Dự thảo tóm tắt Luận án Tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu một số biến đổi di truyền và mối liên quan với đặc điểm lâm sàng, kết quả điều trị trên bệnh nhân u nguyên bào thần kinh tại bệnh viện nhi Trung ương

Mục tiêu nghiên cứu của luận án là phát hiện một số biến đổi di truyền trên bệnh nhân nhi mắc bệnh u nguyên bào thần kinh. Xác định sự liên quan giữa các biến đổi di truyền với một số yếu tố tiên lượng và định hướng điều trị UNBTK.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dự thảo tóm tắt Luận án Tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu một số biến đổi di truyền và mối liên quan với đặc điểm lâm sàng, kết quả điều trị trên bệnh nhân u nguyên bào thần kinh tại bệnh viện nhi Trung ương ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN _______________________ Vũ Đình Quang NGHIÊN CỨU MỘT SỐ BIẾN ĐỔI DI TRUYỀNVÀ MỐI TƢƠNG QUAN VỚI ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG,KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ TRÊN BỆNH NHÂN U NGUYÊN BÀO THẦN KINH TẠI VIỆT NAM Chuyên ngành: Di truyền học Mã số: 62420121DỰ THẢO TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ SINH HỌC Hà Nội - 2018 Công trình được hoàn thành tại trường Đại học khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà NộiNgười hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. Nguyễn Thị Hồng Vân 2. TS. BS. Phùng Tuyết Lan Phản biện: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Phản biện: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Phản biện: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng cấp Đại học Quốcgia chấm luận án tiến sĩ họp tại . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................. vào hồi giờ ngày tháng năm 2018 Có thể tìm hiểu luận án tại: - Thư viện Quốc gia Việt Nam - Trung tâm Thông tin - Thư viện, Đại học Quốc gia Hà Nội MỞ ĐẦU U nguyên bảo thần kinh (UNBTK) là một khối u chủ yếu xảy ra ởtrẻ sơ sinh và trẻ nhỏ với tỷ lệ khoảng 6% các dạng ung thư nhi. Đâylà dạng ung thư có biểu hiện lâm sàng đa dạng phụ thuộc vào các đặcđiểm sinh học và di truyền. Có một số biến đổi gen và nhiễm sắc thểđặc (NST) hiệu cho UNBTK như khuếch đại gen MYCN hay các biếnđổi bộ NST. Các thông tin di truyền này được các bác sĩ lâm sàng sửdụng để phân nhóm bệnh nhân, lựa chọn phác đồ tối ưu (giảm lượnghóa chất, điều trị đích…), tiên lượng và theo dõi trong và sau điều trịđể đạt được kết quả điều trị tốt nhất cho từng bệnh nhân. Đây chínhlà xu hướng cá nhân hóa trong điều trị ung thư hiện đại. Tại ViệtNam, việc sử dụng các công cụ di truyền để phát hiện các biến đổi ởmức độ NST và gen cho UNBTK còn rất hạn chế. Do vậy kết quảđiều trị thành công thường không cao so với thế giới. Xuất phát từyêu cầu lâm sàng thực tiễn như vậy, đề tài nghiên cứu “Nghiên cứumột số biến đổi di truyền và mối liên quan với đặc điểm lâm sàng,kết quả điều trị trên bệnh nhân u nguyên bào thần kinh tại bệnh việnnhi Trung ương” được tiến hành với hai mục tiêu sau: 1. Phát hiện một số biến đổi di truyền trên bệnh nhân nhi mắcbệnh u nguyên bào thần kinh. 