Động cơ và cách thức thực hiện hành vi quản trị lợi nhuận thông qua các thủ thuật kế toán

Bài viết nhằm mục đích xác định động cơ và các cách thức thực hiện hành vi quản trị lợi nhuận phổ biến cũng như chỉ ra các điểm cần lưu ý khi xem các thông tin báo cáo tài chính. Thông qua đó, ban quản trị của doanh nghiệp có thể đưa ra các biện pháp cần thiết trong bối cảnh hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Động cơ và cách thức thực hiện hành vi quản trị lợi nhuận thông qua các thủ thuật kế toán TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN ÑOÄNG CÔ VAØ CAÙCH THÖÙC THÖÏC HIEÄN HAØNH VI QUAÛN TRÒ LÔÏI NHUAÄN THOÂNG QUA CAÙC THUÛ THUAÄT KEÁ TOAÙN ThS. Phùng Anh Thư* ThS. Nguyễn Vĩnh Khương* Đ ể quản trị doanh nghiệp hiệu quả việc nhận diện và hiểu rõ cách thức “phù phép” thông tin báo cáo tài chính là rất cần thiết. Nhất là khi có sự tách biệt giữa quyền sở hữu và quyền quản lý thì vấn đề này càng cấp thiết hơn bao giờ hết. Bài viết nhằm mục đích xác định động cơ và các cách thức thực hiện hành vi quản trị lợi nhuận phổ biến cũng như chỉ ra các điểm cần lưu ý khi xem các thông tin báo cáo tài chính. Thông qua đó, ban quản trị của doanh nghiệp có thể đưa ra các biện pháp cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Từ khóa: Hành vi quản trị lợi nhuận, động cơ The mechanics of profit management through accounting techniques For effective corporate governance, it is important to recognize and understand the “creative” way financial reporting information is presented. Especially when there is a separation between ownership and management, the problem is more urgent than ever. The article aims to show the motivations and commons ways of managing profit and points to consider when reviewing financial statements. Through this, the management of the business can take the necessary measures in the current context. Keywords: Profit management, mechanics 1. Đặt vấn đề chính (BCTC) và chất lượng công bố thông tin trên BCTC được xem là rất quan trọng đối với các nhà Trong bối cảnh hiện nay, vấn đề sở hữu và quản đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam nói lý ngày trở nên tách biệt như chúng ta biết tới đó là riêng và trên thế giới nói chung. Chất lượng thông lý thuyết đại diện. Sự tách biệt giữa sở hữu doanh tin trên BCTC của DN, đặc biệt là thông tin về lợi nghiệp (DN) và quản lý DN, sẽ mang đến rất nhiều nhuận có ảnh hưởng rất lớn đến quyết định nhiều thuận lợi như việc chuyển nhượng quyền sở hữu bên liên quan. Trong bối cảnh đó, vấn đề quan tâm không ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của chính là chất lượng của thông tin lợi nhuận được DN, khi thuê được những nhà quản lý chuyên công bố. Những hành vi quản trị lợi nhuận theo nghiệp đảm bảo thực hiện mục tiêu của DN. Tuy mục đích của nhà quản lý có thể làm cho BCTC nhiên, việc tách biệt này lại dẫn tới một vấn đề nổi không còn phản ánh được bản chất của tình hình bật khác - vấn đề đại diện, hay còn gọi là vấn đề tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh của DN. về xung đột lợi ích giữa nhà quản lý và các chủ sở hữu. Các nhà đầu tư hay còn gọi là các chủ sở hữu Chính vì vậy, bài báo này làm rõ bản chất của rất muốn biết chính xác tiền của mình đã được sử hành vi quản trị lợi nhuận. Người quản lý được dụng như thế nào và tình hình hoạt động thực tế quyền vận dụng các xét đoán chủ quan của mình của công ty. Vì vậy, vấn đề minh bạch báo cáo tài trong việc lựa chọn chính sách và thực hiện các ước * Khoa Tài chính-Kế toán, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành; Khoa Kế toán-Kiểm toán, Trường Đại học Kinh tế - Luật NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 118 - tháng 8/2017 47 TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN tính để phản ánh một cách đúng đắn hơn bản chất - Là hành vi phụ thuộc vào quyết định có chủ ý kinh tế của thực trạng tài chính và kết quả hoạt của nhà quản lý. động của DN. Do đó, cần làm rõ động cơ và cách - Là sự can thiệp của nhà quản lý làm thay đổi thực hiện để có biện pháp phù hợp. các thông tin trên báo cáo tài chính. 2. Hành vi quản trị lợi nhuận - Là sự công bố thông tin liên quan đến các thời 2.1. Khái niệm điểm trình bày báo cáo. Theo Schipper (1989)[17] Hành vi quản trị lợi 2.2. Cơ sở hành vi quản trị lợi nhuận nhuận là hành vi có mục đích đối với quy trình lập Cơ sở của hành vi quản trị lợi nhuận chính là và trình bày BCTC nhằm đạt được lợi ích cá nhân. kế toán theo cơ sở dồn tích. Cơ sở kế toán dồn tích Theo Healy và Wahlen (1999)[7] thì hành vi là một trong các nguyên tắc kế toán cơ bản nhất quản trị lợi nhuận xuất hiện khi nhà quản trị dùng chi phối các phương pháp kế toán cụ thể trong kế xét đoán trên BCTC và trong cấu trúc các nghiệp toán DN. Theo đó, mọi giao dịch kinh tế liên quan vụ kinh tế nhằm làm thay đổi BCTC để gây hiểu đến tài sản, nợ phải trả, nguồn vốn chủ sở hữu, lầm cho một số đối tượng liên quan về thực trạng doanh thu và chi phí được ghi nhận tại thời điểm kinh tế của DN hoặc nhằm tác động đến kết quả phát sinh giao dịch, không quan tâm đến thời điểm của các hợp đồng kinh tế mà chúng dựa trên số thực tế thu hoặc chi tiền (chuẩn mực kế toán số liệu kế ...