Dinh Thầy Thím - huyền thoại giữa đời thườngNếp nhà ấy bình dị như một mái nhà quê luôn trông ngóng người ở xa trở về. Dinh Thầy Thím (xã Tân Tiến, thị xã La Gi, Bình Thuận) vẫn như một mái ấm của cả dân làng Tam Tân từ hàng trăm năm qua, và rồi để những ai trở về đây như tìm về một chốn bình yên cho tâm hồn... Đặt chân đến cổng tam quan dinh trời đã về chiều của một ngày hè giữa tháng 7, những tia nắng le lói cuối ngày tỏa sáng rạng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dinh Thầy Thím - huyền thoại giữa đời thường Dinh Thầy Thím - huyền thoại giữa đời thườngNếp nhà ấy bình dị như một mái nhà quê luôn trông ngóng người ở xa trở về. Dinh Thầy -Thím (xã Tân Tiến, thị xã La Gi, Bình Thuận) vẫn như một mái ấm của cả dân làng TamTân từ hàng trăm năm qua, và rồi để những ai trở về đây như tìm về một chốn bình yêncho tâm hồn...Đặt chân đến cổng tam quan dinh trời đã về chiều của một ngày hè giữa tháng 7, những tia nắngle lói cuối ngày tỏa sáng rạng rỡ mái rồng cổng dinh trước khi sụp tắt. Thế mà từng đoàn dukhách vẫn nối nhau lũ lượt qua cổng dinh, mang lễ vật về thăm nếp nhà xưa. So với một ngày hècủa 15 năm trước, khi lần đầu cùng người bạn địa phương ngồi xe máy tìm đường đến thămdinh, giờ đây khu vực quần thể dinh đã khang trang hơn rất nhiều.Trong ký ức của tôi vẫn còn lưu giữ hình ảnh con đường đất bụi mù dẫn vào cổng dinh, hai bênlà hàng dài những người buôn bán đồ cúng và hàng quà vặt khi về thăm dinh năm ấy. Con đườngđỏ bụi ngày xưa giờ đã thay bằng đường đổ nhựa đen bóng. Không còn những hàng quà rongngồi hai bên lối vào tam quan, song vẫn còn nạn chèo kéo du khách mua vé số và giả dạng ăn xinlê lết ngoài cổng dinh, làm mất đi phần nào nét đẹp thâm trầm của vùng đất huyền thoại trongmắt du khách.Bỏ qua hết mọi tục lụy cõi trần bước vào tam quan, băng qua khoảng sân gạch tàu đỏ lóa nắngchiều, đoàn du khách gồm cả người già, trẻ con, người trung niên, thanh niên, thiếu nữ trangnghiêm bước vào sau bức án phong, kính cẩn nghiêng mình trước những lư hương nghi ngútkhói hương lòng thành tưởng nhớ người xưa.Phía trước miếu thờ thành hoàng nằm chếch mé trái chánh điện, vài cụ già đang ngồi nhắcchuyện xóm làng xưa. Dưới gốc cây bồ đề cổ thụ râm mát cả một khoảng sân sau miếu thờ thànhhoàng, vài du khách trung niên đang say sưa nghiền ngẫm tích truyện kể về huyền thoại thầy -thím giữa đời thường viết trên tấm bảng treo trang trọng trên thân cổ thụ.Người dân truyền tai nhau truyền thuyết, rằng ngày xưa, ở Quảng Nam có một đạo sĩ giàu lòngnhân ái, võ thuật hơn người, thường có những nghĩa cử cao đẹp rất được dân làng mến mộ. Vì bịnhà vua xử oan ức, đạo sĩ cùng vợ phiêu dạt vào phương Nam lánh nạn. Làng Tam Tân trù phútrở thành nơi dừng chân của nhà đạo sĩ có tài và chuyên cứu giúp dân lành.Cũng vì giúp dân làng dời ngôi đình khang trang thờ thần hoàng ở làng kế bên về mà thầy bị vuaxử phạt tam ban triều điển (chém chết, uống thuốc độc hoặc treo cổ), phải rời làng quê cũ lưulạc vào làng Tam Tân, thuộc xã Tân Tiến, thị xã La Gi, Bình Thuận ngày nay. Dân gian còn lưutruyền rằng, thầy - thím rời làng quê cũ bằng dải lụa vua ban để khép tội chết mà khi đến tay thầybỗng hóa thành rồng. Thầy - thím cưỡi lên dải lụa - rồng ấy mà bay vào phương Nam.Những ngày đến lập nghiệp ở làng Tam Tân, thầy ở trọ nhà ông Hộ Hai làm nghề đốn củi, đóngghe, bốc thuốc chữa bệnh cứu người. Điều lạ lùng là lúc nào thầy cũng mang theo bên mình quảbầu khô. Một lần thầy vội vã vào rừng không mang theo quả bầu, chủ nhà bèn lén lấy mở raxem, bỗng lửa phụt ra thiêu rụi cả căn nhà.Từ đó thầy - thím dời hẳn vào rừng sâu, dùng phép thuật để chữa bệnh, đóng ghe thuyền cho ngưdân, trấn áp bọn gian thương và nhà giàu cứu giúp dân nghèo. Quanh khu rừng cả ngày vang lêntiếng đục đẽo gỗ như có cả một đội quân cùng đóng ghe thuyền, nhưng chưa bao giờ dân làngthấy một người giúp việc nào của thầy.Có một mạch nước nhỏ dài hơn 3 km chảy từ cánh rừng thầy đóng ghe ra đến biển mà dân làngtruyền tụng do thầy tạo ra bằng cây gậy phù phép của đạo sĩ để đưa ghe ra biển. Lạch nước ấyngày nay vẫn còn, dân gian gọi là đường lướt ván. Còn nhiều câu chuyện về lòng nhân ái củathầy như trừng phạt bọn buôn gạo lợi dụng năm mất mùa bóp chẹt dân nghèo, cứu giúp dân chàitrong cơn sóng to, gió dữ... Thầy còn cảm hóa cả thú rừng vốn là nỗi lo sợ của những người khaiphá thiên nhiên hoang dã thời ấy.Một ngày mùa thu, được tin thầy - thím qua đời, dân làng vội vã tìm đến thì đã thấy hai ngôi mộbằng cát trắng tinh do thú dữ vun đắp thành ở khu rừng Bàu Thông. Hàng năm cứ đến mùng 5tháng giêng âm lịch, người ta thường thấy có đôi bạch hổ - hắc hổ thường về nằm phủ phục canhgác mộ. Khi đôi hổ qua đời, dân làng cũng an táng ngay sau mộ thầy - thím để tưởng nhớ hai convật tận trung với người.Nhớ công đức thầy - thím, những người đã có công khai phá vùng đất mới, người dân địaphương lập đền thờ ở khu rừng Bàu Cái gần nơi hai người tạ thế. Ngày 15-9 âm lịch hàng năm làngày lễ Tế Thu thầy - thím. Đến đời Thành Thái năm thứ 18, nhà vua đã xem lại án xử trước đâyvà ban sắc phong cho thầy - thím là Chí đức tiên sinh, chí đức nương nương tôn thần.Huyền thoại về thầy - thím còn lưu truyền mãi giữa dân gian ý nghĩa và giá trị của lẽ phải, đạolý, sự công bằng và chuẩn mực xã hội, lưu lại cho mọi thế hệ nét đẹp nhân cách, tuần phong mỹtục của nếp làng xưa. Ngày nay khi đến tham quan quần thể t hắng tích này, người ta vẫn còn tìmgặp được nhiều di ...