Đo lường thành quả của doanh nghiệp – Tổng quan các cách tiếp cận trong bối cảnh hiện nay

Bài viết này nhằm tổng quan các quan điểm về đo lường thành quả trong nhiều năm qua bằng cách tổng hợp các nghiên cứu thực nghiệm về thành quả ở các doanh nghiệp trong và ngoài nước; đưa ra khung lý thuyết để vận dụng đo lường thành quả, trong đó lý thuyết các bên có liên quan là cơ sở để chọn lựa cách thức đo lường phù hợp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đo lường thành quả của doanh nghiệp – Tổng quan các cách tiếp cận trong bối cảnh hiện nay Nghiên cứu trao đổi Đo lường thành quả của doanh nghiệp Tổng quan các cách tiếp cận trong bối cảnh hiện nay  Ths. NCS. Võ Hồng Tâm* - PGS.TS. Trần Đình Khôi Nguyên* Nhận: 15/11/2019 Biên tập: 19/11/2019 Duyệt đăng:22/11/2019 Đo lường thành quả là một công cụ để đánh giá các mục tiêu của một 2. Tổng quan về đo lường doanh nghiệp có đạt được hay không. Bài viết này nhằm tổng quan thành quả các quan điểm về đo lường thành quả trong nhiều năm qua bằng cách Có nhiều quan điểm về thành tổng hợp các nghiên cứu thực nghiệm về thành quả ở các doanh quả của DN. Ở thập niên 50 của thế nghiệp trong và ngoài nước. Kết quả cho thấy, đo lường thành quả kỷ 20, thành quả DN được định theo các chỉ tiêu phi tài chính ngày càng được quan tâm, và cùng với nghĩa là hiệu năng của tổ chức các chỉ tiêu tài chính sẽ cung cấp bức tranh đa chiều về thành quả của (Georgopoulos và Tannenbaum, doanh nghiệp. Bài viết cũng đưa ra khung lý thuyết để vận dụng đo 1957). Đây là những quan điểm lường thành quả, trong đó lý thuyết các bên có liên quan là cơ sở để truyền thống về thành quả mà chọn lựa cách thức đo lường phù hợp. nhiều DN và giới nghiên cứu sử Từ khóa: Thành quả hoạt động, Lý thuyết các bên có liên quan, Chỉ tiêu tài chính, Chỉ tiêu phi tài chính. dụng, được tổng hợp ở Bảng 1. Đặc trưng chung của các chỉ tiêu thành 1. Đặt vấn đề của mình hay không? Những vấn quả theo quan điểm truyền thống Thành quả hoạt động (firm per- đề trên đặt ra câu hỏi phải nghiên thể hiện ở hai khía cạnh:formance) là mối quan tâm của chủ cứu cách thức đo lường thành quả - Các chỉ tiêu phản ảnh kết quảsở hữu, nhà quản lý của các doanh của các DN trong quan hệ với môi trong một thời kỳ tại một DN,nghiệp (DN) vì đó là cơ sở đánh trường kinh doanh để có cách nhìn thưởng thể hiện qua chỉ tiêu doanhgiá sự thành công của một tổ chức nhận đúng đắn. thu (tốc độ tăng doanh thu), lợivà là nền tảng để thực hiện cácchính sách ở mỗi đơn vị. Với giới Bảng 1 . Các chỉ tiêu tài chính phổ biến đo lường thành quả hoạt độnghọc thuật, thành quả luôn là mộtbiến số trong các nghiên cứu địnhlượng để xây dựng các mô hìnhđánh giá tác động các nhân tố đếnthành quả hoạt động của DN.Trong bối cảnh hoạt động của mộtDN luôn gắn với sự phát triển bềnvững của môi trường kinh doanhvà những thách thức về đổi mới cơchế quản trị DN, đo lường thànhquả trở thành một chủ đề có nhiềuý kiến trái chiều khác nhau. Nhữngcách thức đo lường thành quảtruyền thống liệu có phù hợpkhông trong bối cảnh các DN đãnâng cao năng lực quản trị và quảntrị theo các mục tiêu chiến lược * Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng Tạp chí Kế toán & Kiểm toán số tháng 11/2019 33Nghiên cứu trao đổinhuận (tốc độ tăng trưởng lợi Bảng 2 – Tổng hợp một số chỉ tiêu phi tài chính đo lường thành quảnhuận). - Các chỉ tiêu phản ảnh hiệunăng trong sử dụng các nguồn lựccủa DN thông qua chỉ tiêu khảnăng sinh lời. Đo lường thành quảtheo các chỉ tiêu này vừa loại trừ sựkhác biệt về quy mô giữa các DN,vừa đánh giá sử dụng nguồn tàinguyên của DN trong mối quan hệvới kết quả đầu ra. Cách tiếp cận theo quan điểmnày phù hợp với mối quan tâm củangười quản lý và người chủ của (Nguồn: tổng hợp của tác giả)DN do nguồn lực của mỗi tổ chứcluôn bị giới hạn. Đo lường thành các chỉ tiêu truyền thống không thể năng sang chất lượng, sự linh hoạtquả theo các chỉ tiêu tài chính dựa đánh giá được DN có đáp ứng được và sự thích ứng. Bảng 3, tổng hợptrên số liệu kế toán có ưu điểm dễ nhu cầu của các bên có liên quan những khác biệt khi đo lường theodàng tính toán từ báo cáo tài chính, hay không? Chính sự thỏa mãn nhu cách truyền thống và phi truyềnnhưng có hạn chế là chưa thể hiện cầu của các bên có liên quan sẽ góp thống.hết các thành quả vô hình và các phần làm mối quan hệ giữa các bên Khác với chỉ tiêu tài chính, đothành quả dài hạn của DN. với DN bền vững hơn, và cuối cùng lường thành quả chỉ ...