DỰ PHÒNG THIẾU VITAMIN Ở TRẺ

Thiếu hụt vitamin ở trẻ em trong những tháng đầu đời có liên quan đến tình trạng vitamin ở bà mẹ có thai và cho con bú. Nguyên nhân chủ yếu là do chế độ ăn của bà mẹ thiếu vitamin nên không cung cấp đủ qua rau thai và sữa mẹ. Hậu quả của sự thiếu hụt vitamin ở trẻ nhỏ có ảnh hưởng đến phát triển thể chất, tâm vận động, suy giảm miễn dịch và hay mắc các bệnh nhiễm khuẩn liên quan đến tử vong hoặc để lại di chứng. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
DỰ PHÒNG THIẾU VITAMIN Ở TRẺDỰ PHÒNG THIẾU VITAMIN Ở TRẺThiếu hụt vitamin ở trẻ em trong những tháng đầu đời có liênquan đến tình trạng vitamin ở bà mẹ có thai và cho con bú.Nguyên nhân chủ yếu là do chế độ ăn của bà mẹ thiếu vitaminnên không cung cấp đủ qua rau thai và sữa mẹ. Hậu quả của sựthiếu hụt vitamin ở trẻ nhỏ có ảnh hưởng đến phát triển thểchất, tâm vận động, suy giảm miễn dịch và hay mắc các bệnhnhiễm khuẩn liên quan đến tử vong hoặc để lại di chứng.Thiếu hụt vitamin AVitamin A hòa tan trong chất béo có vai trò quan trọng đặc biệtvới thị giác, biệt hóa các tế bào biểu mô, tăng trưởng và đáp ứngmiễn dịch. Thiếu vitamin A cấp tính trầm trọng thường dẫn đếnkhô mắt mù lòa.Thiếu vitamin A hay gặp ở trẻ ăn sữa ngoài, ăn bổ sung quá sớm,thức ăn bổ sung chủ yếu là ngũ cốc, nghèo thức ăn động vật,thiếu dầu mỡ và rau quả. Tuy nhiên ở những trẻ bú mẹ hoàntoàn trong những tháng đầu đời vẫn có nguy cơ thiếu vitamin Avì nồng độ vitamin A trong sữa mẹ thấp, hơn nữa trẻ mới đẻ dựtrữ vitamin A trong gan ít.Ở nước ta hiện nay thiếu vitamin A lâm sàng có tổn thương mắtrất hiếm gặp, nhưng thiếu vitamin A tiền lâm sàng vẫn còn phổbiến và ở mức độ nặng theo phân loại của Tổ chức Y tế Thếgiới.Quáng gà là biểu hiện sớm của thiếu vitamin A, hiện nay đượcxếp vào loại thiếu vitamin A tiền lâm sàng.Dự phòng thiếu vitamin A tiền lâm sàngCung cấp đủ vitamin A trong chế độ ăn cho cả mẹ và con.Vitamin A có nhiều trong thức ăn nguồn động vật (gan, cá,trứng, sữa) và b-caroten có trong thức ăn nguồn thực vật (rauxanh và củ quả có màu vàng đỏ). Chế độ ăn cần có dầu mỡ đểhấp thu vitamin A. Cho trẻ bú sớm ngay sau đẻ để nhận đượcsữa non vì nồng độ vitamin A trong sữa mẹ cao nhất trong giaiđoạn này.Hiện nay, ở nước ta đang thực hiện cho trẻ từ 6-36 tháng tuổiuống vitamin A theo chiến dịch một năm 2 lần.Trẻ từ 6-12 tháng tuổi uống 100.000 đơn vị; 13-36 tháng tuổiuống 200.000 đơn vị.Phụ nữ sau đẻ trong vòng 1-2 tháng đầu cho uống một liềuvitamin A 200.000 đơnvị.Phụ nữ có thai không được uống vitamin A liều cao vì dễ gâyquái thai.Nếu trẻ có biểu hiện tổn thương khô mắt thì phải uống ngayvitamin A liều cao theo phác đồ điều trị. Rau quả là thực phẩm giàu