Đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế Việt Nam phù hợp với hội nhập quốc tế

Để góp phần nhỏ vào việc đưa ra ý tưởng về mô hình tăng trưởng kinh tế VN thời gian tới, tác giả tiến hành tổng thuật các ý kiến của nhiều nhà khoa học, nhiều chuyên gia và nhà lãnh đạo Đảng và Nhà nước có liên quan đến mô hình tăng trưởng kinh tế VN. Vì vậy bài báo khoa học này sự tổng hợp ý tưởng của nhiều nhà khoa học trong nước và ngoài nước (xem nguồn tài liệu thamkhảo) với mục tiêu cung cấp cho độc giả có cách nhìn tổng quan về mô hình tăng trưởng kinh tế VN.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế Việt Nam phù hợp với hội nhập quốc tếTăng Trưởng Kinh Tế Bền VữngPGS.TS. ĐÀO DUY HUÂNMô hình tăng trưởng kinh tế mà chúng ta xác định và xây dựng những thậpniên qua là không còn phù hợp nữa, nhất là sau khủng hoảng tài chính – tiềntệ và suy thoái kinh tế toàn cầu, vì vậy việc chuyển đổi mô hình tăng trưởngkinh tế đã được Hội nghị lần thứ ba, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI xác định làmột trong những trọng tâm quan trọng trong phát triển kinh tế giai đoạn 2011-2015. Vậythì mô hình tăng trưởng kinh tế mới là gì, đây là chủ để đang và sẽ được bàn luận nhiềutrong giới khoa học cũng như về phía Đảng và Nhà nước. Để góp phần nhỏ vào việc đưara ý tưởng về mô hình tăng trưởng kinh tế VN thời gian tới, tác giả tiến hành tổng thuậtcác ý kiến của nhiều nhà khoa học, nhiều chuyên gia và nhà lãnh đạo Đảng và Nhà nướccó liên quan đến mô hình tăng trưởng kinh tế VN. Vì vậy bài báo khoa học này sự tổnghợp ý tưởng của nhiều nhà khoa học trong nước và ngoài nước (xem nguồn tài liệu thamkhảo) với mục tiêu cung cấp cho độc giả có cách nhìn tổng quan về mô hình tăng trưởngkinh tế VN.Từ khoá: Mô hình tăng trưởng kinh tế VN, khủng hoảng tài chính tiền tệ, suy thoáikinh tế toàn cầu1. Mô hình tăng trưởng trên thếgiớiCho đến nay trên thế giới đã cónhiều mô hình tăng trưởng kinhtế. Các mô hình tăng trưởng kinhtế đều hướng tới lý giải nguồn gốccủa tăng trưởng kinh tế. Để từ đócác nhà hoạch định chính sáchchọn lựa mô hình tăng trưởng kinhtế phù hợp. Cụ thể như: Mô hìnhdựa vào tài nguyên của D. Ricardo;Mô hình nhị nguyên (mô hình haikhu vực); Mô hình Harrod-Doma;Mô hình Robert Solow, Kaldor vàSung Sang Park.Từ các mô hình tăng trưởng kinhtế nêu trên, có thể thấy rằng mô hìnhSolow, Kaldor và Sung Sang Parklà phù hợp trong bối cảnh hiện đại.Có nghĩa là: mô hình tăng trưởngkinh tế dựa vào tiến bộ khoa học kỹthuật và nguồn nhân lực chất lượngcao sẽ làm tăng sức cạnh tranh củanền kinh tế. Nguồn nhân lực chấtlượng cao bao hàm trình độ chuyênmôn kỹ thuật cao, tính kỷ luật caovà có sức khỏe tốt. Máy móc thiếtbị hiện đại, công nghệ sản xuất caocấp hay phần mềm tiên