Thông tin tài liệu:
Sau khi nghiên cứu chương này, người học có thể trình bày được các phương pháp dự báo; so sánh được ưu nhược điểm và trường hợp vận dụng của các phương pháp dự báo; áp dụng được các công thức để giải quyết các dạng bài toán dự báo; tính và phân tích được các thông số kiểm soát dự báo. Mời các bạn tham khảo nội dung chi tiết của tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dự báo nhu cầu tồn kho
DỰ BÁO NHU CẦU
Mục tiêu: Sau khi nghiên cứu chương này, người học có
thể:
Trình bày được các phương pháp dự báo.
So sánh được ưu nhược điểm và trường hợp vận dụng của
các phương pháp dự báo.
Áp dụng được các công thức để giải quyết các dạng bài
toán dự báo.
Tính và phân tích được các thông số kiểm soát dự báo.
1. KHÁI NIỆM DỰ BÁO
Dự báo là ước đoán những khả năng sẽ xảy ra trong
tương lai.
Dự báo được tiến hành trên cơ sở phân tích khoa học các
dữ liệu đã thu thập được. Dự báo có thể dựa trên trực giác
hoặc suy đoán chủ quan. Dự báo cũng có thể là sự phối hợp
của những cách trên, nghĩa là phân tích khoa học các dữ liệu
để có kết quả rồi dùng phán xét kinh nghiệm của người
quản trị để điều chỉnh lại.
Dự báo vừa là một khoa học và là một nghệ thuật. Dự
báo không bao giờ đảm bảo 100% độ chính xác vì nó luôn
hàm chứa tính rủi ro. Mục tiêu của dự báo là tối thiểu hóa
sai lệch giữa thực tế và dự báo.
Dự báo có vai trò đặc biệt quan trọng trong hoạt động
cung ứng. Nó giúp giảm chi phí hoạt động, tăng năng suất,
tăng hiệu quả hoạt động cung ứng, nói riêng, hoạt động sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp, nói chung. Dự báo giúp
ước tính được số lượng sản phẩm cần sản xuất, từ đó xác
định nhu cầu nguyên vật liệu, lập được kế hoạch cung ứng,
dự trữ nguyên vật liệu. Nếu dự báo không chính xác có thể
gây ra cạn dự trữ, thiếu hụt nguyên vật liệu, phản ứng kém
với những biến động của thị trường, sụt giảm doanh số,
giảm lợi nhuận (dự báo thiếu), tăng chi phí tồn kho (dự báo
dư)
2. CÁC PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO
Có hai nhóm phương pháp dự báo: dự báo định tính và dự
báo định lượng.
Các phương pháp dự báo định tính
Các phương pháp dự báo định tính là cách dự báo dựa trên
trực giác hoặc phán đoán mang tính chủ quan. Phương pháp
này phụ thuộc nhiều vào trực giác, kinh nghiệm và sự nhạy
cảm của nhà quản trị. Các phương pháp định tính bao gồm:
Hội đồng ý kiến của các nhà quản trị
Ở phương pháp này, nhóm các nhà quản trị cấp cao
những người có kiến thức chuyên sâu về doanh nghiệp, thị
trường, môi trường kinh doanh họp bàn lại với nhau để
tiến hành dự báo.
Phương pháp này có ưu điểm từ việc hội tụ được trí tuệ
và kinh nghiệm của những nhà quản trị trực tiếp liên quan
đến hoạt động thực tiễn. Tuy nhiên, phương pháp này có
nhược điểm là quan điểm của người có quyền lực, có địa vị
cao thường gây ảnh hưởng lớn đến những thành viên còn
lại.
Phương pháp này thường thích hợp với các dự báo dài
hạn.
Tổng hợp ý kiến của lực lượng bán hàng
Mỗi nhân viên bán hàng sẽ ước đoán số lượng sản phẩm
bán được trong tương lai đối với khách hàng của mình.
