Định hướng soạn Giáo án - Bài Giảng điện tử theo tinh thần đổi ới phương pháp dạy học

Từ cuối năm 2000 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có định hướng về đổi mới phương pháp dạy học ở Bậc trung học qua các Hội nghị. Tiếp thu tinh thần đó Phòng Trung học phổ thông đã có những hướng dẫn cho các giáo viên Bậc Trung học thực hiện. Cấp Trung học cơ sở giáo viên đã được hướng dẫn qua các đợt thay sách giáo khoa từ lớp 6 đến lớp 9. Cấp Trung học phổ thông giáo viên đã được hướng dẫn qua các chu kỳ bồi dưỡng thường xuyên, thay sách giáo khoa...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Định hướng soạn Giáo án - Bài Giảng điện tử theo tinh thần đổi ới phương pháp dạy họcTừ cuối năm 2000 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có định hướng về đổi mớiphương pháp dạy học ở Bậc trung học qua các Hội nghị. Tiếp thu tinh thần đóPhòng Trung học phổ thông đã có những hướng dẫn cho các giáo viên Bậc Trunghọc thực hiện. Cấp Trung học cơ sở giáo viên đã được hướng dẫn qua các đợtthay sách giáo khoa từ lớp 6 đến lớp 9. Cấp Trung học phổ thông giáo viên đãđược hướng dẫn qua các chu kỳ bồi dưỡng thường xuyên, thay sách giáo khoalớp 10, 11. Tuy nhiên, trên thực tế khi dự giờ thanh tra sư phạm cũng như chấmthi giáo viên dạy giỏi, tôi nhận thấy có những tiết dạy mặc dầu giáo viên có cốgắng đầu tư soạn giáo án, bài giảng điện tử nhưng vẫn không đạt được kết quảnhư mong muốn. Có nhiều lý do dẫn đến điều này, theo tôi có một lý do quantrọng nhất là khi thiết kế một bài giáo án ở giai đoạn hiện nay, bài soạn của giáoviên này chưa thể hiện đúng hướng (hoặc không thể hiện được) tinh thầnđổi mới phương pháp dạy học. Với kinh nghiệm của bản thân, những tài liệu, thông tin, tiếp thu được quanhững lần tập huấn thay sách giáo khoa Bậc Trung học, tôi xin giới thiệu bàiviết này nhằm phần nào giúp các giáo viên chưa nắm được cách dạy, cách soạnbài bằng phương pháp mới hiện nay. Bài viết có ba phần:I. Ðặc trưng cơ bản của phương pháp dạy học đổi mới. (Giúp cho chúng ta phát hiện xem phương pháp sử dụng khi dạy có thể hiện đúng hướng làđổi mới phương pháp hay không.)II. Thiết kế bài soạn theo tinh thần đổi mới PPDH. (Giúp giáo viên soạn giáo án theo tinh thần đổi mới phương pháp.)III. Các bước cần chuẩn bị khi ứng dụng công nghệ thông tin vào thiết kế bài giảng. (Giúp giáo viên soạn bài giảng điện tử.)I. ÐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA PPDH ÐỔI MỚI1. Dạy học thông qua các hoạt động của học sinh. a) Gv tổ chức các hoạt động thông qua hệ thống câu hỏi, học sinh tự lực khám phá những kiến thức mà mình chưa biết. b) Gv thường tổ chức các hoạt động học tập: củng cố kiến thức cũ, tìm tòi phát hiện kiến thức mới, luyện tập, vận dụng kiến thức mới,…2. Dạy học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học. a) Gv cần truyền thụ cho học sinh tri thức phương pháp. Tri thức phương pháp thường có tính thuật toán. b) Gv cần rèn luyện cho học sinh các thao tác tư duy: phân tích, tổng hợp, đặc biệt hoá, khái quát hoá, tương tự, qui lạ về quen,…3. Tăng cường học tập cá thể với học tập hợp tác. a) Ðổi mới PPDH yêu cầu học sinh phải: “nghĩ nhiều hơn, làm việc nhiều hơn, thảo luận nhiều hơn”. b) Lớp học là môi trường giao tiếp: thầy – trò, trò – trò.Nâng cao trình độ qua việc vận dụng vốn hiểu biết, kinh nghiệm của từng cá nhân và của tập thể.4. Kết hợp việc đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò. a) Gv cần yêu cầu học sinh tự đánh giá bài làm của minh. Nhận xét góp ý bài làm của bạn. b) Phê phán các sai lầm, tìm ra nguyên nhân sai lầm, nêu cách sửa chữa sai lầm.II. THIẾT KẾ BÀI SOẠN THEO TINH THẦN ÐỔI MỚI PPDH 1/ Vai trò của giáo viên - học sinh trong đổi mới PPDH a.Giáo viên - Trên lớp, giáo viên là người thiết kế, tổ chức, hướng dẫn các hoạt động độc lập hoặc theo nhóm nhỏ. - Gợi mở, xúc tác, động viên, tư vấn, trọng tài trong các hoạt động tìm tòi, tranh luận của học sinh. b.Học sinh - Trên lớp, học sinh hoạt động là chính dưới hệ thống câu hỏi khám phá kiến thức mới của giáo viên . - Hoạt động độc lập hoặc hợp tác theo nhóm nhỏ để học sinh tự lực chiếm lĩnh các kiến thức, hình thành các kỹ năng, thái độ. 2/ Các bước chuẩn bị khi thiết kế một giáo án. Để soạn một bài giáo án được tốt ta cần thực hiện như sau: a/ Xác định mục tiêu. b/ Yêu cầu phân hoá mục tiêu bài học trong bài giảng. c/ Quan hệ giữa dạy kiến thức và dạy phương pháp. d/ Tổ chức các hoạt động. e/ Chuẩn bị “Phiếu học tập”. f/ Soạn hệ thống câu hỏi. a/ Xác định mục tiêu bài học 0. Về kiến thức. 1. Về kỹ năng. 2. Về thái độ. (Đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành.) * Chú ý: mục tiêu đặt ra là cho học sinh, do học sinh thực hiện. Giáo viên chỉ là người tổ chức , hướng dẫn, giúp đỡ học sinh. b/ Phân hóa mục tiêu bài học trong bài soạn 3. Giáo viên phải đặt yêu cầu khác nhau đối với những nhóm học sinh có trình độ kiến thức và tư duy khác nhau để mỗi học sinh đều được làm việc với sự nổ lực trí tuệ vừa sức. 4. Giao việc phù hợp với khả năng của đối tượng. 5. “Phiếu học tập” qui định những công việc mà học sinh phải làm.c/ Quan hệ giữa dạy kiến thức và dạy phương pháp 0. Tư duy quan trọng hơn kiến thức. Học sinh phải thành thạo các thaotác tư duy: phân tích, tổng hợp, trừu tượng hoá, đặc biệt hoá, tương tự,…trong đó phân tích, tổng hợp là nền tảng. 1. Tri thức về phương pháp giúp học sinh tự mình phát hiện, phát triểnvấn đề, tìm được hướng giải quyết bài toán,… 2. ...