Thông tin tài liệu:
Ðộng học hóa học là một bộ phận của hóa lý. Ðộng
học hóa học có thể được gọi tắt là động hóa học.
Ðộng hóa học là khoa học nghiên cứu về tốc độ
phản ứng hóa học. Tốc độ phản ứng hóa học bị ảnh
hưởng bởi nhiều yếu tố. Các yếu tố đó là nồng độ, nhiệt
độ, áp suất, dung môi, chất xúc tác, hiệu ứng thế, hiệu
ứng đồng vị, hiệu ứng muối... Nghiên cứu các yếu tố
ảnh hưởng đó lên tốc độ phản ứng, người ta mới hiểu
biết đầy đủ bản chất của các biến hóa xảy ra trong mỗi
phản...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Động hoá học_ Chương 1
CHƯƠNG I :MỞ ÐẦU
I.GIỚI THIỆU VỀ ĐỘNG HOÁ HỌC
II.TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG
Định nghĩa
Biểu thức tính tốc độ phản ứng
III.ĐỊNH LỰC TÁC DỤNG KHỐI LƯỢNG
IV.PHÂN LOẠI ĐỘNG HỌC CỦA PHẢN ỨNG
Phân tử số phản ứng
Bậc phản ứng
So sánh phân tử số và bậc phản ứng
Phản ứng bậc giả
Một số nhận xét
I. GIỚI THIỆU VỀ ĐỘNG HOÁ HỌC
Ðộng học hóa học là một bộ phận của hóa lý. Ðộng
học hóa học có thể được gọi tắt là động hóa học.
Ðộng hóa học là khoa học nghiên cứu về tốc độ
phản ứng hóa học. Tốc độ phản ứng hóa học bị ảnh
hưởng bởi nhiều yếu tố. Các yếu tố đó là nồng độ, nhiệt
độ, áp suất, dung môi, chất xúc tác, hiệu ứng thế, hiệu
ứng đồng vị, hiệu ứng muối... Nghiên cứu các yếu tố
ảnh hưởng đó lên tốc độ phản ứng, người ta mới hiểu
biết đầy đủ bản chất của các biến hóa xảy ra trong mỗi
phản ứng hóa học, xác lập được cơ chế phản ứng. Nhờ
hiểu rõ cơ chế phản ứng, cho phép chúng ta lựa chọn
các yếu tố thích hợp tác động lên phản ứng, tinh chế độ
làm việc tối ưu của lò phản ứng làm cho phản ứng có
tốc độ lớn, hiệu suất cao, tạo ra sản phẩm theo ý muốn.
II. TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG
1. Ðịnh nghĩa
Tốc độ phản ứng là biến thiên nồng độ
của một chất đã cho (chất đầu hoặc
chất cuối) trong một đơn vị thời gian.
2. Biểu thức tính tốc độ phản ứng
Ở nhiệt độ không đổi, giả sử có phản ứng hóa
học diễn ra theo sơ đồ:
Phương trình phản ứng (I) gọi là phương trình tỷ
lượng. Ðể biểu diễn tốc độ phản ứng người ta có
thể chọn bất kỳ chất nào trong phản ứng (A, B,
X, Y), nhưng trong thực tế, người ta thường chọn
chất nào dễ theo dõi, dễ xác định được lượng
của chúng ở các thời điểm khác nhau.
III. ĐỊNH LUẬT TÁC DỤNG KHỐI LƯỢNG
Ðối với phản ứng tổng quát (II) ở T = const
Guldberg và Waage thBiểu thức (1.6) biểu diễn định luật
cơ bản của động hóa học, nó mô tả ảnh hưởng của
nồng độ lên tốc độ phản ứng.
k ở trong phương trình (1.6) là một hằng số ở nhiệt
độ không đổi, nó đặc trưng động học cho phản ứng cho
trước. Nếu ta thu xếp cách biểu diễn nồng độ làm sao
cho [A] = [B] = 1 mol/l thì v = k, vậy:
Hằng số tốc độ phản ứng là tốc độ phản ứng khi
nồng độ các chất phản ứng bằng nhau và bằng đơn vị
(= 1).iết lập biểu thức liên hệ giữa tốc độ phản ứng với
nồng độ chất phản ứng. Ðó là biểu thức của định luật
tác dụng khối lượng.
phương trình (1.6) được gọi là phương trình tốc độ
hay phương trình động học của phản ứng hóa học. So
sánh (1.4) và (1.6) phương trình tốc độ còn được biểu
thị:
Biểu thức này cho biết mối liên hệ giữa tốc độ phản
ứng với nồng độ. Dạng của đường biểu diễn này cũng
khác nhau.
IV. PHÂN LOẠI ĐỘNG HỌC CỦA PHẢN
ỨNG
1. Phân tử số phản ứng
Phân tử số phản ứng là số phân tử tương tác đồng
thời với nhau để trực tiếp gây ra biến hóa học trong
một phản ứng cơ bản.
Khi các phân tử tương tác với nhau, không phải tất
cả các va chạm giữa chúng đều dẫn đến biến hóa
hóa học, mà chỉ một phần nhỏ va chạm trong các va
chạm dẫn đến biến hóa hóa học, va chạm đó gọi là
va chạm có hiệu quả hay va chạm hiệu dụng.
Theo ý nghĩa của phân tử số muốn cho phân tử trên
diễn ra phải do sự va chạm đồng thời của 13 phân tử.
Ðiều này không bao giờ gặp như vừa nói ở trên, chưa
gặp phản ứng có phân tử số là 4, huống chi là 13. Mặt
khác nghiên cứu phản ứng bằng thực nghiệm cho biết
phản ứng trên là phản ứng phức tạp (bậc ba).
Sự phân tích trên cho thấy khái niệm phân tử số
không áp dụng triệt để cho nhiều phản ứng hóa học.
Ðiều đó dẫn đến sự ra đời một khái niệm khác mới thay
thế cho khái niệm phân tử số, đó là bậc phản ứng.
2. Bậc phản ứng
Từ đó dẫn đến định nghĩa bậc phản ứng:
Bậc phản ứng đối với một chất cho trước là số mũ nồng độ của chất
ấy trong phương trình động học của phản ứng.
3. So sánh phân tử số và bậc phản ứng
-Bậc phản ứng có thể là số nguyên dương, và
cũng có thể là âm, không hoặc phân số nữa, còn
phân tử số có giá trị nguyên, dương. Trị số cao
nhất của bậc phản ứng và phân tử số là ba.
- Khái niệm phân tử số chỉ được áp dụng cho
phản ứng cơ bản (1 giai đoạn) không áp dụng
cho phản ứng phức tạp bao gồm nhiều giai đoạn
(phản ứng cơ bản), còn bậc phản ứng chỉ được
xác định bằng thực nghiệm.
4. Phản ứng bậc giả
5. Một số nhận xét