Đột quỵ - Căn bệnh chết người

Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 ở Mỹ và cũng là nguyên nhân chính gây tàn phế cho những bệnh nhân sống sót. Không những thế, đột quỵ còn để lại những hậu quả vô cùng nặng nề cả về thể chất lẫn tinh thần cho bản thân bệnh nhân cũng như gia đình và toàn xã hội. Tại Mỹ, năm 1999 đã phải chi 45,3 tỉ đô la cho điều trị đột quỵ. Ở Pháp chi phí cho điều trị đột quỵ chiếm 3% tổng chi phí cho y tế. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đột quỵ - Căn bệnh chết người Đột quỵ - Căn bệnh chết người Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 ở Mỹ và cũng lànguyên nhân chính gây tàn phế cho những bệnh nhân sống sót. Không nhữngthế, đột quỵ còn để lại những hậu quả vô cùng nặng nề cả về thể chất lẫn tinhthần cho bản thân bệnh nhân cũng như gia đình và toàn xã hội. Tại Mỹ, năm1999 đã phải chi 45,3 tỉ đô la cho điều trị đột quỵ. Ở Pháp chi phí cho điều trịđột quỵ chiếm 3% tổng chi phí cho y tế. ĐỘT QUỴ LÀ GÌ? Đột quỵ là sự xuất hiện đột ngột các biểu hiện rối loạn khu trú các chứcnăng của não bộ kéo dài quá 24 giờ hoặc gây ra tử vong cho người bệnh do cácnguyên nhân tổn thương mạch máu nuôi não. Như vậy, đột quỵ là tình trạng bệnhlý xảy ra do sự tổn thương của một vùng não bộ bởi nguyên nhân mạch máu. DỊCH TỄ HỌC ĐỘT QUỴ: Các nghiên cứu về dịch tễ của đột quỵ đã được thực hiện gần như khắp thếgiới. Từ đó, cho chúng ta một cách nhìn toàn diện hơn về vấn đề này. Tại Mỹ, mỗinăm có khoảng 750.000 trường hợp bị đột quỵ và khoảng 175.000 trường hợp bịtử vong, Tại Pháp, hàng năm có khoảng 130.000 trường hợp đột quỵ và 53.000trường hợp tử vong. Theo thống kê về bệnh tim và đột quỵ của Hiệp hội Tim mạchMỹ thì mỗi năm trên thế giới có khoảng 15 triệu trường hợp bị đột quỵ mới hoặcđột quỵ tái phát. Chỉ có khoảng 10% các trường hợp hồi phục hoàn toàn, 40% cáctrường hợp còn lại di chứng nhẹ và 50% còn lại bị tàn phế vĩnh viễn. Tại châu Âu tần suất đột quỵ khoảng 5 - 12 trường hợp trên 1.000 dân. Tạicác nước châu Á tần suất đột quỵ khoảng 1-2% và hiện đang có khuynh hướng giatăng, trong khi đó, tần suất đột quỵ tại các nước Âu - Mỹ và các nước phát triển đãgiảm đi rõ rệt trong khoảng hai thập niên vừa qua. Tại Việt Nam, nghiên cứu của GS. Lê Văn Thành và cộng sự cho thấy tầnsuất đột quỵ mới mỗi năm là 1,61% và tỉ lệ tử vong là 36,5%. NGUYÊN NHÂN CỦA ĐỘT QUỴ: Có rất nhiều nguyên nhân gây đột quỵ, tuy nhiên, theo cơ chế bệnh sinh củađột quỵ người ta chia thành 2 nhóm nguyên nhân chính là xuất huyết não và thiếumáu não cục bộ. THIẾU MÁU NÃO CỤC BỘ CẤP TÍNH: Ở người bình thường, lưu lượng máu não trung bình khoảng 40 - 50 ml/100gram mô não, nếu lưu lượng máu não giảm còn dưới 10 ml/100 gram não sẽ gâyra tổn thương não bộ do thiếu máu cục bộ và dẫn tới đột quỵ. Thiếu máu não cục bộ là nguyên nhân của đột quỵ trong khoảng 85% cáctrường hợp tại các nước Âu - Mỹ, tuy nhiên, tại các nước Á Đông thì tỉ lệ này thấphơn. Các nguyên nhân gây thiếu máu não cục bộ bao gồm: Hẹp động mạch do xơ vữa động mạch: là nguyên nhân chính gây thiếu máunão cục bộ, trong đó, xơ vữa động mạch cảnh là vị trí thường gặp nhất, gây hẹplòng động mạch cảnh và cản trở dòng máu lên não. Ngoài ra, tình trạng xơ vữađộng mạch cảnh còn làm cho lòng mạch mất độ trơn láng dẫn tới sự tạo lập cáccục máu đông trong lòng mạch và các cục máu đông này khi bong ra trôi lên nãosẽ dẫn tới nhồi máu não. Các động mạch trong não bị xơ vữa có thể bị tắc nghẽn do huyết khối haydo chính mảng xơ vữa sẽ dẫn tới nhồi máu não và gây ra đột quỵ. Ngoài xơ vữa động mạch cảnh, tình trạng xơ vữa động mạch chủ ngực cũngcó thể dẫn tới sự tạo lập các cục máu đông, hay bản thân các mảng xơ vữa khibong ra khỏi thành mạch trôi lên não cũng dẫn tới nhồi máu não và đột quỵ. Các bệnh tim cũng là nguyên nhân thường gặp của đột quỵ, chiếm từ 25 -30% các trường hợp đột quỵ do nghẽn động mạch não. Nếu như tại các nước pháttriển, bệnh cơ tim thiếu máu là nhóm nguyên nhân chính thì ở các nước đang pháttriển, các bệnh lý van tim hậu thấp vẫn còn là nguyên nhân hàng đầu của đột quỵdo thiếu máu cục bộ. Các bệnh lý van tim, đặc biệt là bệnh van 2 lá có rung nhĩ sẽtạo ra các cục máu đông trong buồng tim. Khi các cục máu đông này bị bong ra vàtrôi lên não sẽ gây ra đột quỵ. Ngoài hai nguyên nhân chính kể trên, các nguyên nhân khác của thiếu máunão cục bộ được biết tới là đa hồng cầu, hồng cầu lưỡi liềm, loạn sản sợi xơ, comạch kéo dài, phình bóc tách động mạch chủ, động mạch cảnh... XUẤT HUYẾT NÃO: Xuất huyết não là nhóm nguyên nhân gây đột quỵ nặng, các nguyên nhângây xuất huyết não thường gặp là cao huyết áp, phồng động mạch não (hay dịdạng mạch máu não), các rối loạn đông máu do bệnh về máu hay do sử dụng thuốcchống đông máu quá liều... CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA ĐỘT QUỴ: Ngoài các nguyên nhân gây đột quỵ đã được xác định, các yếu tố nguy cơcũng đã được chứng minh bao gồm: 1. Tuổi: Đây là một yếu tố nguy cơ cao của đột quỵ, tần suất đột quỵ giatăng theo tuổi, sau 40 tuổi, cứ thêm 10 tuổi thì nguy cơ đột quỵ tăng thêm 3 lần.Người trên 60 tuổi có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn người dưới 60 tuổi 16 lần. Theo nghiên cứu tại Rochester, Minnesota, Mỹ, tần suất đột quỵ của ngườitừ 55 - 64 tuổi là 276/100.000 dân, trong khi đó, ...