Những dự báo này được thẩm định để đoán chắc là nó thực
hiện, sau đó phối hợp các dự đoán của tất cả lực lượng bán
hàng để hình thành dự báo của doanh nghiệp.
Lực lượng bán hàng là lực lượng tiếp cận sát với khách
hàng, hiểu rõ khách hàng nên dự báo có khuynh hướng đáng
tin cậy. Tuy nhiên, sai lệch của mỗi cá nhân có thể tác động
tiêu cực đến kết quả của phương pháp này. Lượng bán hàng
có thể dự báo thấp hơn để hưởng tiền thưởng vượt doanh
số hoặc dự báo quá cao do lạc quan.
Phương pháp này thường được áp dụng đối với các sản
phẩm có khối lượng tiêu thụ lớn và rộng rãi.
Khảo sát khách hàng
Đây là phương pháp lấy ý kiến của khách hàng hiện tại
và tiềm năng cho kế hoạch tương lai của công ty. Việc
nghiên cứu được thực hiện bằng nhiều hình thức như tổ
chức các cuộc điều tra lấy ý kiến của khách hàng, phỏng
vấn trực tiếp, phỏng vấn qua điện thoại, gửi phiếu điều tra
tới gia đình hoặc cơ sở tiêu dùng,...
Phương pháp này không những giúp cho công tác dự báo
mà còn có thể hiểu được những đánh giá của khách hàng về
sản phẩm của công ty để cải tiến hoàn thiện cho phù hợp.
Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi tốn kém tài chính, thời
gian và cần phải có sự chuẩn bị công phu trong việc xây
dựng câu hỏi, lấy mẫu. Đôi khi phương pháp này cũng vấp
phải khó khăn là ý kiến của khách hàng không thực sự xác
thực hoặc quá lý tưởng.
Phương pháp này thường được sử dụng để dự báo cho
sản phẩm mới.
Phương pháp Delphi
Phương pháp Delphi là phương pháp nhóm quá trình thực
hiện nhằm bảo đảm việc nhất trí dự báo trên cơ sở tiến
hành một cách nghiêm ngặt, năng động, linh hoạt việc
nghiên cứu lấy ý kiến của các chuyên gia. Phương pháp này
huy động trí tuệ của các chuyên gia nội bộ và bên ngoài để
xây dựng dự báo. Có ba nhóm chuyên gia trong quá trình dự
báo theo phương pháp này: (1) những người ra quyết định;
(2) những điều phối viên; và (3) những chuyên gia chuyên
sâu
Phương pháp này được thực hiện theo quy trình sau: Đầu
tiên là lựa chọn các nhóm chuyên gia. Sau đó, các điều phối
viên xây dựng các câu hỏi điều tra lần đầu, gửi đến các
chuyên gia chuyên sâu. Các chuyên gia chuyên sâu sẽ cho ý
kiến trả lời. Các điều phối viên phân tích các câu trả lời,
tổng hợp kết quả, soạn thảo lại bản câu hỏi gửi cho các
chuyên gia chuyên sâu. Các chuyên gia chuyên sâu dựa trên
kết quả tổng hợp có thể hiệu chỉnh câu trả lời của mình. Và
tiến trình tiếp tục cho đến khi đạt được sự nhất trí hoặc khi
kết quả dự báo thỏa mãn những yêu cầu đề ra.
Tư tưởng cơ bản của phương pháp Delphi là tạo ra và
nhận được ý kiến và phản hồi hai chiều từ người ra quyết
định đến các chuyên gia và ngược lại. Phương pháp này
tránh được mối liên hệ trực tiếp giữa các cá nhân. Không có
các va chạm giữa người này với người khác hoặc bị ảnh
hưởng của một người nào đó có ưu thế hơn. Tuy nhiên,
phương pháp rất tốn kém cả về thời gian và tiền bạc.
Phương pháp đòi hỏi trình độ tổng hợp rất cao của điều
phối viên và người ra quyết định. Họ phải là những người
có đủ khả năng để tổng hợp được các ý kiến của các chuyên
gia và phát triển ý kiến đa dạng c ...