Dự thảo Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu tính đa dạng và đánh giá hoạt tính sinh học của các loài thuộc chi Ba Bét (Mallotus Lour.), họ Thầu Dầu (Euphorbiaceae) ở Việt Nam

Luận án với mục tiêu nghiên cứu: hoàn thành công trình khoa học về phân loại chi Ba bét (Mallotus Lour.) ở Việt Nam một cách đầy đủ, có tính hệ thống và chính xác, góp phần bổ sung mẫu vật, tư liệu làm cơ sở cho việc biên soạn tài liệu về họ Thầu dầu - Euphorbiaceae trong Bộ Thực vật chí Việt nam; đồng thời phục vụ cho hướng nghiên cứu về mối quan hệ giữa đa dạng sinh học và các hoạt chất thiên nhiên. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dự thảo Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu tính đa dạng và đánh giá hoạt tính sinh học của các loài thuộc chi Ba Bét (Mallotus Lour.), họ Thầu Dầu (Euphorbiaceae) ở Việt Nam ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN --------------------- NGUYỄN THỊ KIM THANH NGHIÊN CỨU TÍNH ĐA DẠNG VÀ ĐÁNH GIÁ HOẠT TÍNH SINH HỌC CỦA CÁC LOÀI THUỘC CHI BA BÉT (MALLOTUS LOUR.), HỌ THẦU DẦU (EUPHORBIACEAE) Ở VIỆT NAM Chuyên ngành: Thực vật học Mã số: 62 42 20 01 DỰ THẢO TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ SINH HỌC Hà Nội – 2015 Công trình đƣợc hoàn thành tại: Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: 1. GS. TS. Lã Đình Mỡi 2. GS.TSKH. Nguyễn Nghĩa Thìn MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài luận án Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, có khoảng ¾ diện tích đất đai là đồi núi với địa hình phức tạp. Điều kiện đó đã tạo cho khu hệ thực vật Việt Nam nói chung và họ Thầu dầu (Euphorbiaceae) nói riêng rất phong phú và đa dạng. Đây là nguồn tài nguyên vô cùng quí giá. Song, để khai thác, phát triển, sử dụng và bảo tồn tính đa dạng sinh học của chúng thì chúng ta phải có những kiến thức đầy đủ, mang tính hệ thống về đặc tính sinh học, sinh thái mà trước hết là thành phần loài cũng như triển vọng trong phát triển kinh tế xã hội. Chi Ba bét (Mallotus), trong họ Thầu dầu – Euphorbiaceae là một chi tương đối lớn với nhiều loài và rất đa dạng về hình thái. Đây là một trong những chi có ý nghĩa cả về mặt sinh thái và kinh tế. Hầu hết các loài đều có chứa các hợp chất tự nhiên thuộc các nhóm triterpenoid, ancaloid, diterpenoid, diterpen ester, phorbol diterpen, flavonoid…, trong đó có nhiều hợp chất mới có hoạt tính sinh học cao, có nhiều triển vọng ứng dụng trong ngành dược. Vì những lí do nêu trên, nên tôi đã lựa chọn đề tài: “Nghiên cứu tính đa dạng và đánh giá hoạt tính sinh học của các loài thuộc chi Ba Bét (Mallotus Lour.), họ Thầu Dầu (Euphorbiaceae) ở Việt Nam”. 2. Mục đích của đề tài luận án. Hoàn thành công trình khoa học về phân loại chi Ba bét (Mallotus Lour.) ở Việt Nam một cách đầy đủ, có tính hệ thống và chính xác, góp phần bổ sung mẫu vật, tư liệu làm cơ sở cho việc biên soạn tài liệu về họ Thầu dầu – Euphorbiaceae trong Bộ Thực vật chí Việt nam; đồng thời phục vụ cho hướng nghiên cứu về mối quan hệ giữa đa dạng sinh học và các hoạt chất thiên nhiên. 3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn - Ý nghĩa khoa học: Kết quả của đề tài là tài liệu cơ bản về phân loại các loài thực vật trong chi Ba bét (Mallotus Lour.) ở Việt Nam, góp phần bổ sung thêm một số dẫn liệu cho chuyên ngành phân loại học thực vật; đồng thời cung cấp thêm các thông tin về các hợp chất tự nhiên cùng hoạt tính sinh học của một số loài trong chi Ba bét (Mallotus Lour.), họ Thầu dầu – Euphorbiaceae ở Việt Nam. 1 - Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả của đề tài góp phần làm cơ sở khoa học cho việc định hướng cho các nghiên cứu tiếp theo về hoá học, nhằm khai thác, phát triển, bảo tồn và sử dụng có hiệu quả nguồn hoạt chất sinh học từ các loài trong chi Ba bét (Mallotus). 4. Điểm mới của luận án: - Đây là công trình khoa học đầy đủ và có hệ thống về phân loại chi Ba bét (Mallotus) ở Việt Nam. Các taxon thuộc chi Ba bét (Mallotus) được sắp xếp theo hệ thống phân loại hợp lý nhất, được nhiều quan điểm ủng hộ. - Chi Ba bét (Mallotus) ở Việt Nam bao gồm: 6 nhánh và 33 loài và 4 thứ, đã được bổ sung, sửa chữa, chỉnh lý về danh pháp, trích dẫn tài liệu, xây dựng khóa định loại, mô tả các đặc điểm hình thái, đặc điểm sinh học và sinh thái, phân bố, giá trị tài nguyên. Trong đó, phát hiện 1 loài mới cho khoa học, bổ sung 1 loài và 2 thứ cho Hệ Thực vật Việt Nam. - Bước đầu sàng lọc, thử hoạt tính sinh học của các dịch chiết, phân lập và xác định một số hợp chất từ một số loài trong chi Ba bét (Mallotus Lour.) hiện phân bố ở Việt Nam. - Bố cục luận án gồm 150 trang, 53 hình vẽ, 30 ảnh chụp, 32 bản đồ, 14 bảng được chia thành các phần sau: Mở đầu (02 trang), chương 1 (Tổng quan tài liệu: 24 trang), chương 2 (Đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên cứu: 08 trang), chương 3 (Kết quả nghiên cứu: 95 trang), kết luận và đề nghị (02 trang), danh mục các công trình công bố của tác giả (08 công trình), tài liệu tham khảo (131 tài liệu), phụ lục. Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 Kiểm kê, đánh giá một số hệ thống phân loại chi Mallotus Lour. (Euphorbiaceae) J. Loureiro (1790) lần đầu tiên đã mô tả chi Mallotus trong công trình nghiên cứu Thực vật Đông Dương “Flora Cochinchinensis”. Sau Loureiro, đã có rất nhiều tác giả cũng nghiên cứu về chi Mallotus và xây dựng hệ thống phân loại cho chi này. 2