2. Xác định sự liên quan giữa các biến đổi di truyền với một sốyếu tố tiên lượng và định hướng điều trị UNBTK. Nội dung nghiên cứu 1. Nghiên cứu một số biến đổi di truyền của bệnh u NBTK - Phát hiện khuếch đại gen MYCN trên tất cả các bệnh nhân UNBTKbằng kỹ thuật lai huỳnh quang tại chỗ. 1 - Phát hiện biến đổi NST số 2 và NST số 17 trên một số bệnh nhânUNBTK nguy cơ thấp bằng kỹ thuật MLPA. - Phát hiện biến đổi bộ NST trên một số bệnh nhân UNBTK nguycơ thấp bằng lai so sánh hệ gen. 2. Nghiên cứu sự liên quan giữa khuếch đại gen MYCN với tuổichẩn đoán, giới tính, giai đoạn bệnh, nồng độ VMA, HVA, LDH,trạng thái biệt hóa của tế bào và tiên lượng mô bệnh học. 3. Sử dụng kết quả phân tích biến đổi di truyền trong định hướngđiều trị bệnh UNBTK: phân nhóm nguy cơ theo hướng dẫn của tổchức u NBTK quốc tế và định hướng điều trị tối ưu cho bệnh nhântheo phác đồ SIOPEN. Tính mới của luận án - Các biến đổi di truyền có giá trị tiên lượng trên khối UNBTKđược xác định bằng các kỹ thuật di truyền hiện đại. Sự khuếch đạigen MYCN, được phát hiện bằng kỹ thuật lai huỳnh quang tại chỗ.Một số bệnh nhân không khuếch đại gen MYCN lần đầu tiên đượcđánh giá các biến đổi NST bằng kỹ thuật MLPA và kỹ thuật lai sosánh hệ gen. - Các đặc điểm về di truyền của khối u NBTK được sử dụngvào việc định hướng điều trị cho các bệnh nhân u NBTK. Nhómbệnh nhân có khuếch đại gen MYCN được điều trị theo phác đồnguy cơ trung bình hoặc cao, tùy thuộc vào giai đoạn bệnh. Cácbệnh nhân không có khuếch đại gen MYCN nguy cơ thấp, kết quảphân tích bộ NST là yếu tố quan trọng trong việc quyết định điềutrị hóa chất hay chỉ cần theo dõi định kỳ. 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU1. Tổng quan về UNBTK UNBTK là dạng ung thư phổ biến nhất trong năm đầu tiên củacuộc đời. Tỷ lệ mắc mới là 10,2 ca trên 1 triệu trẻ em dưới 15 tuổivới tuổi chẩn đoán trung bình khoảng 18 tháng. Khoảng 8% các khối UNBTK có tính chất gia đình. Đó thường làcác khối u có tuổi chẩn đoán sớm (9 tháng) và có các đột biến genALK và/hoặc PHOX2B di truyền từ bố mẹ Các biểu hiện lâm sàng của UNBTK rất đa dạng và kịch tính phụthuộc vào vị trí u tiên phát và các biểu hiện di căn. Một mặt, UNBTKgiải thích cho trạng thái bệnh và tỷ lệ tử vong không cân đối giữa cácloại ung thư trẻ em; mặt khác nó biểu hiện sự thoái triển tự phát vàhoàn toàn cao nhất trong tất cả các loại ung thư của con người. Các khối UNBTK gồm có 2 thành phần tế bào là các NBTK vàcác tế bào đệm Schwann, ở đó thành phần mô đệm Schwann chiếmdưới 50% toàn bộ khối u. Tùy thuộc vào trạng thái biệt hóa của tếbào, UNBTK được chia làm 3 nhóm là chưa biệt hóa (2-3%), ít biệthóa (65-75%) và đang biệt hóa (5%). Ngoài ra có 4-5% UNBTKkhông xếp loại được. Căn cứ vào tuổi chẩn đoán, mức độ biệt hóacủa khối u, chỉ số nhân chia/nhân tan, và nốt canxi hóa, Hiệp hội Giảiphẫu bệnh u NBTK Quốc tế chia u NBTK thành 2 nhóm tiên lượng làmô bệnh học thuận lợi và mô bệnh học không thuận lợi.2. Một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng UNBTK2.1 Một số đặc điểm lâm sàng 3 UNBTK là dạng khối u có nguồn gốc phôi bà ...