Đừng để giếng trời thành giếng...

Giếng trời không chỉ mới có gần đây. Cả trăm năm trước, những nhà ống, nhà phố buôn bán ở Hội An, Hà Nội, Sài Gòn đã làm giếng trời như một giải pháp điều hoà vi khí hậu cho điều kiện nhà dài chung quanh bị che chắn. Giếng trời khi ấy đúng là một cái… giếng thông lên trời.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đừng để giếng trời thành giếng... Đừng để giếng trời thành giếng... trời ơi!Giếng trời không chỉ mới có gần đây. Cả trăm năm trước,những nhà ống, nhà phố buôn bán ở Hội An, Hà Nội, SàiGòn đã làm giếng trời như một giải pháp điều hoà vi khíhậu cho điều kiện nhà dài chung quanh bị che chắn.Giếng trời khi ấy đúng là một cái… giếng thông lên trời.Khi kinh tế phát triển, giếng trời dần dần trở thành khônggian quan trọng, thậm chí còn là “dấu ấn” của từng nhà thiếtkế. Thấy giếng trời có gắn sỏi đá là biết kiểu này của anh A,giếng trời kẻ sọc ngang dọc là của chị B. Thầu C thường đưahồ nước chảy tràn trong giếng trời, còn kiến trúc sư D thì lạichuộng thủ pháp làm bông sắt tạo các hoa văn cho nắngchiếu qua tạo bóng lên tường thật thú vị.ê Quang Mai ở quận 2 đã phải nhờ bên thiết kế làm thêm những bồn hoa bằng gỗ chạy kẹp theoẳn góc nhìn xuống giếng trời sâu hun hút khi đi lên xuống Không gian giếng trời cũng “cao cấp” dần lên theo chi phí đầu tư xây dựng và trình độ thưởng ngoạn của gia chủ. Nhưng nói như anh Phạm Ngọc H., một “khổ chủ” ở quận Bình Thạnh thì: “Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt, bâygiờ nếu làm lại nhà thì tôi chỉ cần khoảng giếng trời thôngthoáng đơn giản, đừng có đặt, treo, leo, quấn gì trong đóhết!”. Tại sao vậy, dù ai cũng biết vai trò không thể bàn cãicủa giếng trời về mặt thông thoáng và thẩm mỹ?Có lẽ giếng trời cũng chung cảnh “vẽ dễ xài khó” với bồnhoa, sân thượng. Thường triển khai chi tiết thiết kế thì bản vẽcó đủ cả, nhưng khi ra thực tế thì cây cối trồng trong giếngtrời nằm tuốt dưới trệt không có đủ nắng gió để phát triển,nhiều nhà đành phải sử dụng cây giả. Nếu ai thích giếng trờilộ thiên hoặc làm mái di động chạy ra chạy vào thì lại vấpphải chuyện mưa tạt gió hắt tơi bời, đóng không kịp mái thìngập lụt như chơi!Rồi thêm chuyện an ninh chống trộm nữa, từ nhà rộng cógiếng trời theo kiểu sân trong, cho đến nhà nhỏ làm giếng trờichút xíu dưới 1m2 cũng đều lo canh cánh chuyện bảo vệ. Đạiđa số vẫn chọn giải pháp… chụp một giàn khung sắt và bộmái lấy sáng lên trên cho chắc ăn. Khung sắt đẹp còn đỡ, chứvuông vuông dày cộp làm không khéo sẽ dễ biến thành…chuồng cọp. Mái lấy sáng cũng vậy, khá nhiều tấm lợp đượcquảng bá này nọ, nhưng nếu ham rẻ chọn nhầm loại kém chấtlượng thì chỉ một thời gian chịu mưa nắng là đã cong vênh,lão hoá hay bụi đóng mờ tịt, lau chùi rất khó khăn.Vẫn còn nhiều giếng trời sâu hun hút có thiết kế đèn treotường, giàn móc hoa cảnh nhưng bản vẽ lại không tính đếnchỗ đi ra (hoặc vươn tay ra) sửa chữa khi đèn hư hay muốnthay đổi cây cối được, khiến gia chủ chỉ biết than trời nhìncây héo úa. Giếng trời nếu làm quá “cứng” – tức là tườngphẳng, sơn láng – thì dễ dội âm khiến nhà lúc nào cũng nghethấy ồn ào. Khi nhà có trẻ nhỏ hoặc người già, người mắcbệnh sợ độ cao thì giếng trời và khu vực cầu thang cần thiếtkế theo kiểu có khung bảo vệ, giảm bớt nguy hiểm tronggiếng trời.ban đầu đến thực tế xây dựng đã phải gia giảm để giếng trời này trở nên gọn gàng và hữu dụng Theo kiến trúc sư Lâm Quốc Thống, những mảng tường giếng trời cần tính toán theo thực tế chứ không thể “vẽ” như một bức tranh khổng lồ xổ từ trên xuống được. Lý do là phụthuộc nhiều yếu tố thực tế khi thi công như: góc nhìn toàncảnh, góc chiếu sáng, khả năng hoàn thiện, cách bảo trì và sửdụng sau này. Chính KTS Thống đã phải chỉnh sửa đến balần cho giếng trời một ngôi nhà phố ở Phú Nhuận, để sảnphẩm cuối cùng là một thiết kế đơn giản hơn, hợp hoàn cảnhhơn và hiệu quả hơn, để gia chủ không phải than thở mỗi khiđóng mở mái che, tưới cây lắp đèn trong giếng trời nữa.Trên thực tế có nhiều gia chủ thắc mắc là: mặt bằng sàn tầnglầu ngôi nhà có đến hai giếng trời tổng diện tích thông thoánggần 10m2 mà sao không được trừ diện tích tính chi phí thiếtkế và thi công phần đó? Thực ra tuy không đổ tấm sàn nhưngviệc trang trí bên trong các mặt tường của giếng trời lại còntốn công và vật tư hơn là làm một căn phòng bình thường,gần như là hoàn thiện thêm một mặt tiền ở bên trong nhà vậy.Theo KTS Thái Hoàng Dưỡng thì nên hiểu vai trò thôngthoáng lấy sáng của giếng trời vẫn phải ưu tiên hàng đầu, cáctrang trí khác cần cân nhắc theo thực tế sử dụng để gia giảmcho phù hợp, tránh lãng phí khi xây dựng và khó khăn về sửdụng, bảo trì sau này. ...