vitamin.Thiếu vitamin DVitamin D hòa tan trong chất béo có vai trò quan trọng trongchuyển hóa và hấp thu canxi, phospho để cấu tạo khung xương.Nguồn cung cấp vitamin D 80% là do cơ thể tổng hợp vitamin Dtừ chất tiền vitamin D dưới da dưới tác động quang hóa của tiacực tím ánh nắng mặt trời, phần còn lại khoảng 20% được cungcấp từ thức ăn.Khi thiếu vitamin D sẽ làm giảm hấp thu canxi, phospho ở ruột,cơ thể phải huy động canxi ở xương vào máu gây rối loạn quátrình vôi hóa ở xương gây loãng xương, còi xương ở trẻ em.Còi xương có thể xuất hiện sớm ngay trong thời kỳ bào thai dongười mẹ bị thiếu vitamin D, canxi trong thời gian mang thai vàtập quán kiêng cữ giữ trẻ trong nhà hoặc trong buồng tối. Nguycơ còi xương cao ở trẻ đẻ non, đẻ thấp cân (dưới 2.500g), trẻ ănsữa ngoài, ăn bột sớm. Tuy nhiên trẻ được nuôi bằng sữa mẹhoàn toàn trong 6 tháng đầu nếu không được tiếp xúc với ánhsáng mặt trời cũng bị còi xương vì nồng độ vitamin D trong sữamẹ thấp (0,1mcg/100ml).Đặc điểm của còi xương sớm là trẻ luôn trong tình trạng kíchthích thần kinh - cơ, ngủ hay giật mình, cơn khóc kéo dài, khàntiếng. Thở rít do mềm sụn thanh quản, các cơ co thắt làm cho trẻnôn, nấc cụt, hay són phân và nước tiểu. Ở xương có biến dạnghộp sọ, xương sọ mềm, ấn lõm (dấu hiệu nhuyễn sọ). Thóprộng, các đường rãnh khớp hở rộng, đầu dễ bị méo mó do tư thếnằm, đầu bẹt phía sau hoặc một bên rồi hình thành bướu thườnglà bướu trán và bướu đỉnh. Trương lực cơ giảm, phosphatazakiềm trong máu tăng. Trẻ có thể bị co giật do hạ canxi máu.Dự phòng còi xương sớm do thiếu vitamin D: Trong thời gianmang thai người mẹ nên tắm nắng bằng cách đi dạo ngoài trờiđể tiếp nhận vitamin D, đồng thời ăn uống đủ chất, tăng cườngthực phẩm giàu vitamin D và canxi. Phòng ở của trẻ cần thoángmát có nhiều ánh sáng. Cho trẻ tắm nắng ngay từ tháng đầu sauđẻ bằng cách để hở hai cẳng chân cho da tiếp xúc với ánh nắngmặt trời. Đối với trẻ đẻ non, đẻ nhẹ cân thì từ tuần thứ hai sauđẻ cho uống vitamin D 400 đơn vị/ngày, uống liên tục trong nămđầu, tránh dùng vitamin D liều cao trong dự phòng và điều trị vìdễ gây ngộ độc.Thiếu hụt vitamin KVitamin K tan trong chất béo cần thiết cho quá trình đông máu.Sự hấp thu vitamin K cần có mỡ, muối mật và dịch tụy.Vitamin K có nhiều trong các loại rau xanh như cải bắp, cảixoong, su hào, xà lách... có ít hơn trong sữa, thịt, cá, trứng. Vikhuẩn đường ruột cũng có khả năng tổng hợp vitamin K nhưngchỉ đáp ứng một nửa nhu cầu. Nguyên nhân thiếu vitamin K ở trẻnhỏ là do lượng vitamin K dự trữ thấp sau sinh, vi khuẩn đườngruột chưa phát triển, nồng độ vitamin K trong sữa mẹ thấp. Tìnhtrạng bệnh lý gan mật rối loạn tiêu hóa... gây giảm hấp thuvitamin K.Thiếu vitamin K ...