người mẹ thìđã muộn và kém hiệu quả hơn nếu được dự phòng từ trước khi có thai.- Khi có thai: Người mẹ cần ăn uống đủ cả về l ượng và chất các chất dinh dưỡngnhằm đảm bảo cho hoạt động cơ thể mẹ và thai nhi phát triển tốt. Trong 9 tháng cóthai, người mẹ cần tăng thêm 10-12kg.- Tóm lại, trong giai đoạn này thai phụ cần sử dụng đa dạng nhiều loại thức ăn, ănthức ăn sạch, ăn các chất đạm, mỡ đường với tỷ lệ cân đối, ăn nhiều cá và rau quả;Phòng chống thiếu máu cho người mẹ và thai nhi bằng cách uống viên bổ sung sắtvà folic, sử dụng muối iode hàng ngày.Giai đoạn sa ...