Dự báo các nhân tố ảnh hưởng tới việc triển khai áp dụng chuẩn mực kế toán công Việt Nam tại các đơn vị sự nghiệp công lập

Bài viết sử dụng phương pháp tổng thuật tài liệu nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến việc triển khai áp dụng Chuẩn mực kế toán công quốc tế tại một số quốc gia, cùng với đó là quan điểm của tác giả dự báo các nhân tố sẽ ảnh hưởng khi triển khai áp dụng Chuẩn mực kế toán công (CMKTC) tại các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi áp dụng Chuẩn mực kế toán công tại Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dự báo các nhân tố ảnh hưởng tới việc triển khai áp dụng chuẩn mực kế toán công Việt Nam tại các đơn vị sự nghiệp công lập Hội thảo khoa học cấp Quốc gia “Phát triển kinh tế Việt Nam thích ứng với bối cảnh mới” DỰ BÁO CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI VIỆC TRIỂN KHAI ÁP DỤNG CHUẨN MỰC KẾ TOÁN CÔNG VIỆT NAM TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP NCS. ThS. Trần Thanh Tâm TÓM TẮT Bài viết sử dụng phương pháp tổng thuật tài liệu nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến việc triển khai áp dụng Chuẩn mực kế toán công quốc tế tại một số quốc gia, cùng với đó là quan điểm của tác giả dự báo các nhân tố sẽ ảnh hưởng khi triển khai áp dụng Chuẩn mực kế toán công (CMKTC) tại các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi áp dụng Chuẩn mực kế toán công tại Việt Nam. Các nhân tố dự báo được xác định gồm: mức độ đào tạo và chuyên nghiệp, chi phí thực hiện, hệ thống chính trị và môi trường pháp lý, sự hỗ trợ từ các tổ chức tư vấn và ứng dụng công nghệ thông tin. Trên cơ sở đó, bài viết là tiền đề để triển khai mô hình nghiên cứu sự ảnh hưởng của các nhân tố khi triển khai áp dụng Chuẩn mực kế toán công tại các đơn vị khảo sát là đơn vị sự nghiệp công lập tại Việt Nam. Từ khóa: nhân tố, áp dụng, chuẩn mực kế toán công, đơn vị sự nghiệp công lập. ABSTRACT FORECASTING FACTORS AFFECTING THE IMPLEMENTATION OF VIETNAM PUBLIC ACCOUNTING STANDARDS AT PUBLIC PROFESSIONAL UNITS The article uses the document review method to identify the factors affecting the application of the International Public Accounting Standards in some countries, along with the author's point of view predicting the factors that affect the implementation of the international public accounting standards. factors that will affect when applying the Public Accounting Standards (CRM) at public non-business units within the scope of application of Public Accounting Standards in Vietnam. The identified predictors include: level of training and professionalism, cost of implementation, political system and legal environment, support from consulting organizations and information technology application. On that basis, the article is a premise to deploy a research model on the influence of factors when applying Public Accounting Standards at survey units that are public non-business units in Vietnam. Keywords: factors, application, public accounting standards, public non-business units. 1. GIỚI THIỆU Việc các quốc gia áp dụng Chuẩn mực kế toán công là nhằm hướng tới việc lập và cải thiện Báo cáo tài chính cho mục đích chung của chính phủ cho khu vực công, đánh giá rõ ràng hơn về các quyết định mà chính phủ đưa ra để phân bổ nguồn lực, truyền tải một quan điểm đúng đắn và công bằng về tình hình tài chính. Việc áp dụng chuẩn mực kế toán theo thông lệ quốc tế cũng đảm bảo so sánh báo cáo tài chính với các quốc gia khác, tạo điều kiện thuận lợi cho các quốc gia trong việc huy động vốn từ thị trường quốc tế. Tại Việt Nam, đề án công bố Hệ thống chuẩn mực kế toán công được Bộ tài chính ban hành theo quyết định 1299/QĐ-BTC vào ngày 31/7/2019 đã đưa ra các nội dung liên quan đến việc tổ chức thực hiện và triển khai áp dụng chuẩn mực kế toán công Việt Nam. Theo đó, việc ban hành các chuẩn mực được chia làm nhiều đợt từ năm 2020 đến tháng 01/2024 và phù hợp với đặc thù và cơ chế quản lý về hệ thống pháp luật của Việt Nam. Việt Nam cũng đã công bố 5 chuẩn mực kế toán công đầu tiên 754 Hội thảo khoa học cấp Quốc gia “Phát triển kinh tế Việt Nam thích ứng với bối cảnh mới” theo Quyết định số 1676/QĐ-BTC ngày 01/09/2021 của Bộ Tài chính. Các đơn vị thuộc phạm vi áp dụng CMKTC, trong đó có các đơn vị sự nghiệp công khi thực hiện triển khai áp dụng chắc chắn sẽ gặp những rào cản nhất định. Đội ngũ kế toán viên đã có sự tiếp cận và sự chuyên nghiệp cho cải cách áp dụng? Hay các đơn vị đào tạo cho ngành kế toán công hiện nay ở Việt Nam đã đủ để đáp ứng được yêu cầu đào tạo các kế toán có năng lực và chuyên môn? Các chi phí khi thực hiện cải cách có phát sinh cao hay không? Các yếu tố hỗ trợ chính trị và các quy định pháp lý cũng như sự hỗ trợ từ các tổ chức chuyên môn cũng là vấn đề cần xác định khi tiến tới áp dụng CMKTC Việt Nam. 2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU Nghiên cứu của Javed Miraj và Zhuquan Wang (2019); Joseph Kwasi Agyemang (2017) được thực hiện tại Pakistan và Ghana là các nghiên cứu đều đề cập đến các nhân tố ảnh hưởng đến việc triển khai chuẩn mực kế toán công quốc tế (IPSAS) là giáo dục và đào tạo kế toán trong khu vực công, cùng với chi phí thực hiện IPSAS tại các quốc gia; được xác định là rào cản trong việc áp dụng IPSAS tại các nước này với mô hình nghiên cứu định tính mô tả. Cả 2 quốc gia có rất nhiều thách thức cản trở sự hiệu quả của việc quản lý tài chính và kế toán của chính phủ. Những vấn đề phát sinh do giám sát kém các chức năng tài chính cơ bản, thông tin tài chính không hiệu quả cho việc ra quyết định, động lực và trách nhiệm của nhân viên kém. Các nghiên cứu đều được thực hiện với các nhân viên hành chính khu vực công, các học viên kế toán và bộ phận kế toán của chính phủ với để xác định và đo lường nhân tố ảnh hưởng là việc giáo dục và đào tạo kế toán trong khu vực công, cùng với chi phí thực hiện IPSAS. Kết quả ở cả 2 nghiên cứu cho thấy phần lớn người được hỏi đồng ý rằng có rất ít kiến thúc về IPSAS, thiếu nhân sự phù hợp với các tiêu chuẩn tài chính quốc tế, thiếu kiểm toán và kế toán viên am hiểu về kỹ thuật trong việc thực hiện IPSAS. Chính phủ phải bỏ ra các phải bỏ ra các chi phí cao về vật liệu, hội thảo cho kế toán viên có trình độ. Quá trình phân tích chi phí xác định rằng các chi phí thực hiện và duy trì cho IPSAS khá cao ở các quốc gia. Tuy nhiên, việc dừng lại với 2 nhân tố này chưa thể bao quát hết các nhân tố ảnh hưở ...