Đồng tiền số của ngân hàng trung ương và chính sách tiền tệ quốc gia

Bài viết đưa ra các thảo luận liên quan đến các loại hình tiền tệ trong nền kinh tế, trọng tâm là đồng tiền số do NHTW phát hành; từ đó giúp nâng cao nhận thức về sự thay đổi trong chính sách tiền tệ tương lai, khi CBDC được sử dụng rộng rãi và cách thiết kế thích hợp cho CBDC để hạn chế nhược điểm của chính sách tiền tệ truyền thống. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đồng tiền số của ngân hàng trung ương và chính sách tiền tệ quốc gia HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA ĐỊNH HÌNH LẠI HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TOÀN CẦU VÀ CHIẾN LƯỢC CỦA VIỆT NAM 8. 1 Nguyễn Thanh Phúc * Hoàng Minh Trí* Tóm tắt Các loại tiền kỹ thuật số đang thu hút sự quan tâm của chính phủ và công chúng bởi khả năng bảo mật cao, ít nhất là trên lý thuyết. Tuy nhiên, những rủi ro khi ứng dụng đại trà đồng tiền kỹ thuật số trong thanh toán có thể gây ra sự đe dọa tiềm tàng như gian lận và rủi ro không gian mạng, sự mất kiểm soát đối với sự ổn định tài chính và tiền tệ của một quốc gia. Từ đó, đồng tiền số của NHTW (CBDC) ra đời nhằm giải quyết những nhược điểm của tiền giấy pháp định và tiền mã hóa. Dựa trên phương pháp khảo lược nghiên cứu thực nghiệm với việc tổng hợp các sự kiện thực tế, bài tham luận được thực hiện nhằm mục đích thảo luận lợi ích kèm rủi ro của đồng tiền kỹ thuật số và vấn đề phát sinh liên quan đến tiền giấy pháp định và tiền mã hóa lưu hành trong nền kinh tế; đưa ra một số lợi ích tiềm năng của đồng tiền số do NHTW phát hành; phân tích chính sách tiền tệ trong thế giới CBDC được sử dụng rộng rãi; và đưa ra thiết kế CBDC tham khảo để mang lại lợi ích cho nền kinh tế. Bài tham luận đưa ra các thảo luận liên quan đến các loại hình tiền tệ trong nền kinh tế, trọng tâm là đồng tiền số do NHTW phát hành; từ đó giúp nâng cao nhận thức về sự thay đổi trong chính sách tiền tệ tương lai, khi CBDC được sử dụng rộng rãi và cách thiết kế thích hợp cho CBDC để hạn chế nhược điểm của chính sách tiền tệ truyền thống. Từ khóa: CBDC, chính sách tiền tệ, ổn định tài chính, hệ thống thanh toán. * Trường Đại học Kinh tế TP. HCM | Email liên hệ: phucnguyen.ncs2019033@st.ueh.edu.vn 117 HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA ĐỊNH HÌNH LẠI HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TOÀN CẦU VÀ CHIẾN LƯỢC CỦA VIỆT NAM 1. Giới thiệu tổng quan Sự xuất hiện của các loại tiền kỹ thuật số2 như Bitcoin và công nghệ sổ cái phân tán (đặc biệt là blockchain) gần đây đã thu hút sự quan tâm đáng kể của công chúng, các nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách. Sự phát triển này đã làm gia tăng khả năng ảnh hưởng đáng kể đến hệ thống tài chính và rộng hơn là cả nền kinh tế. Do đó, trong vài năm qua, các cơ quan quản lý và NHTW ở các quốc gia luôn theo dõi và cập nhật tình hình về sự phát triển của tiền tệ kỹ thuật số, nghiên cứu tác động của chúng đến hệ thống thanh toán, sự ổn định tài chính và hiệu quả của chính sách tiền tệ quốc gia. Một cách tổng quát, nếu đồng