Định hướng thúc đẩy phát triển tài chính toàn diện tại Việt Nam

Bài viết cho thấy việc phát triển tài chính toàn diện như thế nào đang là bài toán đặt ra cho các nhà hoạch định chính sách cũng như các chủ thể tham gia. Mời các bạn tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Định hướng thúc đẩy phát triển tài chính toàn diện tại Việt Nam ĐỊNH HƯỚNG THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN TÀI CHÍNH TOÀN DIỆN TẠI VIỆT NAM TS. Phạm Thị Tuyết Minh Học viện Ngân hàng Tóm tắt: Tài chính toàn diện là việc cung cấp dịch vụ tài chính phù hợp và thuận tiện, đặc biệt đối với người có thu nhập thấp và dễ bị tổn thương nhằm tăng cường cơ hội tiếp cận tài chính, góp phần tạo cơ hội sinh kế, luân chuyển dòng vốn đầu tư và tiết kiệm trong xã hội, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tài chính toàn diện được kỳ vọng là hệ thống tài chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua việc giảm nghèo, tăng trình độ dân trí và tinh thần khởi nghiệp của người dân Tuy nhiên, khi triển khai trên thực tế, tài chính toàn diện đối mặt với rất nhiều rào cản. Do vậy, người dân khó có thể tiếp cận được dịch vụ tài chính toàn diện. Do vậy, việc phát triển tài chính toàn diện như thế nào đang là bài toán đặt ra cho các nhà hoạch định chính sách cũng như các chủ thể tham gia. 1. Khái niệm và bản chất của tài chính toàn diện Cho đến nay, chưa có một định nghĩa thống nhất về tài chính toàn diện (financial inclusion) nhưng có một số quan điểm về tài chính toàn diện như sau: Theo Liên Hợp Quốc, mục tiêu của tài chính toàn diện là tiếp cận ở mức chi phí hợp lý của tất cả các hộ gia đình trong nhiều loại dịch vụ tài chính, bao gồm dịch vụ tiết kiệm hoặc gửi tiền, dịch vụ thanh toán và chuyển tiền, tín dụng và bảo hiểm; Các tổ chức kinh doanh an toàn và hiệu quả, được quản lý bởi hành lang pháp lý và những tiêu chuẩn hoạt động ngành rõ ràng; Bền vững thể chế và tài chính, đảm bảo tính liên tục và chắc chắn của hoạt động đầu tư; Cạnh tranh giúp mở rộng sự lựa chọn và đáp ứng khả năng chi trả Theo Tổ chức Hợp tác toàn cầu về Tài chính toàn diện (GPFI), tài chính toàn diện là một trạng thái theo đó tất cả các người ở độ tuổi lao động có thể tiếp cận hiệu quả tới dịch vụ tín dụng, tiết kiệm, thanh toán và bảo hiểm từ các nhà cung cấp dịch vụ chính thống. Tài chính toàn diện giúp bộ phận xã hội chưa tiếp cận dịch vụ ngân hàng hoặc đã tiếp cận nhưng không chính thống được tham gia hệ thống tài chính chính thống, qua đó giúp đẩy nhanh quá trình xóa đói giảm nghèo, an ninh việc làm, cải thiện đời sống và phúc lợi xã hội. Theo Ngân hàng Thế giới (2017), tài chính toàn diện có nghĩa là các cá nhân và doanh nghiệp có thể tiếp cận và sử dụng các sản phẩm và dịch vụ tài chính - các giao dịch, thanh toán, tiết kiệm, tín dụng và bảo hiểm - đáp ứng nhu cầu của họ và có mức chi phí hợp lý, được cung cấp theo một cách thức có trách nhiệm và bền vững. Như vậy, cách hiểu về tài chính toàn diện đa dạng theo từng quốc gia phụ thuộc vào mục tiêu của từng nước đối với tài chính toàn diện. Tuy nhiên, theo cách hiểu chung thì tài chính toàn diện là phương tiện cung cấp dịch vụ tài chính tới những đối tượng thiếu tiếp cận dịch vụ tài chính và bao hàm ba yếu tố cấu thành cốt lõi là “tiếp cận”, “sử dụng” và “chất lượng dịch vụ tài chính”. Các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc, Ngân hàng Thế giới, nhóm các nước G20 đều rất chú trọng đến việc hỗ trợ và thúc đẩy các quốc gia thực thi các giải pháp để đạt được mục tiêu về tài chính toàn diện. Đã có 55 nước đưa ra cam kết về thực thi tài chính toàn diện, hơn 30 nước ban hành hoặc đang xây dựng chiến lược quốc gia về tài chính toàn diện 2. Các nhân tố ảnh hưởng đến tài chính toàn diện - Vai trò của Nhà nước: Khi xét trên quan điểm của kinh tế học vĩ mô, vấn đề người nghèo không tiếp cận được các dịch vụ tài chính vì họ thiếu năng lực tài chính và kinh tế là một biểu hiện của thất nghiệp, đói nghèo và bất bình đẳng. 439 - Sự phát triển của thị trường chuyển tiền: Về cơ bản, chuyển tiền là hoạt động thanh toán những khoản có giá trị thấp giữa các thể nhân xuyên biên giới. Chuyển tiền có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế và tài chính toàn diện trong điều kiện mối liên kết giữa chuyển tiền và tài chính toàn diện đủ mạnh. Mối quan hệ giữa chuyển tiền và tài chính toàn diện là chủ đề đang được nhiều nhà hoạch định chính sách quan tâm. - Sự phát triển của các công cụ tài chính phòng tránh rủi ro: Rủi ro và tính dễ bị tổn thương là những yếu tố kìm hãm sự phát triển của con người và nền kinh tế. Một số cú sốc như thảm họa thiên tai, suy thoái kinh tế, tình hình thời tiết xấu, bệnh tật, bi kịch cá nhân sẽ tác động xấu đến sinh kế con người và cản trở việc cung cấp các dịch vụ dinh dưỡng, giáo dục và y tế. Bên cạnh những công cụ hỗ trợ như mạng lưới tiết kiệm công, hệ thống tương trợ tài chính, có một số giải pháp tương đối mới giúp cho người lao động nghèo quản lý rủi ro là tăng cường mức độ tiếp cận các dịch vụ bảo hiểm và giải pháp về phát triển thị trường vốn. - Sự áp dụng các sản phẩm tài chính tiên tiến: Sự phát triển của các công cụ tài chính trong những năm gần đây có thể áp dụng triển khai đối với quản lý rủi ro cho các hộ gia đình, ví dụ như bảo hiểm chỉ số để phòng vệ rủi ro thời tiết, giá cả và các rủi ro liên quan đến nông nghiệp khác. Ngoài ra có thể khai thác những sản phẩm trong tài chính nông thôn như tiết kiệm nông thôn, tín dụng, tài trợ vốn chủ sở hữu, tài trợ chuỗi giá trị, đầu tư trên cơ sở chuyển tiền. 3. Vai trò của tài chính toàn diện Có thể thấy 6 vai trò của tài chính toàn diện đối với tăng trưởng như sau: Một là, sử dụng các dịch vụ tài chính chất lượng và chi phí hợp lý cho phép các cá nhân và các doanh nghiệp vi mô, nhỏ và vừa tiết kiệm, thanh toán, cho vay và quản lý rủi ro một cách hiệu quả; Tăng cường sự đóng góp của những đơn vị kinh tế nhỏ nhất đối với tiết kiệm và đầu tư quốc gia Tài chính toàn diện là một công cụ cho phép những thành phần ki ...