tiến,... chỉcó thể phát huy hiệu quả tối đa nếuđược sử dụng bởi nguồn nhân lựcchất lượng cao. Vì thế, đây là môhình tăng trưởng kinh tế phù hợpSố 5 (15) - Tháng 7-8/2012 PHÁT TRIỂN & HỘI NHẬP3Tăng Trưởng Kinh Tế Bền Vữngnhất cho VN trong giai đoạn hiệnnay. Tuy nhiên, để đạt được tăngtrưởng kinh tế, theo các nhà kinhtế học hiện đại, cần thiết phải có đủ4 nhân tố cơ bản của nền kinh tế làlao động, tài nguyên, vốn và côngnghệ. Ngoài ra, để các nhân tố nàyphối hợp được với nhau một cáchhiệu quả, cần thiết phải có thể chếđể đảm bảo cho những sáng chế,phát minh được bảo vệ và trả côngmột cách xứng đáng.2. Kinh tế VN: thành tựu và bấtcậpNhững năm qua nền kinh tế VNđã đạt được nhiều thành tựu cơ bảnnhư: tốc độ phát triển kinh tế tươngđối cao, khoảng 7,2%/năm; GDPbình quân đầu người tăng gấp 2 lầnnăm 2001 (nếu tính giá hiện hànhthì khoảng 3,4 lần), thu ngân sách,kim ngạch xuất nhập khẩu tăngkhoảng 4 lần, và quan trọng là VNđã bước đầu thành công trong hộinhập kinh tế quốc tế.Theo chỉ tiêuGDP bình quân đầu người, VN đãvượt qua ngưỡng nghèo để thamgia vào nhóm các nước thu nhậptrung bình; thành tựu xóa đói, giảmnghèo được thế giới thừa nhận làấn tượng…4Tuy nhiên, sau chặng đườngdài xây dựng, mô hình tăng trưởngkinh tế đang bộc lộ nhiều hạn chế,nếu không chuyển đổi sang môhình mới sẽ xuất hiện nguy cơ kìmhãm quá trình tăng trưởng và pháttriển trong giai đoạn toàn cầu hóahiện nay. Dựa trên mô hình như đãkhái quát ở trên và đối chiếu vớimô hình tăng trưởng hiện có bêncạnh những mặt tích cực, mặt mạnhkhông ai có thể phủ nhận được thìvẫn còn những mặt hạn chế sau:Tăng trưởng kinh tế dựa trênthâm dụng vốn đầu tư là cơ bản.Điều này thể hiện ở chổ sự tăngtrưởng kinh tế những năm qua vẫntheo chiều rộng là chính, dựa trênkhai thác nguồn lực sẳn có,nghĩalà dựa trên lợi thế tĩnh, chứa chưadựa trên khai thác tối ưu lợi thếđộng. Để khai thác lợi thế tĩnh VNphải đẩy mạnh thu hút đầu tư nướcngoài và trong nước với nhiều hìnhthức khác nhau. Do đó yếu tố vốnđã đóng góp trên 50% tăng trưởngGDP. Trong khi lợi thế lao độngtrẻ, dồi dào, cùng với nhân tố năngsuất tổng hợp (TFP) chỉ đóng gópcho tăng trưởng vào khoảng 50%còn lại. Thực tế ở các nước pháttriển cho thấy tỷ lệ đóng góp củaPHÁT TRIỂN & HỘI NHẬP Số 5 (15) - Tháng 7-8/2012riêng TFP vào kết quả tăng trưởngthường chiếm tỷ trọng từ 50-60%.Sự phụ thuộc nhiều vào vốn đầutư để tăng trưởng dẫn đến hệ quảlà muốn duy trì mức tăng trưởngcao, phải tiếp tục tăng vốn thêmnữa. Trong khi đó, nền kinh tế cònnghèo, tỷ lệ tiết kiệm thấp nên khótăng từ bên trong. Muốn tăng thêmnữa phải dựa nhiều hơn vào cácnguồn vốn bên ngoài, nhưng trongbối cảnh khủng hoảng kinh tế thếgiới hiện nay, cả vốn FDI lẫn cácnguồn khác đều có hạn và tỏ rakhông chắc chắn.Thự ...