tiền kỹ thuật số được sử dụng rộng rãi trong giao dịch và thanh toán, việc giao dịch qua các kênh thanh toán truyền thống như hệ thống ngân hàng, thẻ tín dụng và các phương tiện thanh toán khác sẽ gặp nhiều bất lợi3. Theo đó, rủi ro xảy ra khi NHTW hoặc nhà nước không kiểm soát được các giao dịch thanh toán này. Nền kinh tế thế giới đang chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ của công nghệ4. Sự kết hợp của các công nghệ kỹ thuật số mới và hoạt động giao dịch trực tuyến ngày càng gia tăng, cho phép thu thập, quản lý và truyền tải khối lượng dữ liệu khổng lồ. Điều này góp phần làm giảm đáng kể chi phí giao dịch của nhiều tác vụ (Goldfarb & Tucker, 2019). Các ứng dụng mạnh mẽ, có khả năng siêu mở rộng đã được phát triển và tác động đến toàn bộ ngành công nghiệp và cách chúng ta đang sống - mọi thứ từ taxi đến phương tiện in ấn. Những người chơi mới (new players) đã tham gia nền kinh tế kỹ thuật số để cung cấp các dịch vụ này. Thêm nữa, đại dịch Covid-19 có thể đã đẩy nhanh hơn nữa tốc độ thay đổi kỹ thuật số5. Cuộc cách mạng công nghệ đang xảy ra với hệ thống tài chính, thậm chí cả việc thiết kế tiền (design of money). Thí dụ, trên các địa điểm trao đổi ngoại tệ (FX), các nhà tạo lập thị trường hiện tại có khả năng truy cập giá theo thời gian thực ở khoảng thời gian 5 phần nghìn giây. Dự án Rio, ứng dụng mới để theo dõi thị trường được phát triển tại Trung tâm Đổi mới BIS (BIS Innovation Hub), cho phép toàn bộ yêu cầu đặt lệnh trên thị trường được theo dõi mỗi 100 mili giây hoặc 36.000 lần mỗi giờ. 2 Tham khảo định nghĩa trong Phụ lục 2 nhằm nhận biết chính xác khái niệm loại tiền điện tử đang được sử dụng hiện tại. 3 https://www.investopedia.com/ask/answers/100314/what-are-advantages-paying-bitcoin.asp 4 Caselli (1999) định nghĩa một cuộc cách mạng công nghệ đơn giản là “Sự ra đời của một loại máy móc mới” có “năng suất cao hơn các loại máy móc đã có từ trước”. 5 Alfonso, Boar, Frost, Gambacorta, and Liu (2021) đưa ra một ví dụ, đại dịch đã dẫn đến sự gia tăng thương mại điện tử, đặc biệt là ở các quốc gia có quy định phong tỏa chặt chẽ; trong khi đó, trước đây các quốc gia này có chưa phát triển mạnh về thị trường giao dịch thương mại điện tử. 118 HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA ĐỊNH HÌNH LẠI HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TOÀN CẦU VÀ CHIẾN LƯỢC CỦA VIỆT NAM Công nghệ thâm nhập lĩnh vực tài chính đầu tiên là ở thị trường dịch vụ thanh toán - nền tảng cho mọi hoạt động kinh tế6. Thanh toán tương đối hấp dẫn đối với những người có chuyên môn cao về kỹ thuật số (digital disrupters) vì chúng tương đối ít tốn vốn hơn so với các dịch vụ tài chính khác và thông tin chúng tạo ra rất có giá trị để trao đổi. Không ngạc nhiên khi thời đại chúng ta đang sống chứng kiến sự bùng nổ của đổi mới kỹ thuật số trong thanh toán, bao gồm các dịch vụ thanh toán kỹ thuật số mới của các công ty khởi nghiệp fintech và công ty công nghệ lớn (Bech & Hancock, 2020). Sự phát triển công nghệ trong thời gian gần đây đưa ra những hàm ý cho NHTW trong việc xem xét ...