Dự thảo tóm tắt Luận Án Tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu đa dạng sinh học ba bộ côn trùng nước bộ phù du (ephemeroptera), bộ cánh úp (plecoptera) và bộ cánh lông (trichoptera) ở vườn quốc gia Hoàng liên, tỉnh Lào Cai

Luận án nghiên cứu hiện trạng đa dạng về loài của bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông tại vườn quốc gia Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai, nghiên cứu sự phân bố của bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông theo tính chất của dòng chảy, theo đai độ cao, theo mùa, theo cấp độ suối, xác định nguyên nhân ảnh hưởng đến môi trường sống của các loài thuộc bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông từ đó đề xuất các giải pháp nhằm bảo vệ sự đa dạng của nhóm côn trùng nước này ở khu vực nghiên cứu. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dự thảo tóm tắt Luận Án Tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu đa dạng sinh học ba bộ côn trùng nước bộ phù du (ephemeroptera), bộ cánh úp (plecoptera) và bộ cánh lông (trichoptera) ở vườn quốc gia Hoàng liên, tỉnh Lào Cai ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN Nguyễn Văn Hiếu NGHIÊN CỨU ĐA DẠNG SINH HỌC BA BỘ CÔN TRÙNG NƯỚC: BỘ PHÙ DU (EPHEMEROPTERA), BỘ CÁNH ÚP (PLECOPTERA) VÀ BỘ CÁNH LÔNG (TRICHOPTERA) Ở VƯỜN QUỐC GIA HOÀNG LIÊN, TỈNH LÀO CAI Chuyên ngành: Côn trùng học Mã số: 62.42.01.06 DỰ THẢO TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ SINH HỌC HÀ NỘI - 2015 Công trình được hoàn thành tại: Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Văn Vịnh PGS.TS. Nguyễn Xuân Quýnh Phản biện 1:........................................................ Phản biện 2:........................................................ Phản biện 3:........................................................ Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng cấp Đại học Quốc gia chấm luận án Tiến sĩ họp tại......………………………………vào hồi giờ ngày tháng năm 20…. Có thể tìm hiểu luận án tại: - Thư viện Quốc gia Việt Nam; - Trung tâm thông tin - Thư viện, Đại học Quốc gia Hà Nội MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Côn trùng nước là một bộ phận không thể tách rời thế giới các loài côn trùng. Nhóm côn trùng này có đặc trưng là vòng đời của chúng có một hay nhiều giai đoạn phát triển hoặc cả cuộc đời sống trong môi trường nước. Côn trùng nước giữ vai trò hết sức quan trọng trong hệ sinh thái các thủy vực cả nước đứng cũng như nước chảy. Mỗi một môi trường thủy vực, nhóm sinh vật này đều có những đặc tính thích nghi phù hợp. Trong các bộ thuộc nhóm côn trùng nước, bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông có số lượng loài khá lớn. Chúng có mặt ở hầu hết các thủy vực nước ngọt, đặc biệt là các thủy vực dạng suối. Chúng có vai trò rất quan trọng trong hệ sinh thái. Gần đây, các nhà khoa học đã sử dụng ba bộ côn trùng nước này làm sinh vật chỉ thị để đánh giá chất lượng môi trường nước. Vườn quốc gia (VQG) Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai nằm trong khu vực Tây Bắc Việt Nam có hệ thống suối rất phong phú. Các hệ thống suối này là điều kiện thuận lợi cho sự tồn tại và phát triển của các loài côn trùng nước nói chung và các loài thuộc bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông nói riêng. Trước đây, các nghiên cứu về bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông ở VQG Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai chủ yếu tập chung vào việc nghiên cứu đa dạng về loài, các nghiên cứu này nhìn chung còn ít và tập trung chủ yếu ở các suối chính của VQG mà chưa thực hiện nghiên cứu ở các suối nhánh. Đặc biệt, chưa có công trình nghiên cứu nào sử dụng ba bộ côn trùng nước này làm sinh vật chỉ thị để đánh giá chất lượng nước suối tại VQG Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai. Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi lựa chọn và thực hiện đề tài luận án “Nghiên cứu Đa dạng sinh học ba bộ côn trùng nước: bộ Phù du (Ephemeroptera), bộ Cánh úp (Plecoptera) và bộ Cánh lông (Trichoptera) ở Vườn quốc gia Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai”. 2. Mục đích của luận án Nghiên cứu hiện trạng đa dạng về loài của bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông tại VQG Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai. Nghiên cứu sự phân bố của bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông theo tính chất của dòng chảy, theo đai độ cao, theo mùa, theo cấp độ suối. Xác định nguyên nhân ảnh hưởng đến môi trường sống của các loài thuộc bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông từ đó đề xuất các giải pháp nhằm bảo vệ sự đa dạng của nhóm côn trùng nước này ở khu vực nghiên cứu. 3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn 3.1. Ý nghĩa khoa học Cung cấp các dẫn liệu khoa học có hệ thống về thành phần loài của bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông ở VQG Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai. Cung cấp các dẫn liệu khoa học về đặc điểm phân bố của bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông theo mùa, theo đai độ cao, theo tính chất của dòng chảy và theo cấp độ suối tại VQG Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai. Các kết quả thu được từ đề tài là cơ sở cho việc nghiên cứu chuyên sâu và giảng dạy về bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông. 1 3.2. Ý nghĩa thực tiễn Dựa trên các kết quả thu được, đề tài cung cấp các dẫn liệu về bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông tại VQG Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai và các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường sống của chúng từ đó đề xuất các biện pháp nhằm bảo vệ sự đa dạng của nhóm sinh vật này ở khu vực nghiên cứu. 4. Những đóng góp mới của luận án Lần đầu tiên cung cấp danh sách cập nhật nhất gồm 131 loài, 92 giống của 34 họ thuộc 3 bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông ở giai đoạn ấu trùng và thiếu trùng tại VQG Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai. Xác định được 4 loài thuộc bộ Phù du, 1 loài thuộc bộ Cánh úp được xem là đặc hữu cho VQG Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai. Xác định họ Siphluriscidae và 20 loài thuộc bộ Phù du lần đầu tiên ghi nhận cho khu hệ động vật Việt Nam. Đồng thời xác định được 4 loài lần đầu tiên ghi nhận cho VQG Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai. Lần đầu tiên ghi nhận được giai đoạn ấu trùng của họ Limnephilidae thuộc bộ Cánh lông ở VQG Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai. Cung cấp các dẫn liệu về phân bố của bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông theo mùa, theo đai độ cao, theo tính chất của dòng chảy ở khu vực nghiên cứu. Lần đầu tiên đề tài cung cấp các dẫn liệu về phân bố của bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông theo các cấp độ suối ở VQG Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai. 5. Cấu trúc luận án Luận án bao gồm phần Mở đầu 4 trang; 3 chương nội dung với 152 trang, bao gồm chương 1 (34 trang), chương 2 (21 trang), chương 3 (97 trang), phần kết luận 2 trang, kiến nghị 1 trang; số bảng biểu là 29 bảng, số hình là 15 hình, 134 tài liệu tham khảo (35 tài liệu tiếng Việt, 99 tài liệu tiếng Anh); 50 trang phụ lục gồm 15 phụ lục chi tiết. CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN 1.1. Tình hình nghiên cứu bộ Phù du, bộ Cánh úp và bộ Cánh lông trên thế giới 1.1.1. Tình hình nghiên cứu bộ Phù du (Ephemeroptera) Bộ Phù du (Ephemeroptera) là bộ côn trùng có cánh cổ sinh tương đối nguyên thủy, thậm chí còn được xem như một trong những tổ tiên của côn trùng. Hiện nay, trên thế giớ ...